Przyczyny przewlekłości postępowań sądowych

Sąd Apelacyjny w Katowicach swą historią sięga dwudziestolecia międzywojennego. Funkcjonował już w latach 1922–1939. Podobnie jak w okresie II Rzeczypospolitej, tak i współcześnie obszar jego właściwości jest zgodny z terenem województwa śląskiego.

Aktualizacja: 15.10.2017 06:53 Publikacja: 14.10.2017 00:01

Apelacja katowicka należy do jednej z trzech największych w kraju i obejmuje swoją właściwością obsz

Apelacja katowicka należy do jednej z trzech największych w kraju i obejmuje swoją właściwością obszar o największym zagęszczeniu ludnością, co  bezpośrednio wpływa na ilość spraw.

Foto: materiały prasowe

Apelacja katowicka obejmuje swoją jurysdykcją około 4,5 mln obywateli, czyli bez mała 12 proc. populacji naszego kraju. Na tym obszarze oprócz Sądu Apelacyjnego w Katowicach działają cztery sądy okręgowe: w Bielsku-Białej, Częstochowie, Gliwicach i Katowicach, a także 29 sądów rejonowych. Według stanu na 30 czerwca 2017 r. we wszystkich sądach województwa śląskiego orzeka 1271 sędziów, a nieobsadzonych pozostaje 37 stanowisk. Liczba wakatów na stanowiskach sędziów Sądu Apelacyjnego i sądów okręgowych stale rośnie. W apelacji katowickiej zatrudnionych jest ponadto 480 asystentów sędziów, 233 referendarzy, a pracę sądów obsługuje korpus 3466 urzędników sądowych.

Jest co robić

Do wszystkich sądów w apelacji katowickiej w 2016 r. wpłynęło łącznie 1623 400 spraw, a załatwiono w tym czasie 1624 122 sprawy, co daje 100,04 proc. opanowania wpływu. Wynik ten plasował ją na pitym miejscu wśród wszystkich 11 polskich apelacji. Najsprawniej działał Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim, który osiągnął wskaźnik opanowania wpływu na poziomie 104,9 proc. Średni czas postępowania sądowego w 2016 r. w apelacji katowickiej wyniósł 5,47 miesiąca.

Siłą jej sądów jest znakomita kadra. Dowód? Sędzia Sądu Apelacyjnego w Katowicach Aleksandra Janas zdobyła honorowy tytuł Sędzia Europejski 2015 w konkursie organizowanym przez Zarząd Główny Polskiej Sekcji Międzynarodowej Komisji Prawników. Z kolei prezes Sądu Rejonowego Katowice-Zachód w Katowicach Jarosław Gwizdak uhonorowany został w 2015 r. tytułem Obywatelski Sędzia Roku w plebiscycie zorganizowanym przez Fundację Court Watch Polska.

Wyjątkowi sędziowie

Jakość kadry przekłada się na wysoki poziom orzecznictwa, o którym świadczy liczba cytowań orzeczeń, zwłaszcza Sądu Apelacyjnego w Katowicach, często także na łamach „Rzeczpospolitej". Do sądów z obszaru apelacji katowickich trafia wiele trudnych, obszernych, skomplikowanych dowodowo czy spektakularnych spraw. W przeszłości w głośnych procesach orzekano tutaj o winie funkcjonariuszy Plutonu Specjalnego ZOMO, którzy strzelali w czasie stanu wojennego do górników kopalni Wujek i Manifest Lipcowy, rozstrzygano sprawy karne związane ze śmiercią licealistów w lawinie pod Rysami, z katastrofą w kopalni Halemba, a także bulwersującymi zbrodniami, których ofiarą padły małe dzieci: Madzia z Sosnowca czy Szymon z Będzina.

W Sądzie Apelacyjnym w Katowicach 21 września 2016 r. zapadł wyrok kończący prawomocnie postępowanie karne w sprawie zawalenia się dachu hali Międzynarodowych Targów Katowickich.

W tej największej w historii Polski katastrofie budowlanej zginęło 65 osób, a ponad 140 zostało rannych. Prowadzony w tej sprawie proces, który toczył się od 2009 r., należał do niezmiernie trudnych, nie tylko ze względu na rozmiar tragedii, ale przede wszystkim stopień skomplikowania i obszerność materiału dowodowego, zgromadzonego w ponad 300 tomach akt.

Sądy orzekające w tej sprawie toczącej się przeciwko dziewięciorgu oskarżonym przesłuchały ponad 140 świadków oraz musiały odnieść się do licznych, wysoce specjalistycznych opinii biegłych z dziedziny architektury i budownictwa.

Na uwagę zasługuje precedensowe stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który nieco obniżył kary wymierzone przez sąd pierwszej instancji, uwzględniając jako okoliczność łagodzącą długotrwałość procesu karnego, którego rygorom poddani byli oskarżeni.

Ta ostatnia kwestia pokazuje, że również w sądach apelacji katowickiej zachodzi potrzeba poprawy sprawności postępowania.

Tenis i laboratorium

Funkcjonowanie sądów apelacji katowickiej nie ogranicza się do działalności orzeczniczej. Sąd Apelacyjny w Katowicach jest tradycyjnie współorganizatorem Mistrzostw Polski Prawników w Tenisie Ziemnym. XXI już edycja tego turnieju odbyła się w maju na kortach w Parku Śląskim w Chorzowie.

Również w Chorzowie odbywa się doroczny Turniej Halowej Piłki Nożnej Kadr Wymiaru Sprawiedliwości współorganizowany przez Sąd Okręgowy w Katowicach, w którym biorą udział reprezentacje sądów różnych szczebli, a także drużyny złożone z prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy.

Ciekawostką jest, że w dotychczasowych 14 edycjach tego turnieju uczestniczyła też reprezentacja Ministerstwa Sprawiedliwości, a minister sprawiedliwości każdorazowo fundował puchar Fair Play.

W Sądzie Rejonowym w Sosnowcu regularnie goszczą grupy studentów prawa z Ukrainy przebywające na praktykach w sosnowieckiej Wyższej Szkole Humanitas. Zabytkowy gmach Sądu Rejonowego w Bytomiu jest areną wielu wydarzeń kulturalnych. 1 grudnia 2016 r. koncertowała tam Sinfonietta Cracovia w ramach 11. Międzynarodowego Festiwalu im. G.G. Gorczyckiego; 8 września 2017 r. projekcją „Ziemi Obiecanej" w reżyserii Andrzeja Wajdy na dziedzińcu sądowym zainaugurowano III edycję Festiwalu filmowego w Bytomiu, a na 30 listopada planowany jest w tym sądzie występ czołowego zespołu wokalnego w Europie – Octava Ensemble.

Praktycznie we wszystkich okręgach sądowych obszaru apelacji katowickiej często składa wizyty młodzież szkolna, połączone z możliwością obserwacji rozpraw, zwiedzaniem sądów, zadawaniem pytań sędziom.

W Sądzie Rejonowym Katowice-Zachód zorganizowano także zajęcia dla przedszkolaków, w tym minilaboratorium kryminalistyczne. Organizowane są dni otwarte sądów dla wszystkich zainteresowanych. W Sądzie Okręgowym w Częstochowie nawiązano stały kontakt z osobami niepełnosprawnymi w celu wdrożenia na terenie sądów ułatwień dla osób z różnymi stopniami niepełnosprawności. Pracownicy sądowi przechodzą nawet szkolenia organizowane przez osoby niepełnosprawne. Wszystkie te inicjatywy mają przybliżyć wszystkim obywatelom funkcję i sposób pracy sądów powszechnych. ©?

Apelacja katowicka obejmuje swoją jurysdykcją około 4,5 mln obywateli, czyli bez mała 12 proc. populacji naszego kraju. Na tym obszarze oprócz Sądu Apelacyjnego w Katowicach działają cztery sądy okręgowe: w Bielsku-Białej, Częstochowie, Gliwicach i Katowicach, a także 29 sądów rejonowych. Według stanu na 30 czerwca 2017 r. we wszystkich sądach województwa śląskiego orzeka 1271 sędziów, a nieobsadzonych pozostaje 37 stanowisk. Liczba wakatów na stanowiskach sędziów Sądu Apelacyjnego i sądów okręgowych stale rośnie. W apelacji katowickiej zatrudnionych jest ponadto 480 asystentów sędziów, 233 referendarzy, a pracę sądów obsługuje korpus 3466 urzędników sądowych.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona