Protokół o Irlandii Płn. był częścią porozumienia o wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii, ale po kilku miesiącach od rozstania firmy z części Irlandii podleglej administracji brytyjskiej narzekają, że porozumienie mające poparcie premiera Borisa Johnsona szkodzi handlowi, a niektóre probrytyjskie ugrupowania protestują, bo ich zdaniem osłabia powiązania z macierzą. — Nie możemy tego kontynuować w tym stanie — stwierdził w parlamencie, główny negocjator brexitu, David Frost. Dodał, że Londyn chce teraz nowej równowagi dla wyeliminowania nadzoru Unii nad porozumieniem i że Londyn ma już prawo do jednostronnego odstępowania od jego części — pisze Reuter.
Protokół usuwa największą przeszkodę w umowie o rozstaniu: jak zapewnić kruchy pokój w prowincji po umowie z Wielkiego Piątku w 1998 r. zachowując otwartą granicę, ale bez dostępu do unijnego jednolitego rynku. Wymaga kontroli towarów na przejściach do Irlandii, firmy narzekają na nie, a unioniści chcą z nimi walczyć.
Porozumienie o rozstaniu zatwierdził w grudniu 2020 brytyjski parlament, ale zdaniem Frosta, ta część nie działa zgodnie z oczekiwaniami, więc Londyn chciałby zastosować art. 16 protokołu, który zezwala stronom na odejście od jego warunków, jeśli okazały się szkodliwe. — Doszliśmy jednak do wniosku, że nie jest to dobra chwila do zrobienia tego. Dostrzegamy szanse w innym postępowaniu, w znalezieniu nowej drogi uzgodnienia z Unią poprzez negocjacje nowej równowagi w rozwiązaniach dot. Irlandii Płn. z korzyścią dla wszystkich — wyjaśnił minister Frost.
Stanowcze „nie" Brukseli
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, Maroś Sefcović stwierdził jasno, że tego protokołu nie można zmienić, bo wynegocjowali go Johnson i Frost. „Jesteśmy w stałym kontakcie z Wielką Brytanią, także w sprawie tych sugestii. Jesteśmy gotowi kontynuować szukanie twórczych rozwiązań w ramach tego protokołu w interesie wszystkich społeczności w Irlandii Płn. Nie zgadzamy się jednak na renegocjowanie tego protokołu"— oświadczył w komunikacie. „Protokół jest wspólnym rozwiązaniem, jakie Unia znalazła z premierem B. Johnsonem i lordem Davidem Frostem, został ratyfikowany przez brytyjski parlament, aby odnieść się do jedynych wyzwań, jakie brexit, ten rodzaj brexitu wybrany przez brytyjski rząd, stwarza wyspie Irlandia" — głosi komunikat.
Sefcović dodał, że celem protokołu była ochrona pokoju w Irlandii Płn. i uniknięcie powstania twardej granicy z Irlandią, bez otwierania tylnych drzwi do unijnego jednolitego rynku dla towarów nie spełniających unijnych norm „Dla osiągnięcia tych celów protokół musi być stosowany. Przestrzeganie międzynarodowych zobowiązań prawnych ma zasadnicze znaczenie".
