Sąd: dowody CBA wobec Beaty Sawickiej - skażone

Była prominentna posłanka PO Beata Sawicka oraz burmistrz Helu Mirosław Wądołowski zostali w piątek prawomocnie uniewinnieni. Choć sąd potwierdził, że do korupcji doszło.

Nielegalna akcja?

Mimo że Sawicką złapano na gorącym uczynku, gdy od funkcjonariusza Centralnego Biura Antykorupcyjnego udającego biznesmena przyjmowała łapówkę, nie poniesie odpowiedzialności karnej. Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał, że operacja Biura była nielegalna, a zatem zebrane w jej ramach dowody nie mogą być wzięte pod uwagę. – Władza nie może na podstawie niezgodnej z prawem gromadzić dowodów, by potem wszczynać przeciw obywatelom postępowania karne. To dowody skażone pierwotnie – mówił sędzia Paweł Rysiński, szef składu orzekającego. – W tej sprawie reguły prowadzenia czynności operacyjnych dla celów dowodowych w postępowaniu karnym nie zostały przez CBA dochowane na żadnym etapie ich zarządzania i stosowania.

CBA rozpoczęło akcję wobec Sawickiej, bo – jak twierdziło – posiadło wiarygodne informacje, że może dojść do korupcji. Sąd uznał, że posłanka nie dostarczyła podstaw, by objąć ją inwigilacją. Chodzi o to, że funkcjonariusz CBA, tzw. agent Tomek (czyli Tomasz Kaczmarek, dziś poseł PiS), już od lutego 2007 r., kiedy był na kursie rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa, na którym była też Sawicka, inwigilował ją i „stosował wobec niej tajne techniki operacyjne”. Tymczasem Sawicka dopiero 16 czerwca 2007 r. wyraziła korupcyjne oczekiwanie. – Czynności te podjęto nielegalnie, bo bez istnienia ku temu ustawowych przesłanek prawnych – mówił sędzia. Zaznaczył, że prawo zakazuje inwigilowania obywateli, aby zdobywać przeciwko nim dowody przestępstwa. – Demokratyczne państwo prawne wyklucza testowanie uczciwości obywateli. To domena państwa totalitarnego – podkreślił.

Jaki los tajnych akcji?

Mariusz Kamiński, szef CBA w czasach operacji przeciw Sawickiej, a dziś poseł PiS, ocenił, że wyrok jest „sprzeczny z elementarnymi zasadami przyzwoitości i sprawiedliwości społecznej”. – Nie ma najmniejszej wątpliwości, że działania CBA w tej sprawie były w pełni legalne – mówił. Przypomniał, że w ten sposób ocenił je sąd niższej instancji.

Prof. Antoni Kamiński z PAN, były szef polskiego oddziału Transparency International, uznał wyrok za zadziwiający. – Zaczyna się u nas mówić o zasadzie „owoców zatrutego drzewa”, która występuje w prawodawstwie amerykańskim, a nie w Polsce – stwierdził.

Wyrok jest prawomocny. Prokurator Rafał Maćkowiak może złożyć kasację do Sądu Najwyższego, ale musiałby wskazać „rażące błędy” sądu apelacyjnego. Oświadczył, że będzie sprawę analizować.

Rok temu sąd okręgowy skazał Sawicką na trzy lata więzienia. Sąd apelacyjny uznał to za nieprawidłowe. Nie zakwestionował faktu, że posłanka przyjęła łapówkę od podstawionych agentów CBA. – I odpowiada za to moralnie – zaznaczył sędzia Rysiński.

– Odpowiedzialność moralna za przyjęcie łapówki? To niepojęte – komentuje prof. Kamiński. Profesor uważa, że wyrok ma znaczenie precedensowe. – Bardzo ogranicza możliwości CBA – tłumaczy.

– Ten wyrok nie oznacza, że służby nie będą używały pewnych narzędzi, takich jak prowokacja – mówi „Rz” Piotr Niemczyk, były szef zarządu wywiadu UOP. – Cienka czerwona linia jest jednak narysowana. Tylko takie operacje muszą być poprzedzone rzetelną analizą.

Gen. Adam Rapacki, były wiceszef MSW, jest podobnego zdania. – Działania posłanki były oczywiście nieetyczne, ale służbom nie wolno prowokować do popełniania przestępstw. Budując w policji system operacji specjalnych, wprowadziliśmy wiele zasad, i ta była jedną z najważniejszych – mówi. – Policja od 1996 r. przeprowadziła kilkaset operacji zakupu kontrolowanego i żadna z takich spraw nie padła w sądzie – mówi Rapacki.

Bariera cielesności

Kontakty posłanki i burmistrza z funkcjonariuszami CBA wyglądały następująco. Oficerowie Biura udawali biznesmenów zainteresowanych kupnem wartego 3 mln zł gruntu na Helu. Jak wynika z podsłuchanych rozmów, Sawicka za pomoc w załatwieniu inwestycji miała oczekiwać 100 lub 150 tys. zł na kampanię wyborczą. Wądołowski nie domagał się pieniędzy, ale korzyści osobistej – chciał zarządzać kompleksem wypoczynkowym, jaki miał powstać.