Przygotowania do kolejnej pandemii rozpocznijmy teraz

O sposobach na przygotowanie do takiego wydarzenia i wnioskach po Covid-19 rozmawiali w Karpaczu eksperci, naukowcy i decydenci. Jeden z wniosków z wielowątkowej dyskusji dotyczy tego, że chociaż pandemia zmieniła podejście do ochrony zdrowia i generalnie zwiększyła przygotowanie do kolejnych, to nadal potrzebne są liczne działania, by to przygotowanie było jeszcze lepsze. Na wydarzeniu przedstawiono również stworzoną przez organizacje pacjenckie Deklarację Karpacką dla Zdrowia.

Pandemia Covid-19 zwiastowała transformację świata i roli medycyny. Na pierwszym planie dla polityków, dziennikarzy i opinii publicznej znalazły się kwestie dotyczące zdrowia. Rozmowa w Karpaczu dotyczyła kluczowych wniosków z tego okresu i ich znaczenia dla przyszłości.

Pokora w podejściu do nowych wyzwań

– Czy będzie lepiej? Czy sobie poradzimy? – pytał uczestników dyskusji w Salonie Rzeczpospolitej red. Marcin Piasecki.

Rozmówcy podkreślali, że potrzebna jest pokora w podejściu do nowych wyzwań, ale i kierunkowe, nowe działania.

– Odpowiedź na te pytania nie zależy do końca od nas. To zależy od natury zjawiska, z którym się spotykamy. Tego dziś nie wiemy. Odpowiedź na pytanie o przygotowanie też nie jest łatwa. Sporo się jednak nauczyliśmy i w przyszłości chyba będzie lepiej, o ile wróg nie będzie groźniejszy niż ten, który był – mówił w pierwszej rundzie dyskusji dr Michał Sutkowski, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych.

Czytaj więcej

Gospodarka

Fiskus stawia na dialog z klientami

Śniadanie z „Rzeczpospolitą” z udziałem minister finansów Magdaleny Rzeczkowskiej i liderów czołowych polskich firm zdominowały kwestie pewności prawa i systemu podatkowego.

Debacie towarzyszyło przedstawienie Deklaracji Karpackiej dla Zdrowia, która jest wezwaniem do bardziej skutecznych i zdecydowanych działań dotyczących walki z chorobami płuc. Deklaracja stworzona została przez organizacje pacjenckie skupione w Sojuszu na rzecz Zwalczania Chorób Zakaźnych Układu Oddechowego „Polska Zdrowo Oddycha”. Zawarte w niej rekomendacje to m.in. szybka ścieżka umożliwiająca wczesne wykrycie i leczenie chorób, poszerzenie programów szczepień, nacisk na komunikację w budowaniu bezpiecznego systemu ochrony zdrowia, rozszerzenie uprawnień farmaceutów do szczepień.

Eksperci w trakcie panelowej dyskusji w Karpaczu podkreślali, że do tego, by przygotowanie i walka z kolejnymi pandemiami były bardziej skuteczne, potrzebne jest spełnienie określonych warunków.

– Będzie lepiej, ale pod warunkiem, że będzie edukacja i procedury – mówił dr Jakub Gierczyński. – Polecam najnowszy raport Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej dotyczący ścieżki pacjenta z Covid-19. Ten raport pokazał, że procedury są konieczne. Bo pacjenci trafią do POZ-ów, pójdą do apteki. Chwała aptekom, że w trakcie pandemii były otwarte. Pamiętamy nasze obawy, gdy nie było szczepionki. W międzyczasie wynaleziono leki doustne, które obniżały ryzyko ciężkiego przebiegu Covid-19. Mamy nadzieję jako lekarze, że rozwój leków będzie równoległy do rozwoju patogenów – podkreślił Jakub Gierczyński.

Jesteśmy lepiej przygotowani

O scenariuszach mówił też prof. Marcin Czech, były szef resortu zdrowia i prezes Polskiego Towarzystwa Farmakoekonomicznego.

– Covid-19 przypomniał nam, czym są choroby zakaźne. Moim zdaniem ludzie poradzili sobie znakomicie z kolejnymi falami. Szybko została stworzona szczepionka, ludzie szybko wymieniali się informacjami, są leki. Jesteśmy dużo bardziej przystosowani do kolejnych bitew z kolejnymi epidemiami. Na tej mądrości można budować. Możemy się zabezpieczać przed wieloma chorobami jako dzieci i dorośli. Podkreślam, że profilaktyka to jedna z najbardziej opłacalnych interwencji także z punktu widzenia farmakoekonomicznego – dodał Marcin Czech.

O zmianach w podejściu do pandemii i chorób zakaźnych mówiła też posłanka PiS Barbara Dziuk z sejmowej Komisji Zdrowia.

Czytaj więcej

Biznes

Ogrom wyzwań dla gospodarki

Doroczny raport SGH wyznacza kierunki nie tylko debat na Forum Ekonomicznym, ale może być również ważną przesłanką dla decyzji w polityce gospodarczej.

– Teraz epidemia jest w miarę opanowana, chociaż jeszcze się nie zakończyła. Tymczasem nałożenie się chorób cywilizacyjnych plus epidemia to wielkie wyzwanie dla wszystkich, od MZ, lekarzy, pielęgniarek, pacjentów. Zrobiliśmy jednak wielki skok, jeśli chodzi o cyfryzację służby zdrowia (np. e-recepty). Wydaje się, że MZ w tym zakresie wykonało gigantyczną pracę. Musimy być jednak cały czas czujni – podkreśliła Barbara Dziuk.

Posłanka zwróciła uwagę, jak duże znaczenie w obecnej sytuacji ma nie tylko cyfryzacja czy zmiany procedur leczniczych, ale też profilaktyka i edukacja zdrowotna, również w sferze budowania wzorców przez osoby publiczne. – Profilaktyka poprzez edukację jest podstawą – twierdzi posłanka Barbara Dziuk.

Czas na wyciągnięcie wniosków

Rozmowa w Karpaczu była wieloaspektowa i dotyczyła również wniosków dotyczących dostępności świadczeń medycznych w dobie Covid-19.

– Doświadczenie w walce z Covid-19 wskazywałoby, że powinniśmy sobie poradzić z pandemią w przyszłości – mówił rzecznik praw pacjenta Bartłomiej Chmielowiec. – To jest dobry moment. I teraz powinniśmy wyciągać wnioski, co należy poprawić, by nie dochodziło do takich sytuacji, gdy dostęp do świadczeń był ograniczony, gdy POZ-y były niedostępne, gdy mieliśmy odwoływane planowane zabiegi. To dobry moment na zastanowienie się, na czym powinniśmy skupić się w przyszłości. To między innymi kwestia edukacji. Widzimy, jak w trakcie pandemii wybuchły ruchy antyszczepionkowe. To dobry moment na analizy – powiedział Bartomiej Chmielowiec.

Edukacja wyrosła w trakcie debaty na jeden z kluczowych obszarów w kontekście walki z kolejnymi pandemiami.

– Poradzimy sobie z kwestią wyszczepialności, jeśli popracujemy nad edukacja zdrowotną. To nadal jest w rozsypce, np. jeśli chodzi o potencjalny przedmiot w szkole. Polska nie przeżyła takiej traumy, jeśli chodzi o pandemię, jak mieszkańcy Włoch czy Brazylii. Podziwiam ten ostatni kraj za to, że wyszczepili się bardziej niż Polacy. Brazylijczycy widzieli konkretne efekty pandemii na ulicach, co bardzo mocno oddziałuje na wyobraźnię – mówił ks. dr Arkadiusz Nowak, przewodniczący Rady Pacjentów przy MZ. – Mam nadzieję, że sobie poradzimy, bo jako społeczeństwo będziemy wierzyć medycynie, a nie tym, którzy fundamenty medycyny podważają.

Nie trzeba budować od nowa

Osobnym wątkiem dyskusji była kwestia zapobiegania chorobom.

– Trzeba przede wszystkim wzmacniać struktury, które już istnieją, a nie budować nowe jednostki. Wyposażyć dobrze laboratoria, by na bieżąco można było wykrywać przypadki. Mamy wspaniałą sieć sanepidów, z siecią nadzoru. Sanepidy mają doświadczenie i możliwości, trzeba tylko je doposażyć i wzmocnić. Wzmocnienia wymagają też laboratoria, by były przygotowane na nowe wyzwania – podkreśliła w trakcie debaty prof. Joanna Zajkowska z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

Rozmówcy podkreślali też unikalną sytuację, jeśli chodzi o choroby zakaźne i ich rozprzestrzenianie.

– Choroby zakaźne to specyficzna grupa chorób, w której odpowiadamy nie tylko za swoje zdrowie, ale też za zdrowie innych. Jeżeli ja się szczepię przeciwko grypie, to mniej zarażam innych. Jeżeli się szczepię przeciwko krztuścowi, to nie zarażam dzieci w przedszkolu. Apeluję o społeczną odpowiedzialność. To również odpowiedzialność za naszych współobywateli. Szczepienia to osiągnięcie, które trzeba budować jako pewien rodzaj społecznego obowiązku – podkreślał dr Jakub Gierczyński.

Co jest fundamentalnym wyzwaniem? W Karpaczu dyskusja dotyczyła między innymi odpowiedzialności za działania indywidualne w kontekście specyfiki chorób zakaźnych.

– Prawa obywatelskie i prawa pacjenta powinny być postawione w kontekście, w którym znajduje się całe społeczeństwo. To nasza wspólna sprawa. Apeluje o to, by państwo na tyle się umocniło, by zachowania, które są przeciwko społeczeństwu, były piętnowane i eliminowane z przestrzeni publicznej. Ja poszedłbym o krok dalej. Zastanowiłbym się nad takim rozwiązaniem, że ktoś może się zdecydować na nieszczepienie, ale wiąże się to z konsekwencjami. Tak robi np. Australia. Jeśli ktoś zachoruje, to ma płacić za swoje leczenie. Potrzebna jest regulacja prawna i jej wdrażanie – mówił prof. Marcin Czech.