- Wójt chce wydzierżawić tylko część nieruchomości stanowiącej własność gminy, ale na okres dłuższy niż trzy lata. Czy w takim przypadku potrzebna jest uchwała rady gminy?
Tak. Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) do zadań wójta (burmistrza, prezydenta miasta) należy m.in. gospodarowanie mieniem komunalnym. W art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a u.s.g. zastrzeżono jednak, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy m.in. podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu i dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż rzy lata lub na czas nieoznaczony, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Zgodnie z tym przepisem, uchwała rady gminy jest wymagana także w sytuacji, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość. Do czasu określenia wskazanych wyżej zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy.
W orzecznictwie podkreśla się, że rada gminy jest uprawniona tylko do określania zasad gospodarowania mieniem gminy, podczas gdy samo gospodarowanie jest wyłączną kompetencją wójta. Do czasu określenia przez radę gminy zasad gospodarowania mieniem, radzie przysługuje dodatkowe uprawnienie, polegające na udzielaniu wójtowi zgody na dokonanie czynności w zakresie tego gospodarowania (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 21 listopada 2013 r., sygn. II SA/Ol 740/13, LEX nr 1401674). Rada powinna opracować zbiór podstawowych reguł postępowania wójta, z pominięciem szczegółowych postanowień przewidzianych do konkretyzacji w umowie zawieranej przez gminę reprezentowaną przez jej organ wykonawczy (wyrok WSA w Gliwicach z 5 marca 2012 r., sygn. II SA/Gl 194/12, LEX nr 1138406).
W myśl art. 46 § 1 kodeku cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale związane z gruntem lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 grudnia 2010 r. (sygn. I OSK 1752/10, LEX nr 745162) przyjęto zatem, że użyte w u.s.g. pojęcie: nieruchomości należy interpretować zgodnie z tą definicją, w związku z czym rada gminy nie ma uprawnień do wyrażania zgody np. na zawarcie umowy najmu pomieszczeń w budynku czy garażu, które nie mieszczą się w pojęciu nieruchomości. W wyroku NSA z 14 maja 2014 r. (sygn. I OSK 274/14, LEX nr 1480899) stwierdzono jednak, że każda sprzedaż nieruchomości lub jej części należy do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu majątkiem gminy, uzasadniających zastosowanie art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a u.s.g. Zgodnie z tym wyrokiem nie można uznać, że sprzedaż całej nieruchomości wymaga zgody rady gminy, a jej części składowej już nie. Przyjęcie odmiennego rozumowania umożliwiałoby bowiem obchodzenie ustawowych rygorów prawnych. W stosunku do każdej nieruchomości wójt mógłby dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu bez zgody rady, sprzedając po kolei części składowe nieruchomości. W wyroku WSA w Gdańsku z 21 stycznia 2015 r. (sygn. II SA/Gd 719/14, LEX nr 1654413) stwierdzono, że dotyczy to także wydzierżawienia części nieruchomości (por. także np. wyrok WSA w Olsztynie z 5 lipca 2016 r., sygn. II SA/Ol 684/16, LEX nr 2083867). —Anna Puszkarska
podstawa prawna: art. 18 ust. 2 pkt 9, art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2016 r.,poz. 446 ze zm.)
