Franciszek odmładza polski Kościół

Nieco ponad rok temu papież rozpoczął proces odmładzania Kościoła nad Wisłą. Na emerytury odeszło aż 13 hierarchów, czyli 14 proc. członków Konferencję Episkopatu Polski (KEP). Kolejna, ale już nie tak duża, zmiana pokoleniowa czeka polski Kościół za dwa lata.

W sierpniu 2013 r. w Polsce było w sumie 136 biskupów. Ale czynnych było tylko 92 hierarchów – 44 biskupów diecezjalnych oraz 48 pomocniczych (zgodnie z przepisami kościelnymi to właśnie oni tworzą KEP). Ich średnia wieku wynosiła wówczas 62 lata (diecezjalnych – 64 lata, pomocniczych – 60 lat).

Teraz jest w Polsce 145 biskupów – 90 członków KEP. Po ostatnich decyzjach papieskich średnia wieku tego gremium obniżyła się do 60,5 roku. Statystyczny biskup diecezjalny ma dziś 63 lata, a pomocniczy, czyli sufragan – 58.

Sam w diecezji

W Bielsku-Białej 75-letniego bp. Tadeusza Rakoczego w styczniu 2014 r. zastąpił o 20 lat młodszy bp Roman Pindel. Z kolei w minioną sobotę nuncjatura apostolska ogłosiła, że na miejsce 75-letniego bp. Kazimierza Ryczana w Kielcach przyjdzie 61-letni bp Jan Piotrowski z Tarnowa.

Spektakularna zmiana nastąpiła w Gnieźnie, gdzie w maju ordynariuszem w miejsce  abp. Józefa Kowalczyka został młodszy od niego o ćwierć wieku abp Wojciech Polak (49 lat).

Na emeryturę odeszli też ordynariusze z Legnicy, Drohiczyna, a także Elbląga.

Niewykluczone, że w najbliższych miesiącach episkopat jeszcze się odmłodzi. Kilka diecezji czeka bowiem na powołanie biskupów pomocniczych. Niektóre już ponad rok.

Tak jest np. w archidiecezji katowickiej. W maju 2013 r. ówczesny sufragan – bp Józef Kupny – został mianowany arcybiskupem metropolitą wrocławskim. W tej chwili w diecezji czynni są tylko abp Wiktor Skworc i były metropolita abp Damian Zimoń, który ma już prawie 80 lat.

– Mamy jeszcze młodszego biskupa seniora Gerarda Bernackiego, ale ze względu na stan zdrowia mieszka poza diecezją – mówi „Rz" ksiądz z archidiecezji katowickiej. – Kalendarz abp. Skworca wypełniony jest po brzegi. Dlatego na bierzmowania bardzo często wysyła infułatów.

Również w maju ubiegłego roku na emeryturę przeszedł bp Marian Błażej Kruszyłowicz ze Szczecina. Od kilku lat w stanie spoczynku jest także 82-letni bp Jan Gałecki. W związku z tym posługę biskupią w liczącej ok. 1 mln wiernych archidiecezji pełni jedynie metropolita abp Andrzej Dzięga.

W grudniu 2013 r. wiek emerytalny osiągnął z kolei bp Józef Zawitkowski z Łowicza. Papież przyjął jego rezygnację, ale hierarcha wciąż pracuje i wspomaga ordynariusza bp. Andrzeja Dziubę.

– Przymiarek do powołania nowego biskupa było już kilka, ale wszystkie dotychczasowe kandydatury przepadły w Watykanie – mówi „Rz" ksiądz z diecezji łowickiej znający kulisy ustaleń w tej sprawie. – Nikt nie wie, jak długo to potrwa.

Od pięciu miesięcy na nowych sufraganów czekają też archidiecezje warmińska oraz łódzka. W maju dotychczasowy biskup pomocniczy z Olsztyna – Jacek Jezierski – został bowiem ordynariuszem w Elblągu. Natomiast w czerwcu na emeryturę przeszedł biskup Adam Lepa z Łodzi. Podczas gdy w Łodzi abp Marek Jędraszewski ma jeszcze do pomocy jednego sufragana oraz biskupa seniora, to w Olsztynie został tylko ordynariusz (abp Wojciech Ziemba) i dwóch seniorów.

– Obaj seniorzy mają już grubo ponad 80 lat, a sam arcybiskup też ma sporo kłopotów zdrowotnych. Powołanie nowego, młodego sufragana na pewno bardzo by się nam przydało – mówią w kurii w Olsztynie.

Czas na pomocniczych

To niejedyne diecezje, w których brakuje biskupów pomocniczych. Na liście są jeszcze Częstochowa (bp Jan Wątroba w czerwcu 2013 r. został ordynariuszem rzeszowskim), Kielce (bp Kazimierz Gurda przeszedł do Siedlec), Lublin (bp Artur Miziński został sekretarzem generalnym KEP), a od ubiegłego tygodnia także Kraków (bp Jan Zając przeszedł na emeryturę) i Tarnów.

Kiedy można spodziewać się nominacji? Nuncjatura apostolska – co zrozumiałe – zasłania się tajemnicą, ale według informacji „Rz" w najbliższych miesiącach najdłużej czekające diecezje powinny dostać nowych biskupów.

– Priorytetem dla nuncjusza było obsadzenie stolic diecezjalnych – mówi nasz informator. – Ten proces właśnie się zakończył. I przyszedł czas, by zająć się sufraganami.