Niepewność na rynku

Jak po 8-latach w Londynie i po powrocie do Polski na stanowisko głównego ekonomisty w największym polskim banku ocenia pan naszą gospodarkę?

Na tle słabego otoczenia zewnętrznego wyglądamy dobrze. Mamy w miarę stabilny wzrost gospodarczy, którego tempo jest bliskie potencjalnemu, więc kryzysu u nas nie ma. Stopa bezrobocia (zharmonizowana) oscyluje wokół 10 proc., czyli w pobliżu stopy neutralnej (NAIRU). Obserwujemy pewien rozdźwięk między wskaźnikami koniunktury a oficjalnymi danymi makro, co wynika z tego, że tematem numer jeden jest kryzys w strefie euro. Niezależnie od tego, czy obywatelom żyje źle czy dobrze, mają z tyłu głowy obawy o kryzys.

Jak długo to rozwiązywanie kryzysu w strefie euro może nas jeszcze zajmować?

W Europie mamy do czynienia ze ścieraniem się interesów politycznych i rynkowych – rynki chcą wymusić na politykach to, co jest pożądane z punktu widzenia ekonomicznego, ale ponieważ nie jest to popularne, politycy nie spieszą się, żeby te rozwiązania wdrożyć. Politycy wykonują pół oczekiwanego kroku i patrzą, czy rynki są zadowolone. Jeśli nie, to wykonują kolejne pół kroku. Mało prawdopodobne wydaje się, że nagle zostanie wypracowane rozwiązanie, które w pełni zadowoli rynki. Ta niepewność może potrwać, w horyzoncie kolejnych kwartałów. Najważniejsze z punktu widzenia wzrostu gospodarczego – ważniejsze może nawet niż polityka kredytowa banków – sa nastroje w sektorze prywatnym. Przedsiębiorstwa mają obecnie rekordowe poziomy gotówki – jest to zjawisko globalne dotyczące wielu krajów, w tym Polski. Podobnie jest w gospodarstwach domowych, które trzymają oszczędności, w obawie, że sytuacja gospodarza może się pogorszyć. To wynika z niepewności i gdyby ją odjąć, gospodarka ruszyłaby ponieważ jest gotówka, która może zapewnić wzrost.

Czy jest zatem szansa, że wzrost inwestycji w Polsce w tym roku może być wyższy niż 8,7 proc. w roku ubiegłym?

To mało prawdopodobne. Inwestycje publiczne będą hamowały, a brakuje inwestycji prywatnych, które mogłyby to zrekompensować. Wynik inwestycji pewnie będzie słabszy niż w ubiegłym roku. Nasza prognoza PKB na ten rok mieści się w przedziale 2,5-3 proc.  W ubiegłym roku nie mieliśmy spowolnienia, trend PKB jest wciąż w granicach 3,5-4 proc. Należy jednak podkreślić, że wciąż znajdujemy się w warunkach znacznej niepewności. Jeśli miałoby dojść do eskalacji kryzysu w strefie euro, ten wzrost będzie sporo niższy. Jeśli nastąpi powtórka z ostatnich dwóch lat, czyli „mówimy o kryzysie, mówimy, a on nie nadchodzi", to możemy mieć kolejny rok 3-3,5 proc.- tempa wzrostu PKB.

Choć wzrost gospodarczy nie jest bardzo wysoki to wysoka nadal jest inflacja.

Inflacja będzie podwyższona – tj. w okolicach 3.5%-4% – przez większą część roku. Zgodnie z naszą prognozą, w pierwszym kwartale będziemy mieć powyżej 4 proc. inflacje, w drugim i trzecim – w okolicach 3,5-4 proc., w czwartym kwartale zejdziemy do 3.0-3.5%. W grudniu inflacja powinna znajdować się w okolicach 3% -- powyżej celu inflacyjnego (2.5%), choć poniżej górnej granicy tolerancji (3.5%).

Przeliczyli się więc ci, którzy zakładali, że w związku ze spowolnieniem gospodarki może być okazja na cięcie stóp procentowych?

Mamy obecnie taką sytuację: wyczekujemy recesji, a ona nie przychodzi. W Radzie możemy zaobserwować pewną niecierpliwość – scenariusz negatywny nie materializuje się, gospodarka nie zwalnia, inflacja nie spada, złoty pozostaje relatywnie słaby. Czysto mechaniczne spojrzenie na wskazniki makro: wzrost PKB, inflacje i poziom kursu walutowego – sugerowałoby, że stopy powinny być teraz na poziomie ok. 5,5 proc. Biorąc pod uwagę niepewność co do perspektyw wzrostu gospodarczego polityka RPP jest nieco luźniejsza. Mozna powiedziec, ze różnica tych 100 pkt bazowych to jest wartość niepewności. Obecnie możemy mieć do czynienia zarówno z obniżkami, jak i z podwyżkami. Gdyby PKB spowolnił poniżej 2,0-2,5 proc., zaczęłyby się obniżki. Gdyby zaś inflacja pozostawała powyżej 4%, wzrost nie zwalniałby, a kurs walutowy osłabiałby się – mogłoby dojść do „technicznej" podwyżki stóp, mającej na celu stabilizację kursu i wpływ poprzez kanał kursowy na inflację.

Czy przy obecnym spowolnieniu w Europie i kryzysem w strefie euro możemy liczyć na to, że zainteresowanie inwestorów zagranicznych polskimi aktywami się zwiększy?