Eksperci pozytywnie o wyroku Trybunału

Jerzy Bańka, wiceprezes ZBP uważa, że wyrok Trybunału stabilizuje sytuacje systemu finansowego i daje poczucie bezpieczeństwa prawnego dla banków.

- To bardzo ważny wyrok, który wpłynie stabilizująco na system sektora SKOK. Najistotniejsze jest uznanie przez Trybunał Konstytucyjny, że państwowy nadzór był konieczny i wprowadzony został w interesie członków samych kas. Trybunał zakwestionował jedynie funkcjonowanie nadzoru w odniesieniu do najmniejszych kas, a parlament ma 18 miesięcy na poprawienie przepisów określających te zasady w odniesieniu do małych kas, nie poddając jednak szczegółowych zaleceń w tej kwestii. Reszta przepisów została uznana za zgodne z Konstytucją, TK uznał, że działania KNF były zasadne – podsumowuje Jerzy Bańka. Wyrok ma duże znaczenie dla banków, wzmacniając bezpieczeństwo prawne, zwłaszcza tych które zaangażowały się w restrukturyzację SKOK –podkreśla wiceprezes ZBP.

- Zakładam, że ustawodawca może pójść w takim kierunku, by nad małymi kasami wprowadzić nadzór pośredni np. przez Kasę Krajową – dodaje. Przedstawiciel ZBP pytany przez Rz" o to czy za zmniejszeniem nadzoru nad małymi kasami powinno pójść wyjęcie tych kas spod ochrony Bankowego Funduszu Gwarancyjnego odpowiedział, że jego zdaniem to nie byłoby dobre rozwiązanie. - To mogłoby być systemowo niebezpieczne, gdyż duża grupa członków SKOK nie ma więzi z kasami i nie odróżnia SKOK od banków- uważa Bańka.

Komisja nadzoru Finansowego w komentarzu do wyroku napisała, że celem działań KNF jest bezpieczeństwo członków kas i stabilność rynku finansowego.

- Objęcie depozytów w spółdzielczych kasach takim samym poziomem ochrony jak depozytów w bankach oznacza, że wobec obu sektorów powinny być stosowane analogiczne instrumenty nadzorcze, przy zachowaniu zasady proporcjonalności, w szczególności uwzględnieniu ograniczonej skali i zasięgu działania małych kas. Za wypłaty sum gwarantowanych z BFG odpowiadają faktycznie wszyscy obywatele Polski.

Przy przejmowaniu niewypłacalnych spółdzielczych kas, czemu zresztą banki są niechętne, chodzi o przejęcie odpowiedzialności za wypłatę wszystkich depozytów i inne zobowiązania. Nie ma mowy o przenoszeniu kapitału niewypłacalnych spółdzielczych kas w czyjekolwiek ręce, bo ten kapitał został stracony przez poprzednie władze kas i jest ujemny, w tych kasach nie ma majątku, są długi - napisał w stanowisku Łukasz Dajnowicz, rzecznik KNF.

Do tej pory Komisja Nadzoru Finansowego zdecydowała o przejęciu trzech kas przez banki. Jako pierwszy zdecydował się na to Alior, który przejął niewielką kasę im. św. Jana z Kęt. Potem Pekao przejął SKOK Kopernika, a w czerwcu PKO Bank Polski zgodził się na ratowanie SKOK Wesoła przez przejęcie tej kasy. Przejęcia SKOK przez banki odbywają się przy udziale wsparcia ze środków z Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Alior dostał dotację w wysokości 15,9 mln zł, w przypadku Pekao przejmującego dużo większa kasę było to ponad 100 mln zł. Wysokość dotacji dla PKO BP nie jest jeszcze znana. Wiadomo jednak, że banki przejęcia kas stojących na krawędzi bankructwa traktują jako zło konieczne. Pojedyncze banki nie chciały brać na siebie takiego ryzyka i broniąc się przed koniecznością przejmowania kas wyszły w ubiegłym roku z pomysłem rozwiązania problemu w sposób bardziej systemowy i utworzenia tzw. „bad banku", do którego miały by być przenoszone złe aktywa kas lub całe SKOK. Pomysł nie został jednak wprowadzony w życie.

KNF wydała też decyzję o przejęciu między kasami, zatwierdzając w ubiegłym roku połączenie SKOK Szopienice (jako kasy przejmującej) ze SKOK Dziedzice (jako kasy przejmowanej).

Profesor Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC:

Logika jaka kierował się Trybunał Konstytucyjny jest dość oczywista. Rozważał dwie wartości – po jednej stronie konieczność nadzoru nad sektorem finansowym a po drugiej działalność SKOK jako instytucji spółdzielczych i stwierdził, że ta pierwsza czyli stabilność i bezpieczeństwo finansowe jest ważniejsze jest ważniejsza z tym, że uznał iż ma ona ma zastosowanie tylko do dużych instytucji – niezależnie od tego czy jest to bank czy kasa spółdzielcza. W przypadku małych instytucji, które nie generują dużego ryzyka nie ma powodu by narzucać takie obowiązki. Jednocześnie jednak sędziowie przerzucili piłeczkę ekonomistom, ponieważ pozostaje problem z określeniem kryteriów małej i dużej instytucji. To będzie musiał określić ustawodawca. Nie będzie to łatwe, trzeba będzie wyznaczyć jakąś granicę licząc się z możliwością jej obchodzenia np. poprzez dzielenie jednej większej kasy na kilka mniejszych, ale pozostających w silnym związku.

Generalnie uważam, że duże instytucje finansowe muszą być objęte nadzorem i nie mogę zrozumieć polityków, którzy moim zdaniem raz dali raz się oszukać sprytnym biznesmenom i teraz tkwią w swoim uporze broniąc tego systemu. Dla każdego zdroworozsądkowego polityka niezależnie od partii powinno być oczywiste, że po tych wielomiliardiowych startach, które zobaczyliśmy w SKOK –ach, nie można uznać, że są one spółdzielczymi niedużymi kasami, których nie trzeba kontrolować, bo wystarczy nadzór właścicieli. Bezpieczeństwo finansowe państwa oraz depozytów wymagają, by takie instytucje podlegały zewnętrznej kontroli. Nadzór nie jest po to, by uprzykrzać im życie instytucjom finansowym, ale po to by chronić deponentów.

Mączyńska: wymogi nadzoru powinny być dostosowane do wielkości kas

Trybunał Konstytucyjny słusznie zalecił poprawienie przepisów, które dotyczą małych kas SKOK - oceniła Elżbieta Mączyńska, profesor SGH i prezes PTE. Dodała, że wymogi nadzoru finansowego powinny być dostosowane do wielkości kasy.