Wygaszanie mandatu trwa lata

Czasem dopiero wyrok NSA przesądza o tym, że wójt lub radny tracą swoją funkcję.

Publikacja: 07.01.2015 17:43

Wygaszanie mandatu trwa lata

Foto: www.sxc.hu

Gdy 29 marca 2012 r. uprawomocnił się wyrok Sądu Rejonowego w Działdowie (sygn. K 663/11) skazujący wójta jednej z warmińsko-mazurskich gmin na grzywnę za prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu, ten powinien stracić stanowisko.

Darowane 2,5 roku

Tak się jednak nie stało, ponieważ rada gminy odmówiła podjęcia uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu wójta.

Nie pomogła interwencja wojewody wzywająca radę do podjęcia prawidłowej uchwały ani też wydane przez niego (30 lipca 2013 r.) zarządzenie zastępcze stwierdzające, że mandat wójta wygasł. Wójt bowiem zaskarżył zarządzenie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, a gdy sąd ten wyrokiem z 18 lutego 2014 r. przyznał rację wojewodzie (sygn. II SA/Ol 859.13), skarżący zdecydował się złożyć kasację do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

– Skazany wójt nie stawiał się na kolejne, wyznaczane przez NSA rozprawy, przedstawiając zwolnienia lekarskie. W konsekwencji wyznaczone na 22 sierpnia, a następnie na 5 września 2014 r. spadały z wokandy – informuje Agnieszka Jędrzejewska z Wydziału Informacji Sądowej Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Ostatecznie wyrok NSA potwierdzający, że wskutek skazania wójt stracił mandat, zapadł 16 października 2014 r. Na 36 dni przed końcem kadencji i 2,5 roku po wystąpieniu przyczyny utraty urzędu.

Przyczyny zamieszania

– Takie sytuacje jak opisana były możliwe w kadencji 2010–2014 również dlatego, że obowiązujące w tym czasie przepisy nie wyznaczały radzie gminy w praktyce żadnych terminów na podjęcie uchwały stwierdzającej, że mandat radnego czy wójta wygasł – mówi Kazimierz Bandarzewski, adiunkt w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Teoretycznie oznaczało to, że rada taką uchwałę powinna podjąć niezwłocznie, np. na najbliższej sesji po uzyskaniu informacji o przyczynie wygaśnięcia mandatu. Czy jednak uchwała została podjęta niezwłocznie? W praktyce o tym, kiedy radni decydowali się rozstrzygać w sprawie mandatu wójta, często decydowały sympatie polityczne radnych.

– Jednocześnie w poprzedniej kadencji (zakończonej 21 listopada 2014 r.) nie do końca było jasne, jakie przepisy dotyczące wygaśnięcia mandatu wójta czy radnego stosować – wyjaśnia Stefan Płażek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Z jednej strony mieliśmy bowiem obowiązujący kodeks wyborczy, a z drugiej formalnie już uchylone przepisy ordynacji wyborczej do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

W konsekwencji radni zmuszeni rozstrzygać w sprawie wygaśnięcia mandatu często stosowali te, które w ich ocenie były dla zainteresowanego względniejsze.

W bieżącej kadencji już do takich sytuacji nie będzie dochodzić.

Wkracza komisarz

Również dlatego, że wygaszanie mandatów wójtów i radnych stanie się kompetencją także komisarzy wyborczych. Gdy utracą prawo wybieralności (np. na skutek popełnienia przestępstwa) lub uzyskają orzeczenie o trwałej niezdolności do pracy lub samodzielnej egzystencji, to właśnie komisarz wyborczy wyda postanowienie o wygaśnięciu mandatu. Będzie miał na to 14 dni. Gdy przyczyną utraty mandatu jest naruszenie zakazu łączenia funkcji radnego (wójta) np. z działalnością gospodarczą, potwierdzi to rada w uchwale podjętej w ciągu miesiąca od jej ujawnienia.

Gdy 29 marca 2012 r. uprawomocnił się wyrok Sądu Rejonowego w Działdowie (sygn. K 663/11) skazujący wójta jednej z warmińsko-mazurskich gmin na grzywnę za prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu, ten powinien stracić stanowisko.

Darowane 2,5 roku

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP