Usługi prawnicze przez internet zawsze z kasą fiskalną

Prawnik zamierza rozpocząć udzielanie porad prawniczych przez internet. Czy świadczone usługi będzie musiał ewidencjonować za pomocą kasy fiskalnej? Jeżeli tak, to czy będzie mógł wysyłać klientom skany wystawionych paragonów? – pyta czytelniczka.

Sprzedaż (dostawy towarów oraz świadczenie usług) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (dalej nazywanych osobami prywatnymi) podlega co do zasady ewidencjonowaniu za pomocą kas rejestrujących (zob. art. 111 ust. 1 ustawy o VAT). Istnieje jednak wiele zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, które są określone w rozporządzeniu ministra finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (dalej: rozporządzenie).

Zamknięty katalog zwolnień

Jednak nie wszystkie czynności mogą korzystać ze zwolnień określonych przepisami tego rozporządzenia. Paragraf 4 rozporządzenia zawiera listę towarów i usług, które nie korzystają ze zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Dostawa na rzecz osób prywatnych towarów oraz świadczenie na rzecz takich osób usług wymienionych w § 4 rozporządzenia podlega zatem bezwzględnemu obowiązkowi ewidencjonowania (z kilkoma nieistotnymi w omawianej sytuacji wyjątkami).

Od 1 stycznia 2015 r. do czynności takich należy również świadczenie usług prawniczych (zob. § 4 pkt 2 lit. g rozporządzenia). W konsekwencji świadczenie na rzecz osób prywatnych usług prawniczych musi być obecnie bezwzględnie ewidencjonowane za pomocą kas rejestrujących.

Również elektronicznie

Dotyczy to również usług prawniczych świadczonych przez internet (usług prawniczych online), gdyż przepisy nie przewidują w tym zakresie wyjątku. Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 2 kwietnia 2015 r. (IBPP4/4512-8/15/PK). W interpretacji tej – wydanej na wniosek podatnika świadczącego usługi prawnicze online – organ podatkowy wyjaśnił, że „co do zasady istnieje powszechny obowiązek ewidencjonowania sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Prawodawca przewidział od tej zasady ogólnej szereg zwolnień, niemniej usługi prawnicze nie korzystają ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej. Dlatego też wnioskodawca (...) jest obowiązany (...) prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej [obejmującą – dopisek autora] świadczone przez niego usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych".

Nabywca powinien dostać oryginał

Podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani między innymi wydawać nabywcy wydrukowany paragon (zob. art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy o VAT). Podatnicy świadczący usługi online (a więc bez bezpośredniego kontaktu z nabywcą) są najczęściej zainteresowani możliwością wysyłania zeskanowanych paragonów pocztą elektroniczną. Niestety, przepisy nie przewidują wprost takiej możliwości, a w konsekwencji, jak na razie, organy podatkowe nie zgadzają się na zastępowanie wydawania paragonów ich wysyłką pocztą elektroniczną. Tytułem przykładu można wskazać interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 3 września 2012 r. (IPPP2/443-520/12-2/IZ). W piśmie tym czytamy, że „obowiązujące przepisy nie zezwalają na wysyłanie paragonów drogą elektroniczną, mailem".

Konieczne jest zdaniem organów podatkowych wysyłanie paragonów pocztą. W interpretacji z 3 września 2012 r. Izba Skarbowa w Warszawie (IPPP2/443-520/12-2/IZ) stwierdziła, że „uwzględniając charakter sprzedaży prowadzonej przez spółkę – sprzedaż przez internet, co wiąże się z brakiem osobistego kontaktu z nabywcą, stwierdzić należy, że na spółce ciąży obowiązek wysłania pocztą paragonu nabywcy. W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy, że spółka jest zobowiązana wydać paragon, jeśli nabywca się po niego zgłosi, a tym samym nie ma obowiązku wysyłania go pocztą uznać należy za nieprawidłowe". Z kolei Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 10 kwietnia 2014 r. (IBPP3/443-417/14/JP) wyjaśniła, że „zgodnie ze »Słownikiem języka polskiego« »wydać« oznacza tyle, co dać, przydzielić komuś. Zatem z brzmienia tego przepisu wynika, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej obowiązany jest wydać, czyli dostarczyć paragon nabywcy. Stąd też, uwzględniając charakter sprzedaży prowadzonej przez wnioskodawcę, sprzedaż przez internet, co wiąże się z brakiem osobistego kontaktu z nabywcą, stwierdzić należy, że na wnioskodawcy ciąży obowiązek wysłania paragonu nabywcy".

Trzy sposoby do wyboru

Podatnicy świadczący usługi online (w tym usługi prawnicze online) mają do wyboru trzy sposoby postępowania.

1. Pierwszym sposobem jest stosowanie się do wskazywanego przez organy podatkowe sposobu postępowania, czyli wysyłania paragonów pocztą tradycyjną.

2. Drugim sposobem jest przyjęcie, że z przepisów nie wynika obowiązek dostarczania paragonów nabywcom i pozostawianie wystawianych paragonów do odebrania przez nabywców (czemu może towarzyszyć profilaktyczne wysyłanie zeskanowanych paragonów do nabywców pocztą elektroniczną).

3. Trzecim sposobem jest dokumentowanie całej sprzedaży na rzecz osób prywatnych fakturami. W takim przypadku paragony dokumentujące tę sprzedaż dołącza się do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika (zob. art. 106h ust. 1 ustawy o VAT), co wyłącza konieczność ich wydania nabywcy.