Ceny w sklepach nieco wolniej, ale w górę

Według najnowszej analizy przeszło 78 tys. cen detalicznych autorstwa UCE Research oraz Uczelni WSB Merito w czerwcu codzienne zakupy zdrożały średnio o 18,1 proc. w ujęciu rocznym. Spadek dynamiki podwyżek utrzymał się kolejny miesiąc z rzędu, w maju były one niemal 20 proc. wyższe, a tegoroczny szczyt przypadł na marzec z 23,7-proc. dynamiką wzrostu r./r.

Z 17 monitowanych kategorii spadek zaliczyły tylko artykuły tłuszczowe, średnio tańsze o 8,1 proc. niż przed rokiem, co jest efektem wysokiej bazy spowodowanej wybuchem wojny w Ukrainie i nagłym wzrostem cen produktów tłuszczowych eksportowanych z tego kraju.

Za wcześnie na spadki

– Czerwcowe wyniki nie są zaskoczeniem. Większość krajowych i zagranicznych prognoz głosiła, że po marcu ceny dalej będą rosły, ale coraz mniej dynamicznie. Zgodnie z przewidywaniami ten trend ma się utrzymać przez najbliższe miesiące – mówi dr Grzegorz Górniewicz, współautor badania z Uniwersytetu WSB Merito Toruń. – Jeżeli nie pojawią się nieprzewidywalne zjawiska, takie jak katastrofy, wojny czy pandemie, to stopa inflacji powinna się zmniejszać. Pewne obawy mogą tylko tworzyć nowe programy społeczne zwiększające popyt, w tym 800+ czy „Pierwsze mieszkanie” – dodaje.

Analitycy wskazują, że podobnie jak w edycji badania za maj najmocniej r./r. podrożały warzywa – tym razem o 38,2 proc. Na następnych pozycjach widać kolejny raz z rzędu chemię gospodarczą i karmy dla zwierząt – zwyżki odpowiednio o 34,6 proc. i 26,6 proc. Ponadto wśród najbardziej drożejących kategorii znalazły się artykuły dla dzieci i dodatki spożywcze, za które trzeba zapłacić o 26,2 proc. i 24 proc. więcej niż rok temu. Z kolei najmniej zdrożały używki i środki higieny osobistej, bo o 7,8 proc. i 8,6 proc.

Mimo że z miesiąca na miesiąc tempo wzrostu cen jednak wyhamowuje, to dr Joanna Wieprow z Uniwersytetu WSB Merito Wrocław przewiduje, że inflacja na dwucyfrowym poziomie utrzyma się do końca br. – Dynamika wzrostu cen produktów konsumpcyjnych będzie maleć. Tempo tego spadku będzie uzależnione od tego, jak szybko będą rosły wynagrodzenia. Jeśli wzrost ten będzie wyprzedzać dynamikę prognozowanych cen, to proces ich stabilizacji będzie długotrwały – mówi.

Sezon robi swoje

Analitycy z UCE Research informują, że w czerwcu ceny żywności i napojów bezalkoholowych, czyli 13 z 17 monitorowanych kategorii, poszły w górę średnio o 16,8 proc. Był to słabszy wzrost niż w maju, gdy zanotowano wynik 18,4 proc. Z kolei w kwietniu było to 19,1 proc., a w marcu 23,2 proc. r./r. Widać też, że artykuły spożywcze mniej drożeją niż produkty dla dzieci, karma dla zwierząt, chemia gospodarcza czy środki higieny osobistej.

– Koszty produkcji artykułów przemysłowych są wyższe niż rolniczych. Wprowadzenie pakietu regulacji klimatycznych UE w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, czyli „Fit for 55”, w dłuższej perspektywie jeszcze pogorszy tę sytuację. Propozycje w nim zawarte zakładają, iż normy emisji CO2 w 2030 roku w stosunku do 2021 roku zostaną obniżone o 55 proc. dla aut osobowych i o 50 proc. dla dostawczych. Przyjmuje się, że w 2035 roku poziom emisji będzie zerowy, gdyż nie będzie już można w ogóle kupować aut spalinowych. Dla rolników i konsumentów będzie to fatalne w skutkach – ostrzega dr Górniewicz.

Jak wykazała analiza, już drugi miesiąc z rzędu nie wszystkie obserwowane kategorie zdrożały. W maju z tego schematu wyłamały się produkty tłuszczowe, które potaniały o 3,9 proc. r./r. W czerwcu sytuacja się powtórzyła, tylko tym razem ceny tych artykułów spadły jeszcze bardziej, bo o 8,1 proc. r./r. – Zaskoczeniem może być spadek cen artykułów tłuszczowych. W ub.r. rosły w wyniku spadku zbiorów w Ukrainie będącej przed wojną dużym producentem roślin oleistych w skali światowej. A obecnie rzepak wyraźnie tanieje ze względu na wysokie zapasy, spodziewaną wysoką produkcję, duży import z Kanady i Australii oraz niepewną sytuację w Niemczech dotyczącą ograniczenia wykorzystania biopaliw pochodzenia roślinnego – wyjaśnia Joanna Wieprow.

Wyścig na obniżki

W takich realiach sieci stawiają na akcje promocyjne, które przyciągają szczególnie mocno uwagę konsumentów. W efekcie wciąż ogłaszane są akcje, np. Biedronka obniżyła teraz ceny regularne 60 produktów – m.in. sery, mąki, kasze, makarony i bakalie.

– Kiedy tylko pozwala nam na to sytuacja rynkowa, obniżamy regularne ceny podstawowych produktów. Właśnie rozpoczęły się wakacje, dlatego umożliwiamy zakupy w jeszcze niższych cenach – mówi Grzegorz Pytko, dyrektor działu zakupów w sieci Biedronka