WTO: Chiny łamią prawo

Grupa rozjemcza WTO uznała, że chińskie cła eksportowe są sprzeczne z zobowiązaniami, jakie Chiny podjęły w protokole przystąpienia do tej organizacji. Panel ustalił także, że limity eksportowe wprowadzone przez Chiny wobec pewnych surowców są sprzeczne z regułami WTO.

Precedensowy werdykt organizacji z Genewy oznacza sukces Unii Europejskiej, USA i Meksyku, które zaskarżyły Chiny w WTO w 2009 r., twierdząc, że ograniczenia w eksporcie surowców, np. węgla koksującego, boksytu i magnezu dyskryminują zagranicznych producentów i zapewniają niezasłużoną przewagę krajowym.

WTO ogłosiła swój werdykt w czasie, gdy decydentów politycznych i rynki niepokoi coraz bardziej tendencja w krajach zasobnych w surowce, ograniczania ich eksportu w sytuacji rosnącego popytu. WTO ogłosiła w czerwcu niezwykle ostre ostrzeżenie wobec takiej polityki i stwierdziła, że może doprowadzić ona do poważnych niedoborów.

Werdykt z Genewy ma szczególne znaczenie dla Unii, bo surowce stanowią 10 proc. jej globalnego importu, a służą do produkcji, dając pracę 30 milionom ludzi.

Reakcje

Unia przyjęła więc orzeczenie z oczywistym zadowoleniem, podobnie jak pozostali partnerzy. — To jednoznaczny werdykt na rzecz otwartego handlu i uczciwego dostępu do surowców — stwierdził komisarz ds. handlu Karel De Gucht. — Jest silnym sygnałem, by powstrzymywać się przed nieuczciwymi restrykcjami w handlu i przybliża nas o krok do równego korzystania z surowców.

Przedstawiciel USA ds. handlu, Ron Kirk podkreślił, że decyzja panelu jest znaczącym zwycięstwem dla producentów i pracowników w USA oraz dla reszty świata. Chińska polityka spowodowała ogromie wypaczenia i zakłócenie w światowych łańcuchach podaży i dlatego trzeba było działać dla utrzymania płynnego handlu i zapewnienia niedyskryminacyjnego dostępu do surowców.

— Stosowanie przez Chiny ograniczeń eksportowych dla uzyskania korzyści ekonomicznych jest głęboko niepokojące. Chińska polityka zapewnia znaczną przewagę w konkurencji chińskim producentom kosztem innych użytkowników surowców — dodał Kirk.

Chińskie media zaatakowały, jako bezprawne orzeczenie WTO, i uprzedziły, że następną grupą towarów, których eksport zostanie ograniczony, będą metale ziem rzadkich. Jest ich 17.

„Dziennik Informacji Gospodarczych" zarzucił Unii Europejskiej i USA, że chcą dostępu do tanich chińskich bogactw naturalnych dla zaspokojenia potrzeb ich przemysłu, zwłaszcza branż wysokiej technologii. Dziennik, będący własnością agencji Xinhua, dodał, że Chiny będą czujne, bo pewne kraje kierują się własnym interesem i chcą wykorzystać reguły WTO do walki o swe prawa i interesy.

Argumenty Pekinu

Chiny twierdziły, że limity i cła eksportowe były konieczne dla rozwiązania problemów ochrony środowiska i zapobieżenia krajowym niedoborom boksytu, węgla koksującego, fluorytu, magnezu, manganu, węgliku krzemu (karbidu), krzemu, żółtego fosforu i cynku.

Surowców tych, występujących po części tylko w Chinach, używa się do produkcji wszystkiego, od leków po elektronikę.

— Nie chodziło tylko o środowisko, bo tak naprawdę jest to polityka mająca chronić rodzimy przemysł — uważa przedstawiciel Unii. Chiny stosują ograniczenia w eksporcie także innych produktów, ich zakres rozszerzyły w ostatniej dekadzie.

Chiny mają teraz dwa miesiące na odwołanie się od orzeczenia WTO. Jeśli tego nie zrobią, to będą musiały zastosować się do niego w pewnym czasie, zwykle po 12 miesiącach. Jeśli nie zrobią tego, to Unia, USA i Meksyk mogą wystąpić do WTO o zgodę na wprowadzenie  retorsji w handlu.

Komisarz De Gucht ma jednak nadzieję, że Chiny dostosują swój system eksportu do reguł międzynarodowych.

Reforma rynku metali ziem rzadkich

Chiny zapowiedziały reformę eksportu metali ziem rzadkich. Wiceminister handlu Zhong Shan ogłosił na konferencji poświęconej tym metalom w Baotou, w największym ośrodku przemysłowym ziem rzadkich Wewnętrznej Mongolii, że jego resort zbada i następnie podejmie działania w sprawie zarządzania eksportem metali ziem rzadkich zgodnie od odpowiednimi ustawami i przepisami WTO.

- Ziemie rzadkie są surowcami nieodnawialnymi i mają duże znaczenie strategiczne. Umocnienie i udoskonalenie ich eksportu jet także istotne dla ochrony środowiska zasobów naturalnych i dla promowania restrukturyzacji w tej branży — dodał. Jego resort będzie synchronizować eksport z krajową produkcją i zapotrzebowaniem.

Chiny dostarczają 97 proc. światowej podaży 17 metali ziem rzadkich używanych w elektronice, przemyśle zbrojeniowym i w energetyce. W półroczu Pekin zmniejszył ten eksport o 35 proc., po poprzednich redukcjach, co wywołało poważne braki na rynku, skok cen i oburzenie parterów handlowcych Chin.

O jakie surowce chodzi?

boksyt — najważniejsza ruda aluminium

węgiel koksujący, koks — główny składnik w produkcji stali

fluoryt — składnik produkcji aluminium, benzyny, pianek izolacyjnych, płynów chłodniczych, stali, paliwa uranowego

mangan — ważny składnik w wytopie żelaza i stali, bo wiąże siarkę, zapobiega utlenianiu i ułatwia produkcję stopów

magnez — lekki metal używany do produkcji stopów aluminiowych, usuwania siarki przy wytopie żelaza i stali