Sąd ma prawo utajnić uzasadnienie wyroku tylko wtedy, gdy to konieczne - wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Brak znajomości uzasadnienia wyroku powoduje, że obrona praw skarżącego jest pozorna.

Aktualizacja: 24.05.2018 09:06 Publikacja: 24.05.2018 07:32

Sąd ma prawo utajnić uzasadnienie wyroku tylko wtedy, gdy to konieczne - wyrok Trybunału Konstytucyjnego

Foto: 123RF

Przepis, który przewiduje doręczenie skarżącemu odpisu wyroku sądu administracyjnego bez części uzasadnienia, której utajnienie nie jest konieczne dla ochrony informacji niejawnych, jest niezgodny z konstytucją – uznał w środę Trybunał Konstytucyjny.

Skarżący zarzucał, że art. 38 ust. 3 ustawy o ochronie informacji ogranicza jego konstytucyjne prawa do sądu i skutecznego środka odwoławczego. Powód? Nie otrzymał uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji, a to w praktyce uniemożliwiło sporządzenie skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Brak znajomości uzasadnienia wyroku powoduje, że obrona praw skarżącego jest pozorna – napisał w skardze.

Trybunał przyznał mu rację. Stwierdził bowiem, że całkowite pozbawienie strony możliwości zapoznania się z uzasadnieniem wyroku sądu administracyjnego pierwszej instancji prowadzi do ograniczenia zasady sprawiedliwej procedury sądowej, a także prawa do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji .

– W konsekwencji skarżący jest nie tylko pozbawiony szansy poznania toku rozumowania sądu, ale także możliwości oceny, czy orzeczenie to jest materialnie i formalnie prawidłowe. A to niweczy możliwość poprawnego sformułowania skargi kasacyjnej do NSA z powołaniem wymaganych podstaw – uznał Trybunał.

W uzasadnieniu mówił też, że skarżący ma rację, twierdząc, że wobec art. 38 ust. 3 ustawy o ochronie informacji wyłączającej doręczenie mu uzasadnienia zmuszony jest napisać skargę kasacyjną bez żadnej wiedzy o motywacji orzeczenia, a przyznanie mu prawa do tak ukształtowanego środka odwoławczego nosi w istocie jedynie pozory prawa.

Trybunał podkreślił jednak, że ani prawo do sądu, ani prawo skutecznego środka odwoławczego nie mają charakteru absolutnego, stąd wszelkie ograniczenia podlegają ocenie z perspektywy zasady proporcjonalności.

Uznał, że zaskarżony przepis jest przydatny z punktu widzenia ochrony informacji niejawnych, a więc celu nadrzędnego, któremu służy ustawa o ochronie informacji. Jego zdaniem szczególna ochrona i reżim gwarantowania ochrony informacji niejawnych ma swoje uzasadnienie w konstytucyjnej wartości, jaką jest bezpieczeństwo państwa.

W ocenie TK kwestionowany przepis nie spełnia jednak przesłanki niezbędności. Z całą pewnością możliwe są inne środki ingerencji, które osiągają założony cel w postaci ochrony informacji niejawnych, ale pociągają za sobą mniejsze ograniczenie praw podstawowych skarżącego.

sygnatura akt: SK 8/14

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki: a.lukaszewicz@rp.pl

Przepis, który przewiduje doręczenie skarżącemu odpisu wyroku sądu administracyjnego bez części uzasadnienia, której utajnienie nie jest konieczne dla ochrony informacji niejawnych, jest niezgodny z konstytucją – uznał w środę Trybunał Konstytucyjny.

Skarżący zarzucał, że art. 38 ust. 3 ustawy o ochronie informacji ogranicza jego konstytucyjne prawa do sądu i skutecznego środka odwoławczego. Powód? Nie otrzymał uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji, a to w praktyce uniemożliwiło sporządzenie skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Brak znajomości uzasadnienia wyroku powoduje, że obrona praw skarżącego jest pozorna – napisał w skardze.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów