UE głosuje za glifosatem, ale się nie cieszy

Glifosat w Europie zostanie na dłużej, choć nie ma przyjaciół oprócz rolników i producentów.

Publikacja: 20.11.2023 03:00

Glifosat niszczy zielone części roślin, ale jest jednym z najpopularniejszych herbicydów na świecie

Glifosat niszczy zielone części roślin, ale jest jednym z najpopularniejszych herbicydów na świecie

Foto: AdobeStock

Glifosat – popularny środek przeciw chwastom – walczy o przetrwanie na unijnych polach. Termin dopuszczenia do użytku tej substancji chemicznej się kończy, a Komisja Europejska już zapowiada, że go przedłuży, ale z kolejnymi obostrzeniami.

To zdecydowanie jeden z najpopularniejszych środków na chwasty stosowany na polach. Rolnicy niezbyt wyobrażają sobie produkcję zbóż bez wsparcia tego herbicydu – który, co ciekawe, nie został zaprojektowany dla rolników, a na potrzeby amerykańskiej armii i zwalczania roślinności podczas wojny w Wietnamie.

Glifosat zrobił jednak ogromną karierę w dalece odległej od wojskowości branży produkcji roślin. Dziś wartość rynkowa obrotu tym środkiem jest szacowana na 8 mld euro. W samej Polsce zarejestrowane są aż 92 środki ochrony roślin, w których substancją czynną jest właśnie glifosat. Dostarczają go na nasz rynek zarówno globalne koncerny chemiczne – jak Bayer, Syngenta czy BASF – jak i polscy producenci, przykładowo: Ciech Sarzyna.

Glifosat osiągnął niejednoznaczny triumf podczas głosowania w Brukseli w połowie listopada, państwa członkowskie nie osiągnęły większości kwalifikowanej potrzebnej do odnowienia zatwierdzenia glifosatu, ale też – nie zdołały odrzucić wniosku o przedłużenie dopuszczenia tej substancji na rynek. Poprzednie głosowanie, które również nie przyniosło rozstrzygnięcia, odbyło się 13 października na posiedzeniu Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz.

Teraz Komisja musi podjąć jakąś decyzję przed 15 grudnia 2023 r., kiedy to upływa obecny okres zatwierdzenia. Glifosat cieszy się zarówno dobrą opinią niezbędnego w rolnictwie środka zwalczającego chwasty, jak i jest oskarżany o szkodliwość dla zdrowia ludzi, masowe wymieranie pszczół i zagrażanie środowisku naturalnemu.

Dlatego substancja ta została gruntownie przebadana przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Imponować może skala tych badań – przeanalizowano ponad 16 tys. opublikowanych badań, z których około 2 tys. poddano pogłębionej ocenie. Ten proces trwał cztery lata, od 2019 do 2023 r. Oceny nie wykazały żadnych krytycznych zagrożeń, a naukowcy nie spodziewają się, że w krótkim czasie pojawią się istotne nowe informacje, które zmieniłyby ich ocenę. Dlatego Komisja przystąpi teraz do odnowienia zatwierdzenia glifosatu na okres dziesięciu lat, z zastrzeżeniem pewnych nowych warunków i ograniczeń, takich jak zakaz stosowania go przed zbiorami jako środka osuszającego oraz ochrona bioróżnorodności.

– Glifosat powinien zostać, ponieważ nie ma go czym zastąpić, gdyby zniknął z rynku – mówi prof. Arkadiusz Artyszak, kierownik katedry agronomii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. – Nie ma alternatywy, chwasty można niszczyć albo chemicznie, albo mechanicznie, czyli mniej skutecznie. Prace ręczne nic by nie dały, zresztą nie ma do nich ludzi – dodaje i podkreśla, że przy prawidłowym stosowaniu środki ochrony roślin są bezpieczne. Jednak to właśnie z przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa rolnicy mają problemy, co skutkuje np. wymieraniem pszczół.

Najsłynniejszym przykładem środka z glifosatem jest Roundup produkowany przez amerykańską spółkę Monsanto, kupioną w 2018 r. za 63 mld dol. przez koncern Bayer. Skorygował on teraz prognozy rocznych dochodów ze sprzedaży glifosatu z 2,8 mld euro na 2,5 mld euro, ale największym jego problemem jest olbrzymia fala pozwów o odszkodowania w USA. Tylko w październiku Bayer przegrał trzy procesy, 31 października sąd w Kaliforni nakazał firmie zapłatę 332 mln dol. odszkodowania dla mężczyzny oskarżającego Monsanto o wywołanie u niego raka za sprawą preparatu Roundup. Wcześniej sądy zasądziły odszkodowania rzędu 175 mln dol. i 1,25 mln dol.

Liczba pozwów tego typu według Reuters sięga dziś blisko 40 tys. Według tegorocznego raportu Global Glyphosate Industry światowy rynek glifosatu był szacowany na 8 mld dol. w 2022 r., ma osiągnąć 10,6 mld dol. do 2030 r.

Glifosat – popularny środek przeciw chwastom – walczy o przetrwanie na unijnych polach. Termin dopuszczenia do użytku tej substancji chemicznej się kończy, a Komisja Europejska już zapowiada, że go przedłuży, ale z kolejnymi obostrzeniami.

To zdecydowanie jeden z najpopularniejszych środków na chwasty stosowany na polach. Rolnicy niezbyt wyobrażają sobie produkcję zbóż bez wsparcia tego herbicydu – który, co ciekawe, nie został zaprojektowany dla rolników, a na potrzeby amerykańskiej armii i zwalczania roślinności podczas wojny w Wietnamie.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Biznes
Ozempic pomoże także w profilaktyce zawałów serca? Zachęcające wyniki
Biznes
CBA w Totalizatorze Sportowym. Funkcjonariusze zabezpieczają dokumenty
Biznes
Premierka Danii o Ozempicu: „Jestem wielką fanką”
Biznes
Prezes Poczty Polskiej: To stan śmierci klinicznej, ale pracownicy nie rozumieją
Materiał partnera
Technologia na etacie. Jak zbudować efektywny HR i skutecznie zarządzać kapitałem ludzkim?