Niedziela z twórczością Kwiatkowskiej w TVP Kultura

Pochwały w stosunku do Ireny Kwiatkowskiej od dawna są truizmami. Była zjawiskiem nadzwyczajnym. Ale ci, którzy twierdzą, że nawet książka telefoniczne w jej interpretacji byłaby arcydziełem, nie pamiętają, że wyjątkowo wybrednie dobierała teksty.

Jerzy Jurandot przyznawał, że pisząc dla Kwiatkowskiej nigdy nie był w stanie przewidzieć ostatecznego efektu, podobnie było z Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim. Twórcy kabaretu Starszych Panów Jeremi Przybora i Jerzy Wasowski mieli więcej szczęścia, bo do ich twórczości aktorka nie miała żadnych uwag. Praca z perfekcjonistką z pewnością nie należała do najłatwiejszych.

– Z dużą tremą zaproponowałam kiedyś Irenie Kwiatkowskiej udział we francuskiej sztuce „40 karatów" – wspominała Barbara Sałacka, reżyser telewizyjny. – Wnikliwie zapoznała się z tekstem i zatrzymała przy scenie grania w karty. „A w co będziemy grać?" – zapytała z zaciekawieniem. „To chyba nie ma znaczenia" – odpowiedziałam nieśmiało. „Ależ ma i to ogromne – przyznała pani Irena – jeśli już gram, to muszę to robić bardzo dobrze". Spotykaliśmy się więc przez dwa tygodnie i wspólnie ćwiczyliśmy kanastę. Pani Irena oczywiście opanowała ją do takiej perfekcji, że baliśmy się, aby nie wpadła w szpony hazardu.

W serialu „40-latek. 20 lat później" jako Kobieta Pracująca pojawiła się na ekranie w roli wróżki. Sama nigdy nie była przesądna.

– Jeszcze w szkole koleżanki wierzyły, że jeśli kot przebiegnie drogę, to same nieszczęścia i pała murowana – mówiła mi podczas jednego z wywiadów. – Moje podejście było inne. Jeśli dobrze odrobiłam lekcję, to koty mogły latać w tę i z powrotem. Nigdy nie miałam „sposobów na szczęście", maskotek, talizmanów. Nie czytałam horoskopów, może przez to zawsze byłam spokojniejsza o swoją przyszłość. Nieszczęścia, kłopoty, zmartwienia przychodzą same, bez tych zapowiedzi.

O tym, że doskonale czuła się w typowym angielskim czarnym humorze, przekonała w pokazywanym w niedzielę „Upiorze w kuchni" oraz w wyreżyserowanym przez Macieja Englerta „Arszeniku i starych koronkach" i spektaklu „Alicja prowadzi śledztwo" w inscenizacji Edwarda Dziewońskiego.

– Irena Kwiatkowska i Barbara Ludwiżanka w rolach sióstr Brewster wypadły dużo lepiej niż ich filmowe koleżanki z USA. Wdzięk, finezja, niebywały urok i iście koronkowa robota – wspomina Bożena Dykiel, grająca w telewizyjnym „Arszeniku" postać Heleny. – Irenka oczywiście miała tekst opanowany już na pierwszej próbie. To dopingowało nas do podobnej pracy. Wobec każdego, kto się nie przykładał, potrafiła być bezwzględna.

Wielką dyscyplinę Ireny Kwiatkowskiej i fakt, że zawsze słuchała reżysera podkreślał Edward Dziewoński. Przyznał jednak, że choć oficjalnie napisane było, iż sztukę „Alicja prowadzi śledztwo" reżyseruje Dziewoński, to tak naprawdę wyreżyserowała ją Kwiatkowska.

– Irka miała wtedy dosłownie jakąś „Niagarę pomysłów", którą prawie w całości zaakceptowałem. Po latach, kiedy oglądałem spektakl i zobaczyłem, jak wiele jest w nim dialogów, aż się dziwiłem, że byliśmy się w stanie tego nauczyć. To znaczy, że ja byłem w stanie, bo Irka zawsze robiła to błyskawicznie.

Irena Kwiatkowska zawsze też kojarzyć się będzie z serialami Jerzego Gruzy „Wojną domową", w której grała matkę Pawła, oraz „40-latkiem", gdzie wcielała się w postać Kobiety Pracującej, która żadnej pracy się nie boi. To cytaty z tego ostatniego będą tematem przewodnim niedzielnych wspomnień w TVP Kultura.