Ostrzeżenia i „łopatologiczne” wyjaśnienia. Chętni na kredyt będą doskonale poinformowani?

Liczba zmian wynikających z konieczności implementacji dyrektywy 2023/2225 w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz dyrektywy zmieniającej 2023/2673 o umowach o usługi finansowe zawieranych na odległość jest tak duża, że Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zamiast projektu nowelizacji obecnej ustawy o kredycie konsumenckim zdecydował się na stworzenie nowego, spójnego aktu o tej samej nazwie. 

Czytaj więcej

Konsumenci

Bank dostanie pozew, frankowicz zapomni o ratach. Co jeszcze zmieni ustawa?

Zabezpieczenie z mocy prawa może być najbardziej efektywnym czynnikiem przyspieszającym rozpoznaw...

Zasadniczo bez zmian pozostaną regulacje dotyczące umów kredytowych udzielanych przez SKOK-i, umów pożyczek, umów kredytu w rozumieniu przepisów prawa bankowego, czy kredytów odnawialnych. W istotnej części niezmienny pozostanie zakres wyłączeń spod obowiązku stosowania ustawy o kredycie konsumenckim. Nadal więc ustawa nie będzie miała zastosowania do kredytów udzielanych przez firmy inwestycyjne, kredytów pracowniczych, tzw. hipoteki odwróconej czy konsumenckiej pożyczki lombardowej.

Natomiast w odróżnieniu od obecnego stanu prawnego, przepisy ustawy o kredycie konsumenckim będą miały zastosowanie w stosunku do umów najmu lub leasingu, jeśli przewidują one obowiązek lub możliwość nabycia przedmiotu umowy.

Jak zmieni się zakres ustawy o kredycie konsumenckim

Obecnie ustawę stosuje się tylko do kredytów o równowartości do 75 tys. euro (255 550 zł), natomiast w projekcie nowej ustawy to ograniczenie zniknie, ponieważ zgodnie z dyrektywą 2023/2225 wyłączenie co do zasady powinno dotyczyć tylko umów kredytu zabezpieczonych hipoteką.

– Objęcie zakresem projektowanej ustawy całości konsumenckiego obrotu kredytowego pozwoli uporządkować i zapewnić spójność systemową na rynku kredytów w Polsce – czytamy w uzasadnieniu.

W ten sposób zasady udzielania kredytów będą określone wyłącznie w projektowanej ustawie, w ustawie o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami oraz w ustawie o odwróconym kredycie hipotecznym.

Czytaj więcej

Konsumenci

TSUE: Spłaciłeś wcześniej kredyt hipoteczny? Należy ci się zwrot prowizji

Jeśli z umowy jasno nie wynika, że prowizja za udzielenie kredytu hipotecznego należy do kosztów,...

Wiele zmian będzie natomiast dotyczyć dozwolonych treści przekazywanych w reklamach. I tak projekt przewiduje (art. 7 i następne) wprowadzenie obowiązkowego ostrzeżenia o tym, że zaciąganie kredytu wiąże się z kosztami, np. poprzez sformułowanie „Uwaga! Pożyczanie pieniędzy kosztuje”.

Reklamy pożyczek „bez BIK” będą zakazane

Oprócz tego UOKiK postuluje (projekt art. 13) wprowadzenie wyraźnego zakazu reklamy, która:

Czytaj więcej

Konsumenci

Sąd zawiesił raty, ale bank windykuje mimo to

Mimo że sąd zawiesił obowiązek spłacania rat kredytu frankowego, to bank i tak podejmuje próby wi...

Naruszenie tychże reguł może skutkować wydaniem nakazu zaniechania działań reklamowych oraz nałożeniem kary pieniężnej albo dobrowolnym zobowiązaniem przedsiębiorcy do zmiany zachowania w celu wyeliminowania naruszeń. Decyzje Prezesa UOKiK mogą również przewidywać zastosowanie rekompensaty publicznej jako środka usunięcia skutków naruszenia zbiorowych interesów konsumentów.

Projekt przewiduje również wymóg uproszczenia informacji przedumownych. Najbardziej istotne informacje na temat kredytu powinny się znaleźć na pierwszej stronie formularza informacyjnego (lub na pierwszych dwóch stronach, jeżeli nie jest możliwe przedstawienie tych informacji na jednej stronie w sposób widoczny).

Czytaj więcej

Dane osobowe

BIK nie może przetwarzać danych osobowych niedoszłych klientów banku. Precedensowy wyrok NSA

Biuro Informacji Kredytowej nie ma prawa do przetwarzania danych osobowych z zapytań kredytowych...

– Bardzo dużym wyzwaniem dla pożyczkodawców będzie spełnienie licznych obowiązków informacyjnych. Przykładowo, gdy przedsiębiorca zawiera z konsumentem umowę o kredyt, zgodnie z którą wysokość stopy oprocentowania kredytu uzależniona jest od wysokości stopy referencyjnej, wówczas będzie on musiał na stronie internetowej czy też w aplikacji mobilnej, podawać bieżące informacje o wysokości tychże stóp referencyjnych. Postawiono na dogłębne poinformowanie klienta o warunkach zawieranej umowy jest działaniem jak najbardziej potrzebnym. Niestety oprócz tego przydałyby się również działania edukacyjne ze strony instytucji takich jak UOKiK, Rzecznik Finansowy czy Komisja Nadzoru Finansowego – zwraca uwagę Anna Jędrasiak, radca prawny z kancelarii Macura, na co dzień doradzająca firmom pożyczkowym oraz z sektora FinTech.

Jak tłumaczy, wszystkie informacje, nawet tak łopatologiczne jak to, że kredyt wiąże się z kosztami, mogą nie być wystarczające w sytuacji, gdy konsumenci zwyczajnie nie czytają informacji, które są im przekazywane.

– Dlatego bez dodatkowych działań edukacyjnych ze strony instytucji państwowej się nie obejdzie – dodaje ekspertka.

Czytaj więcej

Konsumenci

Utrudniali wcześniejszą spłatę, by nie zwracać prowizji

Prawie 10,4 mln zł kary ma zapłacić Profi Credit Polska, która uniemożliwiała lub utrudniała swoi...

Sankcja w postaci darmowego kredytu rozbudowana, ale zróżnicowana

Zmienią się też sankcje za naruszenia obowiązków informacyjnych przed udzieleniem kredytu skutkujące brakiem konieczności spłaty innych kosztów poza samą kwotą kapitału (tzw. sankcja kredytu darmowego).

– Kluczowa zmiana to rozszerzenie katalogu naruszeń objętych sankcją darmowego kredytu. Najważniejsze wydaje się przy tym wprowadzenie sankcji za brak rzetelnego badania zdolności kredytowej. Choć wydaje się to korzystne dla klientów, w praktyce może prowadzić do zaostrzenia kryteriów udzielania kredytów i utrudnienia do nich dostępu – zwraca uwagę Karolina Marusińska-Bilbin, Partner w kancelarii KMB Legal.

– Ustawodawca odchodzi też od obecnie jednolitej sankcji, wprowadzając trzystopniowy mechanizm uzależniony od wagi naruszenia zgodnie z unijną zasadą proporcjonalności – dodaje. 

Czytaj więcej

Konsumenci

TSUE: dłużnik nie zawsze straci zlicytowany dom

Konsumenci mogą, pod pewnymi warunkami, zakwestionować zgodność z prawem przeniesienia własności...

I tak zgodnie z proj. art. 66 w przypadku naruszenia wymogów, zgodnie z którymi, kredytu udziela się na wniosek konsumenta, który wyraził zgodę w sposób wyraźny i jednoznaczny, a ta zgoda nie może być domniemana (w szczególności przez milczącą zgodę, działanie domyślne lub niepodjęcie działania), wówczas konsument nie będzie zwracał zaciągniętego zobowiązania ani żadnych jego kosztów.

– Tak daleko idąca sankcja będzie z pewnością przeciwdziałać nieuczciwym praktykom w tym zakresie – ocenia mec. Marusińska-Bilbin.

W przypadku mniejszych naruszeń klient będzie spłacał sam kapitał (bez odsetek) albo np. połowę odsetek.

– Wprowadzenie zasady proporcjonalności jest korzystne dla banków, gdyż dotychczas najmniejsze uchybienie obowiązkom informacyjnych skutkowało brakiem obowiązku zwrotu odsetek i kosztów kredytu. Z kolei najczęstsze i obecne dziś w sądach naruszenia pozostaną objęte dotychczasową sankcją przewidującą zwrot tylko kapitału kredytu – dodaje ekspertka.

Czytaj więcej

Konsumenci

Kolejne pytania do Sądu Najwyższego o sankcję kredytu darmowego

Obok wielkiej fali spraw frankowych od kilkunastu miesięcy narasta fala spraw o stosowanie sankcj...

Jak zwraca uwagę mec. Jędrasiak, choć rozbudowanie przepisów jest krokiem w dobrym kierunku, to branża pożyczkowa oczekiwała wprowadzenia miarkowania sankcji, a nie sztywnego określenia kolejnych przypadków sankcji. 

– Dodatkowo zdziwienie budzi zakaz sprzedaży produktów i usług dodatkowych do kredytu konsumenckiego. Tym bardziej że niedawno wprowadzono dobre praktyki w tym zakresie, które zostały zaakceptowane przez KNF. Skoro już organ nadzorczy zgadza się na takie rozwiązania, to wyrzucenie usług dodatkowych z ustawy jest zbyt daleko idące. Skoro konsument ma być doskonale poinformowany przed zawarciem umowy, również o kosztach usług dodatkowych, to może podjąć w tym zakresie świadomą decyzję – tłumaczy radca prawny.

Pośrednicy kredytowi pod nadzorem KNF

Sporym zaskoczeniem dla sektora usług finansowych jest proponowane objęcie pośredników kredytowych nadzorem KNF. W ramach nadzoru będzie mógł on wydawać zalecenia w zakresie zapewnienia zgodności działalności z przepisami ustawy oraz podjęcia środków koniecznych do zapobieżenia naruszeniom praw konsumentów.

Niespełnianie przez pośrednika kredytowego zaleceń KNF będzie mogło skutkować nałożeniem na osobę zarządzającą, bezpośrednio odpowiedzialną za stwierdzone nieprawidłowości, kary pieniężnej (do trzykrotnego miesięcznego wynagrodzenia brutto tej osoby, a na samego pośrednika kredytowego w wysokości do 500 000 zł).