Rękojmia za wady fizyczne zakupionego towaru

Nie każde jednak uszkodzenie lub inna cecha, którą oceniamy jako niezgodność towaru z opisem, będzie jego wadą i stanie się podstawą do zwrotu pieniędzy. Jak zatem ocenić, czy zakupiona rzecz ma rzeczywiście taką wadę fizyczną?

[srodtytul]Zmniejszona wartość[/srodtytul]

Odpowiedzi należy szukać w [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1900_89/DU1964Nr%2016poz%20%2093.asp]kodeksie cywilnym[/link], który podaje, że z rzeczą wadliwą mamy do czynienia wtedy, gdy ma ona cechy zmniejszające jej wartość lub użyteczność ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia.

Wada występuje także, gdy towar nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, albo jeżeli został wydany w stanie niezupełnym.

[b]Uwaga![/b] Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi niezależnie od tego, czy sam spowodował wadliwość rzeczy, a nawet czy w ogóle o tym wiedział. Natomiast zwalnia go z odpowiedzialności to, że kupujący wiedział o istnieniu defektu.

Pierwszą wskazówką pozwalającą ocenić, czy towar ma wadę fizyczną, jest zmniejszenie jego wartości w stosunku do tej, której można było słusznie oczekiwać po opisie przedmiotu. Wada ta odnosi się w szczególności do wartości rynkowej i do elementów estetycznych towaru. Może również wynikać z zapewnień sprzedawcy o jakości czy jego cechach. Ten rodzaj wady nie ma wpływu na użyteczność rzeczy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Sprzedawca bardzo dokładnie opisał w Internecie sprzedawany samochód i podał, że został on wyprodukowany w 2003 roku.

Po otrzymaniu samochodu kupujący zauważył, że jest on sprawny i ma wszystkie funkcje opisane przez sprzedawcę, ale auto wyprodukowano w 2002 roku (podobnej sprawy dotyczył [b]wyrok Sądu Najwyższego z 27 listopada 2003 r., I CK 267/02[/b]).[/ramka]

O wadach fizycznych zmniejszających wartość najczęściej można mówić w przypadku rzeczy używanej. Rzecz taka jest obciążona wadą, m.in. gdy defekt powstał w wyniku nieprawidłowego używania czy też nieudolnej konserwacji, np. nieprawidłowego prania odzieży.

Podobnie wadliwy będzie towar, który zgodnie z opisem aukcji był użyty tylko dwa razy, a okazuje się, że ma wyraźne ślady dłuższego użytkowania, mimo że jest w pełni sprawny. Mamy bowiem prawo słusznie oczekiwać, że, co do zasady, towar użyty dwa razy będzie jak nowy, w stanie niemalże idealnym.

[ramka][b]Przykład[/b]

Sprzedawca zaznaczył w opisie aukcji internetowej, że telefon był używany tylko jeden dzień do przetestowania funkcji. Kupujący otrzymał sprawny telefon, jednak z mocno porysowanym wyświetlaczem.

Można więc mówić o wadze fizycznej.[/ramka]

[srodtytul]Mniejsza użyteczność[/srodtytul]

Innym rodzajem wady fizycznej są defekty zmniejszające użyteczność rzeczy ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia.

Wadą tą obciążone są przede wszystkim towary nie w pełni sprawne (nie dotyczy to rzeczy sprzedawanych jako uszkodzone w zakresie tego uszkodzenia) lub nienadające się do realizacji celu, do którego miały być przeznaczone.

Problem oceny celu przeznaczenia pojawia się np. w przypadku sprzedaży sprzętu elektronicznego, który miał trafić na rynek zagraniczny.

Wskazać jednak należy, że dla oceny istnienia wady istotne jest oczekiwanie kupującego dotyczące m.in. miejsca, w którym towar ma być używany.

Jeśli zatem sprzedający nie poinformuje kupującego, że dana rzecz jest przeznaczona na rynek angielski i ma wyłącznie angielską wtyczkę, która nie nadaje się do polskiego gniazdka, będzie to stanowiło o istnieniu wady fizycznej.

Jak podkreśla Sąd Najwyższy [b](por. wyrok z 20 maja 1997 r., II CKN 115/97)[/b], to że towar spełnia normy prawne, np. jest zgodny z Polską Normą, samo przez się nie oznacza, że nie ma wady fizycznej.

Jeśli bowiem mamy do czynienia ze zmniejszeniem jego użyteczności, występującym przy użyciu go do celu wynikającego ze zwyczajnego przeznaczenia, to nie sposób zaprzeczyć istnieniu wady.

[srodtytul]Niezgodność z opisem[/srodtytul]

Za wadliwą należy również uznać rzecz nieposiadającą właściwości, o których istnieniu przekonywał sprzedawca. Zapewnienie o właściwościach danego przedmiotu może mieć różną formę i treść. Będzie to opis aukcji, zdjęcia do niej załączone, ustne zapewnienie sprzedawcy.

Informacja o cechach towaru może odnosić się do pewnych jego konkretnych funkcji lub właściwości albo mieć charakter ogólny.

W każdej z tych sytuacji sprzedawca będzie odpowiadał z tytułu rękojmi za wady, jeśli towar będzie odbiegał od tych zapewnień.

[ramka][b]Przykład[/b]

Sprzedawca wystawił buty jako model z kolekcji zima 2010/2011, a w rzeczywistości buty pochodzą z kolekcji zima 2009/2010.

Bez wątpienia towar nie będzie więc odpowiadał opisowi.[/ramka]

Sprzedawca będzie odpowiadał z tytułu rękojmi, jeśli dostarczy kupującemu towar niekompletny. Dotyczy to przede wszystkim braku wszelkich elementów wchodzących w skład kupowanego zestawu i części składowych towaru.

Kupując telefon, możemy bowiem słusznie oczekiwać, że otrzymamy go razem z baterią czy obudową, nawet gdy nie zostało to wprost napisane w opisie aukcji.

O niekompletności można mówić także wtedy, gdy rzecz nie została zaopatrzona w ustalone w umowie lub wymagane w przepisach prawa oznaczenia, np. metki, informacje o składzie produktu albo dokumenty (certyfikaty, atesty).