Służba cywilna: czy urlop dodatkowy urzędnika może być zmniejszony

- Urzędnik sc zatrudniony na pełen etat zwrócił się z prośbą o zmniejszenie jego wymiaru czasu pracy do 2/3 etatu. Jak w takiej sytuacji będą się kształtować jego uprawnienia urlopowe? Czy proporcjonalne obniżenie wymiaru urlopu dotyczy też urlopu dodatkowego, przysługującego urzędnikowi na podstawie ustawy pragmatycznej?

Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, a niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Tak wynika z art. 154 § 2 Kodeksu pracy, który na mocy art. 9 ustawy o służbie cywilnej stosowany jest także przy udzielaniu urlopów członkom korpusu sc.

Wymieniona w powołanym przepisie zasada proporcjonalności ma zastosowanie nie tylko do urlopu podstawowego (kodeksowego) przysługującego urzędnikowi sc, ale także do jego urlopu dodatkowego. Jako, że urlop urzędnika sc składa się w z dwóch części (urlop kodeksowy i urlop dodatkowy) pojawia się pytanie: jak w praktyce taki urlop liczyć, czy każdą część obniżać oddzielnie i po zaokrągleniu sumować otrzymane wyniki czy też oba te urlopy najpierw sumować i dopiero tak otrzymaną sumę obniżyć proporcjonalnie do nowego wymiaru czasu pracy. Przepisy tego nie rozstrzygają. Wydaje się jednak, że na to pytanie odpowiedź znaleźć można w stanowisku Głównego Inspektoratu Pracy (pismo z 10 kwietnia 2015 r. GNP-364-023-28-1/15), w którym inspekcja opowiada się za ustaleniem proporcjonalnego wymiaru urlopu odrębnie dla urlopu kodeksowego i odrębnie dla dodatkowego i późniejszym zsumowaniu tak obliczonych wymiarów. Wprawdzie stanowisko to nie dotyczy urlopu dodatkowego przysługującego urzędnikom sc a urlopu dodatkowego, do którego prawo mają osoby niepełnosprawne zaliczone do określonego stopnia niepełnosprawności, ale ze względu na podobieństwo obu regulacji stosowane może być też w przypadku urzędników.

W praktyce w przypadku pracownika, który w pełnym wymiarze czasu pracy miałby prawo do np. 26 dni urlopu podstawowego (kodeksowego) oraz 12 dni urlopu dodatkowego przy zatrudnieniu na 2/ 3 etatu jego wymiar urlopu wynosić, więc powinien 26 dni (2/ 3 z 26 dni daje 17,33 po zaokrągleniu 18 dni; 2/ 3 z 12 dni daje 8 dni, co w sumie daje 26 dni).

podstawa prawna: Art. 1541, art.155 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)

Czy „okresy zaliczalne" zwiększą wymiar urlopu

- Wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego urzędnika sc zależy od okresu jego zatrudnienia w administracji publicznej. Jak rozumieć to pojęcie? Czy ustalając ten staż można w nim uwzględnić, tak jak przy ustalaniu stażu, od którego zależy wymiar kodeksowego urlop wypoczynkowego, także inne okresy?

Do okresu zatrudnienia uprawniającego do dodatkowego urlopu wypoczynkowego wlicza się okres zatrudnienia w administracji publicznej. Jako, że art.105 ustawy o służbie cywilnej przyznający to uprawnienie urzędnikom sc nie definiuje tego pojęcia kwestią tą zajął się Departament SC KPRM, który w swoich wyjaśnieniach uznał, że administrację tę stanowią organy administracji państwowej, organy administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego. O zatrudnieniu w administracji publicznej można zatem mówić wówczas, gdy dotyczy ono jednostek organizacyjnych, które w sensie strukturalnym i organizacyjnym są (były) urzędami administracji publicznej obsługującymi takie organy. I tylko praca w tak rozumianej administracji zwiększa staż brany pod uwagę przy ustalaniu prawa i wymiaru przysługującego urzędnikowi sc urlopu dodatkowego.

W okresie zatrudnienia, od którego zależy wymiar tego urlopu nie uwzględnia się natomiast – inaczej niż przy ustalaniu uprawnień urlopowych na zasadach ogólnych – stażu pracy w innych podmiotach, np. u pracodawcy prywatnego, ale też u pracodawców publicznych, którzy nie są związani z administracją.

Moim zdaniem nie powinno uwzględniać się w nim też tzw. okresów zaliczalnych, czyli okresów, które uwzględniane są w stażu urlopowym (przy urlopie kodeksowym) pracownika na podstawie przepisów szczególnych czy to kodeksowych czy pozakodeksowych. Przepisy te określają szczegółowo nie tylko, jakie okresy niewykonywania pracy podlegają zaliczeniu do stażu urlopowego, ale w wielu przypadkach wskazują też warunki, które muszą być spełnione, aby dany okres można zaliczyć do okresu zatrudnienia dla celów urlopowych.

W doktrynie spotkać się można wprawdzie z poglądem, że do stażu, od którego zależy prawo i wymiar urlopu dodatkowego urzędnika sc zalicza się również tzw. powszechne okresy zaliczalne. Moim zdaniem przyjąć należy, że skoro ustawodawca nie zezwolił na zaliczenie do tego okresu zatrudnienia u innych pracodawców (spoza sfery administracji publicznej), to tym bardziej trudno uznać, że do tego stażu można zaliczyć tzw. powszechne okresy zaliczalne. Zdaniem Heleny Szewczyk („Stosunki pracy w służbie cywilnej", Oficyna Wolters Kluwer Warszawa 2010 r.), jeśli ustawodawca zezwala na wliczanie takich okresów do okresów zatrudnienia uprawniających do innych świadczeń np. do dodatku stażowego, to wyraźnie o tym w odpowiednim przepisie stanowi. Tu takiej regulacji brakuje.   

—Małgorzata Jankowska