Egzamin wstępny na aplikacje 2020: powtórka z prawa gospodarczego i cywilnego

26 września 2020 r. o godzinie 11 odbędzie się egzamin na korporacyjne aplikacje prawnicze. Będzie to już 14. edycja takich egzaminów. Od kilku lat wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagamy młodym prawnikom w powtórce materiału do testu. Dziś rozpoczynamy powtórkę z prawa handlowego. Za tydzień prawo gospodarcze.

Charakterystyka spółek kapitałowych

PYTANIE:

Wkładem niepieniężnym do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być:

A. prawo własności,

B. świadczenie usług,

C. przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym.

Odp. B; art. 14 § 1 k.s.h.

Omówienie:

CECHY SPÓŁEK KAPITAŁOWYCH

1. Charakter spółki. Spółka kapitałowa jest spółką prawa handlowego. Odwrotnie niż w spółce osobowej, decydującą rolę odgrywa w niej czynnik kapitałowy.

Czytaj także:

Wykaz tytułów aktów prawnych na egzamin wstępny na aplikację adwokacką i radcowską w 2020 r.

Egzamin wstępny na aplikacje 2020: powtórka z procedury karnej

2. Firma spółki kapitałowej może być obrana dowolnie. Zazwyczaj korpus firmy składa się z elementów rzeczowych, fantazyjnych i kombinowanych.

3. Osobowość prawna. Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną.

4. Cel spółki. Spółki kapitałowe mogą być utworzone w każdym celu prawnie dopuszczalnym, nie musi być to cel gospodarczy.

5. Utworzenie spółki. Spółki te mogą być utworzone przez jeden lub więcej podmiotów. Jednak ani spółka z o.o., ani spółka akcyjna nie mogą być zawiązane wyłącznie przez jednoosobową spółkę z o.o.

6. Umowa spółki. Umowa spółki kapitałowej musi być sporządzona w formie aktu notarialnego.

7. Organy. Spółki kapitałowe działają przez swoje organy. Członkiem organu może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, która nie została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w przepisach k.k. i niektórych przepisach k.s.h.

Skuteczność dokonywania czynności prawnych w spółce kapitałowej, w przypadku gdy wymagana jest zgoda innego organu spółki, zależy od źródła, z którego wynika obowiązek uzyskania zgody. Źródło takie stanowić może ustawa (art. 17 § 1 k.s.h.) bądź umowa (statut) spółki. W przypadku gdy wymóg zgody wynika z ustawy, czynność dokonana bez wymaganej zgody jest nieważna. Zgoda taka może być wyrażona także po złożeniu oświadczenia woli – w terminie do dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Jeżeli zostanie potwierdzona, ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej. Wyjątkiem jest art. 230 k.s.h. (w przypadku spółki z o.o. rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego mimo braku uchwały wspólników jest ważne, chociaż przepis ten przewiduje taki obowiązek). W sytuacji gdy czynność prawna dokonana jest bez zgody właściwego organu spółki, a wynika to z umowy spółki, jest ona ważna.

Rozporządzenie udziałem albo akcją dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważne.

W przypadku zawierania przez spółkę kapitałową umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy wymagane jest zachowanie szczególnego trybu określonego przepisami prawa. Dotyczy to umów zawieranych:

a) z członkami zarządu,

b) z członkami rady nadzorczej,

c) z członkami komisji rewizyjnej,

d)z prokurentem,

e) z likwidatorem albo

f) na rzecz którejkolwiek z tych osób.

W przypadku zawarcia takiej umowy potrzebna jest zgoda zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej. Zawarcie przez spółkę zależną umowy, o której mowa powyżej, z:

a) członkiem zarządu,

b) prokurentem lub

c) likwidatorem spółki dominującej,

wymaga zgody zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia spółki dominującej.

Do wyrażenia zgody i skutków braku zgody stosuje się art. 17 § 1 i 2 k.s.h.

Dokonanie czynności prawnej bez uzyskania takiej zgody powoduje, że czynność prawna jest nieważna, choć może być uznana za ważną (art. 17 § 1 K.s.h.).

8.Wkłady. Wspólnicy mają obowiązek wniesienia wkładów. Przedmiotem wkładu nie może być:

a) prawo niezbywalne oraz

b) świadczenie pracy lub usług.

9. Udział w zyskach i stratach. O udziale wspólnika w zyskach i stratach decyduje wniesiony do spółki kapitał. Od wniesionego kapitału uzależniony jest ponadto stopień wpływania na funkcjonowanie spółki oraz ryzyko gospodarcze związane z wnoszonym do spółki wkładem.

10. Zmiana składu osobowego. Zmiana składu osobowego nie wpływa na stosunek spółki.

11. Kapitał zakładowy i akcyjny. Podstawą funkcjonowania spółki kapitałowej jest kapitał zakładowy, który w spółce z o.o. wynosi co najmniej 5000 zł, a w akcyjnej – 100 000 zł. Kapitał akcyjny występuje w prostej spółce akcyjnej i powinien wynosić co najmniej 1 zł.

12. Odpowiedzialność. Spółka kapitałowa ponosi odpowiedzialność za zobowiązania całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność ponoszą organy, a nie wspólnicy spółki.

13. Likwidacja. Likwidacja spółki kapitałowej ma charakter obligatoryjny. Oznacza to, że jeżeli zajdzie przyczyna rozwiązania spółki, przeprowadzenie likwidacji jest konieczne.

14. Nieważność spółki. Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej, w przypadku gdy:

a) nie zawarto umowy spółki,

b) określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem,

c) umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów,

d) wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonania.

Z powodu braków, o których mowa powyżej, spółka nie może być rozwiązana, jeżeli od jej wpisu do rejestru upłynęło pięć lat. O rozwiązaniu spółki sąd rejestrowy orzeka na wniosek osoby mającej interes prawny albo z urzędu, po przeprowadzeniu rozprawy.

Orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki.

SPÓŁKI KAPITAŁOWE W ORGANIZACJI

Powstanie spółki w organizacji

W przypadku spółki z o.o. momentem powstania spółki w organizacji jest zawarcie umowy spółki (art. 161 k.s.h.), a w przypadku spółki akcyjnej – objęcie wszystkich akcji (art. 310

§ 1 k.s.h.) lub złożenie przez zarząd oświadczenia w trybie art. 310 § 2 k.s.h. Z tą chwilą spółka staje się podmiotem prawa.

Zdolność prawna

Spółka kapitałowa w organizacji ma zdolność prawną, może nabywać prawa we własnym imieniu, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, może zaciągać zobowiązania.

Zdolność sądowa

Spółka w organizacji posiada także zdolność sądową, tj. może ona jako odrębny podmiot pozywać i być pozywana.

Firma spółki

Spółka w organizacji działa pod własną firmą z dodatkiem „w organizacji".

Rozporządzanie udziałem lub akcją

Charakterystyczną cechą spółki w organizacji jest to, że nie jest możliwe rozporządzanie udziałem lub akcją.

Prokura

Spółka w organizacji nie może udzielić prokury, ponieważ mimo że ma ona status przedsiębiorcy, to zgodnie z art. 1091 k.c. prokura może być udzielona przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru.

Odpowiednie zastosowanie przepisów o spółce właściwej

Do spółek w organizacji mają zastosowanie odpowiednio przepisy dotyczące danego typu spółki po jej wpisie do rejestru. Stosowanie tych przepisów powinno się odbywać odpowiednio, a po wpisie – wprost.

Wpis do rejestru

Z chwilą wpisu do rejestru spółka w organizacji staje się spółką właściwą i z tą chwilą uzyskuje osobowość prawną. Z tą też chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji (art. 12 k.s.h.). Jest to tzw. zasada kontynuacji praw i obowiązków.

Odpowiedzialność za zobowiązania spółki w organizacji

Za zobowiązania spółki w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Ponadto wspólnik albo akcjonariusz spółki kapitałowej w organizacji odpowiada solidarnie z podmiotami wyżej wymienionymi za jej zobowiązania do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji. Jeżeli wspólnik wniesie cały wkład, nie ponosi odpowiedzialności.

Odpowiedzialność tych osób ustaje z chwilą zatwierdzenia czynności przez zgromadzenie wspólników lub walne zgromadzenie.

INNE PYTANIA Z TEGO ZAKRESU

Przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru:

A. zawarcie umowy rozporządzającej udziałem lub akcją jest nieważne,

B. zawarcie umowy rozporządzającej lub zobowiązującej co do udziałów lub akcji jest nieważne,

C. jakiekolwiek umowy co do udziałów i akcji są nieważne.

Odp. A; art. 16 k.s.h.

Czynność prawna dokonana przez spółkę kapitałową bez zgody właściwego organu tej spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę spółki, jest:

A. ważna,

B. nieważna,

C. ważna pod warunkiem jej potwierdzenia przez właściwy organ spółki w terminie miesiąca od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę.

Odp. A; art. 17 § 3 k.s.h.

Za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji:

A. odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu,

B. odpowiadają zawsze wspólnicy solidarnie wraz ze spółką,

C. odpowiada tylko spółka.

Odp. A; art. 13 § 1 k.s.h.

W spółce kapitałowej członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem może być:

A. osoba fizyczna mająca zdolność do czynności prawnych,

B. tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych,

C. zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna.

Odp. B; art. 18 § 1 k.s.h.

Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu spółki kapitałowej wpisanej do rejestru, jeżeli od jej wpisu nie upłynęło pięć lat, w przypadku gdy:

A. umowa albo statut zawierają błędną firmę,

B. umowa lub statut nie zostały sporządzone w formie aktu notarialnego,

C. określony w umowie albo statucie spółki przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem.

Odp. C; art. 21 § 1 pkt 2 k.s.h.

Uprawniona (uprawnieni) do złożenia do sądu rejestrowego wniosku o rozwiązanie wpisanej do rejestru spółki kapitałowej jest (są):

A. każda osoba mająca interes prawny,

B. tylko spółka,

C. tylko poszczególni wspólnicy lub akcjonariusze.

Odp. A; art. 21 § 5 k.s.h.

Spółki kapitałowe w organizacji:

A. mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane,

B. nie mogą nabywać praw i zaciągać zobowiązań przed wpisem do rejestru,

C. mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane dopiero po złożeniu wniosku o wpis do rejestru.

Odp. A; art. 11 § 1 k.s.h.

Spółka kapitałowa w organizacji nabywa osobowość prawną w dniu, w którym:

A. sąd rejestrowy wyda postanowienie o wpisie,

B. zostanie wpisana do rejestru,

C. uprawomocni się postanowienie o jej wpisaniu do rejestru.

Odp. B; art. 12 k.s.h.

Ogół praw i obowiązków wspólnika handlowej spółki osobowej:

A. nigdy nie może być przeniesiony na inną osobę,

B. może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi,

C. zawsze może być przeniesiony na inną osobę.

Odp. B; art. 10 § 1 k.s.h.

Przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być:

A. świadczenie pracy,

B. zbywalna wierzytelność,

C. świadczenie usług.

Odp. B; art. 14 § 1 k.s.h.

Rozporządzenie udziałem albo akcją dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru jest:

A. dopuszczalne i ważne,

B. nieważne,

C. ważne, ale pod warunkiem późniejszego wpisania spółki do rejestru.

Odp. B; art. 16 k.s.h.

Członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem spółki kapitałowej, o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej, może być:

A. każda osoba fizyczna i osoba prawna,

B. każda osoba fizyczna bez względu na jej zdolność do czynności prawnych,

C. tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Odp. C; art. 18 § 1 K.s.h.

Za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają:

A. wyłącznie wspólnicy, bez ograniczenia,

B. wyłącznie akcjonariusze, bez ograniczenia,

C. solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu.

Odp. C; art. 13 § 1 k.s.h.

Świadczenie pracy bądź usług:

A. może być przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej,

B. może być przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej, jeżeli rodzaj świadczonych usług jest zgodny z przedmiotem działania spółki,

C. nie może być przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej.

Odp. C; art. 14 § 1 k.s.h.

Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej, gdy:

A. nie wniesiono wkładów na kapitał zakładowy,

B. nie zawarto umowy spółki,

C. spółka nie ma zarządu.

Odp. B; art. 21 § 1 pkt 1 k.s.h.

Firma spółki kapitałowej w organizacji:

A. nie różni się od firmy spółki handlowej już wpisanej do rejestru,

B. powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „w organizacji",

C. powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka niezarejestrowana".

Odp. B; art. 11 § 3 k.s.h.

W przypadku gdy wspólnik albo akcjonariusz wniósł wkład niepieniężny mający wady:

A. jest on zobowiązany do naprawienia wad wkładu niezwłocznie po ich stwierdzeniu,

B. pozostałym wspólnikom lub akcjonariuszom przysługuje roszczenie o wyrównanie spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu,

C. jest on zobowiązany do wyrównania spółce kapitałowej różnicy między wartością przyjętą w umowie albo statucie spółki a zbywczą wartością wkładu.

Odp. C; art. 14 § 2 k.s.h.

Zgoda na dokonanie czynności prawnej przez spółkę może być wyrażona:

A. przed złożeniem oświadczenia przez spółkę albo po jego złożeniu, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej,

B. przed złożeniem oświadczenia przez spółkę,

C. przed złożeniem oświadczenia przez spółkę albo po jego złożeniu, nie później jednak niż w terminie miesiąca od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej.

Odp. A; art. 17 § 2 k.s.h.

Z czego najlepiej się uczyć

M. Stepaniuk, Aplikacja adwokacka, Aplikacja radcowska,

Aplikacja notarialna, Aplikacja komornicza, Aplikacja sędziowska i prokuratorska, wydania z 2020 r.

A. Heliosz, Aplikacja od ogółu do szczegółu. Akty normatywne w pigułce, 11. wyd. 2020 r.,

A. Heliosz, Aplikacja od ogółu do szczegółu. Ustawy dodatkowe na egzamin wstępny na aplikację komorniczą i notarialną, 6. wyd. 2020 r.,

K. Czajkowska-Matosiuk, Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach, Tom 1 i 2, 14. wyd. 2020 r.

Egzamin wstępny 2020, Teksty ustaw, Tom 1 i 2, 20., wyd. 2020 r.