Firmy wykorzystujące utwory mają nowe uprawnienia

Szersze konsultowanie wysokości tantiem może obniżyć ich wysokość

Publikacja: 19.10.2010 04:46

Firmy wykorzystujące utwory mają nowe uprawnienia

Foto: www.sxc.hu

Przedstawiciele firm wykorzystujących utwory i artystyczne wykonania zyskali prawo uczestniczenia w procedurze ustalania tabel opłat za korzystanie z nich. To dzięki zmianie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=640CADF41EB3896CE99B51EFF3343E2D?id=181883]ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, która wchodzi w życie 21 października (DzU nr 152, poz. 1016)[/link].

Sam projekt opłat składać będzie tylko organizacja zarządzająca, np. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, które na niektórych polach ma ponad 90 proc. autorskiej oferty.

[srodtytul]Zatwierdzanie tabel [/srodtytul]

Uczestnikami procedury będą: wnioskodawca, inne organizacje, które zarządzają na tych samych polach, oraz organizacje użytkowników. W prasie będą zamieszczane ogłoszenia o wszczęciu postępowania wraz z informacją o możliwości przystąpienia do niego zainteresowanych. Cała procedura będzie się musiała zakończyć w sześć miesięcy, chyba że wszyscy zgodzą się na jej przedłużenie.

Zespół będzie zatwierdzał albo odrzucał projekt tabeli w całości lub w części. Zatwierdzone tabele będą publikowane i co roku waloryzowane, a niezadowolony z nich uczestnik procedury może się odwołać do sądu. Firmy korzystające z utworów uzyskają więc wpływ na wysokość tantiem, a także narzędzie nacisku (por. wypowiedź prof. Traple).

– Uzyskają nie tylko udział w tworzeniu stawek, ale pewność, od kogo i po jakiej cenie mogą korzystać z utworu – wskazuje mec. Ewa Łepkowska, kierownik wydziału ZAiKS.

Dlaczego tabele są takie ważne? [b]Jeśli umowa z organizacją zbiorowego zarządzania, np. ZAiKS, zawiera niekorzystne tantiemy, to stosuje się odpowiednie stawki z tabel – nowy art. 110[sup]16[/sup] prawa autorskiego.[/b]

Samej zasady, że za korzystanie z utworów tantiemy trzeba płacić organizacji zbiorowego zarządzania (w polskich warunkach zwykle ZAiKS), nikt nie kwestionuje. Kontrowersje budziła tylko procedura ustalania opłat. Ponieważ ich wysokość będzie teraz konsultowana w szerszym gronie, powinny się one obniżyć.

[srodtytul]Odwieczny spór[/srodtytul]

To m.in. z tego powodu organizacje użytkowników domagały się udziału w procedurze ustalania tabel, która do tej pory miała w zasadzie wewnętrzny charakter, np. w ramach ZAiKS. Dodajmy, że nawet gdy takie tabele nie były zatwierdzone przez ministerialną Komisję Prawa Autorskiego, sądy cywilne (a spraw o tantiemy były setki) zwykle po nie sięgały.

[srodtytul]Wątpliwości prawne[/srodtytul]

Uchwalenie nowej procedury wymusił zwłaszcza [b]wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 stycznia 2006 r. (SK 40/04)[/b], który zakwestionował właśnie postępowania przed Komisją Prawa Autorskiego, w szczególności brak możliwości uczestniczenia w nim użytkowników praw autorskich. Ich udział zależał bowiem jedynie od uznania organizacji zrzeszającej.

Prawnicy mają jednak wątpliwości, czy nowa procedura nie jest zbyt skomplikowana. 

– Lepsze byłoby zlikwidowanie komisji oraz tabel i wskazanie jednego sądu ds. zbiorowego zarządzania, który dzięki specjalizacji rozpatrywałby spory o tantiemy szybciej – mówi mec. Michał Błeszyński, specjalista od prawa autorskiego. Z kolei Paweł Żerański, prawnik z kancelarii radcy prawnego Macieja Gładysza, ma wątpliwości, czy w ogóle nowy system ustalania tantiem jest konstytucyjny. Uważa, że wzorem np. Niemiec można było ustanowić mniej sformalizowaną, negocjacyjną procedurę, przypominającą zawieranie układów zbiorowych pracy.

[ramka][b]Opinia: Elżbieta Traple, adwokat, prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego[/b]

Obawiam się, że nowy system nie zmniejszy wyraźnie skali problemów i sporów na linii organizacje zarządzające – organizacje użytkowników. Uchwalono bowiem bardzo rozbudowaną procedurę ustalania tabel wynagrodzeń. Przy naturalnych w takich wypadkach sporach i przeciwstawnych interesach, gdy niektórzy będą zainteresowani tym, by odwlec zatwierdzenie tabel, postępowanie może trwać nawet kilka lat. Dlatego dobrą propozycją był postulat wprowadzenia tabel tymczasowych. Obowiązywałyby one w czasie procedury zatwierdzającej, aby jednak jakieś pieniądze wpłynęły. Są bowiem branże, w których firmy powstają jak grzyby po deszczu, a potem znikają. Brak takich tabel tymczasowych jest wadą noweli.[/ramka]

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autora: [mail=m.domagalski@rp.pl]m.domagalski@rp.pl[/mail][/i]

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów