Odzyskujący spłaty we frankach mogą liczyć na korzystne odsetki

Za opóźnienie zwrotu rat frankowych bank płaci kredytobiorcy odsetki jak przy ratach w złotych.

Publikacja: 02.05.2025 13:37

Jakie odsetki należą się od banku za opóźnienie zwrotu rat frankowych? Sąd Najwyższy zdecydował

Jakie odsetki należą się od banku za opóźnienie zwrotu rat frankowych? Sąd Najwyższy zdecydował

Foto: Adobe Stock

To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego. W dość typowej sprawie frankowej Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził nieważność umowy kredytu, na podstawie której frankowicze najpierw spłacali raty w złotych, a później we frankach, i zasądził na ich rzecz zwrot tych spłat z odsetkami za opóźnienie ich zwrotu. Bank odwołał się do SN, wskazując, że świadczenia w walutach obcych nie powinny wiązać się z zapłatą odsetek w takiej samej wysokości jak przy świadczeniach w złotych.

Bank miał wątpliwości, jakie odsetki powinien zapłacić

W ocenie banku potrzebne jest rozwianie wątpliwości i wykładnia art. 481 § 1 i 2 kodeksu cywilnego, dotyczących odsetek. Chodzi o to, czy i w jakim zakresie może być stosowany ten przepis kodeksu cywilnego do świadczeń wyrażonych w walucie obcej. Bank przedstawił kilka orzeczeń sądów cywilnych, które rozbieżnie oceniały tę kwestię, oraz jeden wyrok SN (sygn. I CSK 4/07), który wyraził pogląd proponowany przez bank.

Pełnomocnik frankowiczów, radca prawny Michał Śląski, argumentował z kolei, że od czasu uchylenia regulacji dotyczącej odsetek ustawowych od należności wyrażonych w walucie obcej (rozporządzenia Rady Ministrów z 18 września 2003 r.) brak jest podstawy prawnej do naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie od należności wyrażonej w walucie obcej w inny sposób niż dla świadczeń w złotych, a więc według zasad z art. 481 k.c. (obecnie jest to stopa referencyjna NBP plus 5,5 pkt proc.).

Czytaj więcej

Jest projekt ustawy frankowej. Czy przyspieszy spory frankowiczów z bankami?

Rozbieżności w orzecznictwie mogą się zdarzać

SN potwierdził to stanowisko, wskazując, że nie zawsze o rozbieżności świadczy wyrażenie w orzeczeniu stanowiska odmiennego od poglądu dominującego. Jest bowiem jasne, że wobec skali działania wymiaru sprawiedliwości i tysięcy orzeczeń zdarzają się rozstrzygnięcia oczywiście wątpliwe lub wręcz nietrafne. Zidentyfikowanie orzeczenia odchodzącego od zasadniczego nurtu, a nawet grupy takich orzeczeń, nie musi świadczyć o istnieniu rozbieżności w orzecznictwie. Nie ma wątpliwości, że każde roszczenie pieniężne, w razie opóźnienia w jego spełnieniu, rodzi roszczenie o uiszczenie odsetek ustawowych za opóźnienie. A skoro przepisy (art. 481 k.c.) nie różnicują stawki odsetek w zależności od waluty, to oczywiste jest, że odnoszą się do wszelkich świadczeń pieniężnych, także wyrażonych w walucie obcej, i w każdym wypadku stosowana jest stawka określona w tym przepisie.

Czytaj więcej

To był dobry rok dla frankowiczów, a następny może być jeszcze lepszy

Jakie odsetki należą się od banku?

– Wniosek ten potwierdza także wykładnia historyczna. Dawniej rozporządzenia Rady Ministrów wydawane na podstawie art. 359 § 3 k.c. istotnie przewidywały różną wysokość odsetek w zależności od tego, czy dana suma wyrażona była w pieniądzu polskim, czy w walucie obcej, ale takie rozwiązanie nie funkcjonuje obecnie. Sam bank dostrzega zresztą, jak się zdaje, że powodom należą się jakieś odsetki. Krytykując zastosowanie w sprawie art. 481 k.c., nie proponuje jednak innego, alternatywnego względem tego unormowania źródła, na podstawie którego można byłoby określić ich wysokość – wskazała w konkluzji uzasadnienia sędzia Beata Janiszewska.

Sygnatura akt: I CSK 562/24

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Marcin Szymański, adwokat, kancelaria Drzewiecki, Tomaszek i Wspólnicy

W przypadku umów o kredyt powiązany z walutą obcą, po wejściu w życie tzw. ustawy antyspreadowej w 2011 r., kredytobiorcy, aby uniknąć wysokich spreadów stosowanych przez banki, korzystali z przyznanego tą ustawą uprawnienia do spłacania kredytu w walucie obcej. W razie nieważności umowy kredytu bank, który otrzymał od kredytobiorcy spłaty w walucie obcej, np. CHF, obowiązany jest do ich zwrotu w tej samej walucie. Skarga kasacyjna banku zmierzała więc do podważenia obowiązku zapłaty odsetek ustawowych w złotych za opóźnienie. Odmowa SN jest w tej sytuacji trafna.

To sedno najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego. W dość typowej sprawie frankowej Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził nieważność umowy kredytu, na podstawie której frankowicze najpierw spłacali raty w złotych, a później we frankach, i zasądził na ich rzecz zwrot tych spłat z odsetkami za opóźnienie ich zwrotu. Bank odwołał się do SN, wskazując, że świadczenia w walutach obcych nie powinny wiązać się z zapłatą odsetek w takiej samej wysokości jak przy świadczeniach w złotych.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Ważna opinia z TSUE ws. neosędziów. Nie spodoba się wielu polskim prawnikom
Sądy i trybunały
Będzie nowa ustawa o Sądzie Najwyższym. Ujawniamy plany reformy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
ZUS
Kolejny pomysł zespołu Brzoski: ZUS rozliczy składki za przedsiębiorców
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Prawo w Polsce
Od 1 maja rusza nowy program bezpłatnych badań. Jak z niego skorzystać?
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne