Co może zrobić prezes UOKiK z produktem niebezpiecznym

Organem sprawującym nadzór nad ogólnym bezpieczeństwem produktów w zakresie określonym w [link=http://akty-prawne.rp.pl/dzienniki/du/2003/229/poz.2275.htm]ustawie o ogólnym bezpieczeństwie produktów (DzU z 2003 r. nr 229, poz. 2275 ze zm.[/link]; dalej ustawa) jest prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, natomiast kontrola produktów w zakresie spełniania ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa należy do kompetencji wojewódzkiego inspektora Inspekcji Handlowej.

[srodtytul]Ogólny nadzór [/srodtytul]

Nadzór nad ogólnym bezpieczeństwem produktów obejmuje między innymi:

- okresowe monitorowanie oraz ocenę skuteczności kontroli spełniania przez produkty ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa, z uwzględnieniem rodzajów kontrolowanych produktów i badanych zagrożeń;

- opracowywanie okresowych planów kontroli produktów w zakresie spełniania ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i monitorowanie ich realizacji;

- prowadzenie postępowań w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów;

- prowadzenie rejestru produktów niebezpiecznych oraz gromadzenie danych o produktach, które nie spełniają szczegółowych wymagań dotyczących bezpieczeństwa;

- gromadzenie informacji dotyczących bezpieczeństwa produktów, przekazywanie ich właściwym organom oraz monitorowanie sposobu wykorzystania tych informacji.

Prezes UOKiK wszczyna z urzędu postępowanie w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktu, w przypadku gdy z ustaleń kontroli wynika znaczne prawdopodobieństwo, że nie spełnia on ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa.

Podstawą mogą też być inne dostępne informacje, np. powiadomienie przekazane przez organy kraju członkowskiego Unii Europejskiej, z którego wynika, że produkt może nie być bezpieczny.

[srodtytul]Co wolno kontrolować[/srodtytul]

Kontrolą w zakresie bezpieczeństwa produktów zajmują się wojewódzcy inspektorzy

Inspekcji Handlowej. Działają na wniosek prezesa UOKiK lub z urzędu. Kontrola może zostać przeprowadzona np. wtedy, gdy do inspektora dotrą od konsumentów informacje, że dany produkt może nie być bezpieczny.

Kontrolerzy z Inspekcji Handlowej mają prawo żądać wszelkich informacji niezbędnych do stwierdzenia, czy produkt jest bezpieczny, oraz weryfikować to aż do ostatniego etapu ich używania.

Jeżeli w wyniku kontroli zostanie stwierdzone, że produkt nie jest oznakowany zgodnie z przepisami ustawy (i przepisami szczególnymi, jeśli są), to wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej może żądać usunięcia niezgodności w określonym terminie.

Znacznie poważniejszą sankcją jest możliwość wstrzymania wprowadzania produktu na rynek do czasu jego odpowiedniego oznakowania. Jest to możliwe po stwierdzeniu w wyniku kontroli, że produkt może stwarzać zagrożenie podczas używania go w normalnych warunkach.

Jeżeli w toku prowadzonego postępowania prezes UOKiK stwierdzi, że istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że produkt nie jest bezpieczny, zakazuje, w drodze decyzji, producentowi lub dystrybutorowi jego dostarczania, oferowania lub prezentowania przez czas niezbędny do przeprowadzenia oceny, badań i kontroli bezpieczeństwa, nie dłuższy jednak niż 30 dni.

W przypadkach szczególnie skomplikowanych oraz jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia badań, organ nadzoru może, w drodze decyzji, przedłużyć okres obowiązywania zakazu.

Do uprawnień prezesa UOKiK należy też informowanie opinii publicznej o wydaniu powyższej decyzji, jeżeli uzna, że produkt może powodować poważne zagrożenie zdrowia i życia konsumentów.

[srodtytul]Informacje lub wycofanie z rynku[/srodtytul]

W razie stwierdzenia, że produkt może stwarzać zagrożenie w określonych warunkach, prezes UOKiK w drodze decyzji ma prawo żądać jego oznakowania odpowiednimi, wyraźnie i zrozumiale sformułowanymi w języku polskim ostrzeżeniami o stwarzanych zagrożeniach lub uzależnić wprowadzanie produktu na rynek od wcześniejszego spełnienia ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa.

Jeśli okaże się, że produkt może stwarzać zagrożenie dla określonych kategorii konsumentów, organowi nadzoru wolno z urzędu, w drodze decyzji, nakazać ostrzeżenie tych konsumentów lub powiadomienie opinii publicznej o zagrożeniu, określając termin i formę takiego ostrzeżenia lub powiadomienia.

W razie stwierdzenia, że produkt nie jest bezpieczny, prezes UOKiK w drodze decyzji nakazuje wyeliminowanie stwarzanych przez niego zagrożeń bądź zakazuje wprowadzania go na rynek.

Gdy produkt został już wprowadzony na rynek, organ nadzoru nakazuje:

- wyeliminowanie zagrożeń stwarzanych przez produkt,

- natychmiastowe wycofanie produktu z rynku,

- ostrzeżenie konsumentów, określając termin i formę ostrzeżenia,

- wycofanie produktu od konsumentów i jego zniszczenie (w związku z tym, że jest to środek najbardziej drastyczny, nakazanie wycofania produktu może być wyłącznie wtedy, gdy inne działania byłyby niewystarczające dla zapobieżenia poważnym zagrożeniom powodowanym przez produkt).

Wycofanie produktu z rynku polega na odebraniu przez producenta towaru od dystrybutorów oraz zakazaniu prezentowania go i oferowania przez dystrybutorów konsumentom. Jeżeli prezes UOKiK nakazuje wycofanie produktu od konsumentów, producent jest obowiązany odebrać towar dostarczony przez konsumentów i zwrócić kwotę, za jaką on został nabyty, bez względu na stopień zużycia.

Prezes UOKiK prowadzi rejestr produktów niebezpiecznych, w którym gromadzone są informacje o produktach, które nie spełniają ogólnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa, w szczególności: dane umożliwiające identyfikację produktu oraz informacje o rodzaju i zakresie zagrożeń stwarzanych przez produkt, i środkach, jakie zastosowano w odniesieniu do produktu.

[ramka][b]Nawet 100 tys. zł kary[/b]

Podmioty, które nie przestrzegają wymagań określonych w ustawie, narażają się na surowe sankcje karne. Grożą one zarówno za wprowadzanie na rynek produktów niebezpiecznych, jak i niewykonywanie obowiązków nałożonych przez prezesa UOKiK. Kary pieniężne z tego tytułu mogą wynieść do 100 tys. zł.