Na podstawie Kodeksu postępowania administracyjnego (KPA) wszyscy obywatele załatwiają codziennie dziesiątki tysięcy spraw urzędowych. Dostrzegamy jednak kluczowe znaczenie KPA dla biznesu, co w dotychczasowej dyskusji o poprawie warunków wykonywania działalności gospodarczej, nie zostało być może należycie wyeksponowane. Dla przedsiębiorców uzyskanie decyzji stanowi często warunek konieczny do rozpoczęcia inwestycji czy podjęcia działalności. Liczy się też czas wydania takiej decyzji, bo jak słusznie mówi porzekadło, czas to pieniądz. Tę diagnozę potwierdzają zlecone przez nas badania, które pokazały, że prawie 80 proc. przedsiębiorców dostrzega problem przedłużających się postępowań administracyjnych.
Szybsze i sprawniejsze urzędy
Dlatego pierwszym celem, jaki postawiliśmy przed nowelizacją, jest przyspieszenie i usprawnienie postepowań. Proponujemy szereg rozwiązań, które skrócą czas załatwiania spraw urzędowych. Chcemy m.in. zmniejszyć ilość decyzji kasatoryjnych, czyli odsyłających sprawę do organu niższej instancji do ponownego rozpatrzenia. Zgodnie z nowymi przepisami, jeśli obywatel odwoła się od decyzji w pierwszej instancji, będzie mógł zażądać żeby druga instancja wydała merytoryczne rozstrzygnięcie. Jeśli jednak decyzja kasatoryjna zapadnie, będzie można ją zaskarżyć do sądu administracyjnego w szybkiej ścieżce, czyli za pomocą sprzeciwu od decyzji. Sąd rozpatrzy sprzeciw w ciągu 30 dni. Obecnie skargi na takie decyzje są rozpatrywane co najmniej kilka miesięcy.
Proponujemy też, by można było zaskarżyć do sądu administracyjnego decyzję urzędu centralnego lub samorządowego kolegium odwoławczego bez konieczności składania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Praktyka pokazuje, że ta ścieżka jest mało skuteczna. Innymi słowy, szanse na zmianę stanowiska organu są niewielkie, dlatego wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy powinien być prawem, a nie obowiązkiem.
Więcej partnerstwa
Drugi cel nowelizacji to bardziej partnerskie relacje urząd – obywatel. Choć wokół tych relacji narosło wiele stereotypów, to jednak trudno nie zauważyć ogromnej zmiany jakościowej, jaka zaszła w tym obszarze w ostatnim czasie. Nowelizacja KPA daje nowe narzędzia, które pozwolą załatwić wiele spraw po partnersku i w przyjaznej atmosferze.
Przykładowo, nowe przepisy nakazują rozstrzygać wątpliwości faktyczne i prawne na korzyść obywateli. Zmierzają również do tego, by działania administracji oparte były na współpracy między urzędami oraz prowadziły do celu najmniej uciążliwą dla stron drogą. Ważne jest również wprowadzenie zasady pewności prawa, czyli przewidywalności rozstrzygnięć administracji. Obywatele będą mogli oczekiwać, że w ich sprawie organ nie zmieni utrwalonej praktyki.
