Najazd literackich gwiazd na festiwale pod patronatem Miłosza i Conrada

Swój debiut będą miały wkrótce dwie duże imprezy o ambicjach międzynarodowych: Festiwal Literacki im. Czesława Miłosza i Międzynarodowy Festiwal im. Josepha Conrada. Do ostatnich dni listopada nieomal co kilka dni odbywać się będą pod Wawelem spotkania autorskie, Targi Książki, uroczystości wręczenia prestiżowych nagród literackich. Przyjedzie noblista Seamus Heaney, a także pisarze tej miary co Tomas Venclova i Hans Magnus Enzensberger.

Liczba wydarzeń może cieszyć, ale wywołuje także pytania.

– Po raz kolejny mamy do czynienia z okresowym nadmiarem – zwraca uwagę Tomasz Charnas, krytyk, organizator niezależnych spotkań literackich. – Czy nie można sensowniej, we współpracy przynajmniej kilku przodujących, a różnych ideologicznie i strukturalnie środowisk układać harmonogramu ważnych wydarzeń i istotnych społecznie działań kulturalnych w mieście?

Krakowskie wydawnictwa we własnym interesie chętnie współpracują z festiwalami. Niektóre, jak na przykład Znak, nawet je współorganizują. Zdaniem wydawców rynek sam zweryfikuje atrakcyjność imprez.

– Nie ma powodu ograniczać ich liczby. Jeśli okażą się niepotrzebne, umrą śmiercią naturalną – twierdzi Iwona Haberny z Wydawnictwa Literackiego. – Jedno, co powinni we własnym interesie zrobić organizatorzy, to zachowując autonomię, lepiej dogadywać się w kwestii terminów. Nie oznacza to, że nie należy konkurować – konkurencja jest w każdej dziedzinie potrzebna. Niech uwagę odbiorców przyciągnie najlepszy.

Pierwsza edycja Festiwalu Literackiego im. Czesława Miłosza rozpoczyna się już 23 października. Jest kontynuacją Spotkań Poetów organizowanych pod patronatem krakowskich noblistów. – Pamiętam, jaki Miłosz był dumny, będąc gospodarzem tych wydarzeń – mówi dyrektor artystyczny festiwalu Jerzy Illg. – To już historia, ale chcemy do tej tradycji nawiązywać. Zresztą, tegoroczny festiwal będzie próbą generalną przed festiwalem w 2011 roku – w setną rocznicę urodzin pisarza. Trwają starania, by rok ten stał się Rokiem Miłosza, ogłoszonym wspólnie przez parlamenty Polski i Litwy, wraz ze stroną amerykańską.

Głównym tematem będzie „Zniewolony umysł”. Imprezę rozpocznie posadzenie dębu Miłosza w ogrodach wydawnictwa Znak, a potem z czytelnikami spotka się blisko 40 twórców z całego świata. W programie spotkania z autorami, których nazwiska od lat pojawiają się w noblowskich rankingach, oraz debaty z udziałem światowego formatu intelektualistów, jak rosyjski dysydent Siergiej Kowaliow czy zaangażowany w dialog izraelsko-palestyński poeta i tłumacz Aharon Shabtai.

Patronem kolejnego wydarzenia literackiego jest Joseph Conrad. Młody Józef Konrad Korzeniowski właśnie z Krakowa wyruszył w 1873 roku w swoją daleką podróż, by po latach wrócić do miasta swojej młodości jako patron literatury światowej.

Festiwal im. Josepha Conrada odbędzie się od 2 do 7 listopada. Jego idea powstała w środowisku Fundacji „Tygodnika Powszechnego”. Zorientowany będzie głównie na światową prozę. Do Krakowa przyjadą m. in.: Pascal Quignard, Per Olov Enquist, Edgar Keret, Andrzej Stasiuk, Jerzy Pilch, Jacek Dukaj. Ogłoszone zostaną także wyniki konkursu polskiej sekcji Nagrody Goncourtów, przyznawanej przez studentów filologii romańskiej. Festiwal łączy się z Targami Książki w Krakowie (5 – 8 listopada).

– Mam nadzieję, że Kraków stanie się wkrótce takim miejscem jak Berlin czy Edynburg, gdzie na imprezy literackie czytelnicy przyjeżdżają z całego świata – mówi Grzegorz Gauden, dyrektor Festiwalu Miłosza i szef Instytutu Książki.

Wszyscy podkreślają, że spotkania z pisarzami mają w Krakowie wyjątkową atmosferę.