Czy Prawo i Sprawiedliwość udławi się tortem

Partia rządząca powoli traci popularność, a opozycja łapie oddech

Aktualizacja: 07.03.2018 14:07 Publikacja: 06.03.2018 18:20

Poparcie dla partii politycznych w marcu tego roku, niemal pokrywają się z wynikami wyborów w 2015 r

Poparcie dla partii politycznych w marcu tego roku, niemal pokrywają się z wynikami wyborów w 2015 r.

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

Wczorajszy sondaż dla „Rzeczpospolitej" pokazał, że wiele musiało się zmienić, by wszystko pozostało po staremu. Jeśli uwzględnić normalną w tego typu badaniach tolerancję 2–3 procent, to wyniki poparcia dla partii politycznych w marcu 2018 roku prawie dokładnie pokrywałyby się z oficjalnymi wynikami wyborów parlamentarnych z jesieni 2015. Nie oznacza to jednak, że sympatie społeczne przez te prawie 30 miesięcy nie fluktuowały. Przeciwnie, byliśmy świadkami znaczącego wzrostu poparcia dla PiS (i na początku 2016 roku Nowoczesnej) oraz poważnych kłopotów PO. Ale dzisiaj sytuacja zdaje się wracać do stanu z 2015 roku, to zaś oznacza, że w ostatnim czasie musiało nastąpić wyraźne tąpnięcie notowań partii rządzącej i powolna odbudowa opozycji (szczególnie PO i SLD).

Defensywa i narożnik

Pokrywa się to z codziennym oglądem życia publicznego – od kilku tygodni PiS jest w defensywie. O ile przez pierwsze dwa lata swoich rządów to ono narzucało agendę polityczną i spychało przeciwników do narożnika, o tyle od pewnego czasu jego liderzy muszą gasić pożary, które sami wzniecili. Najwyżej postawieni politycy rządowi wpędzają swój obóz w poważne tarapaty. Jeśli premier w międzynarodowym towarzystwie najważniejszych ludzi na świecie wspomina o „żydowskich sprawcach" Holokaustu, a wicepremier skarży się w radiu, że z kilkunastotysięczną pensją miał problemy, by „dotrwać do pierwszego", to znaczy, że władza znalazła się w poważnych tarapatach i ostatnie sondaże odnotowują, że wyborcy to „doceniają".

Być może jest to zwyczajne zmęczenie, które następuje po mniej więcej połowie kadencji. Tort został całkowicie przejęty od poprzedników i zaczyna się walka o jego dzielenie w ramach nowych jego konsumentów. Wówczas opozycja znika z pola widzenia, a najważniejszy konkurent siedzi obok w sali posiedzeń rządu. Skraca się wówczas perspektywa: nie widzi się wyborców, opozycji, zagranicy; w umyśle pozostaje jedynie przeciwnik w ramach tego samego obozu politycznego. Chce mu się albo odebrać zbyt duży kawałek państwowego tortu, ale uniemożliwić odebranie naszego kawałka. Najważniejsza wojna jest od tej pory wojną domową, a opozycyjne partie oraz takież media mogą być w tej walce bardzo pożyteczne.

Ale być może przyczyną tego zaślepienia i nieudolności, które widzimy w PiS od kilku tygodni, jest coś więcej: walka o schedę po Jarosławie Kaczyńskim. Jeśli prawdziwe są informacje, że na swego następcę, któremu chce zostawić swe „nowogrodzkie królestwo", wyznaczył Mateusza Morawieckiego, to dziś nastał czas wykończenia wszystkich jego potencjalnych konkurentów. Tym należałoby tłumaczyć obecne problemy Antoniego Macierewicza, który nagle okazał się najbardziej rozrzutnym z ministrów (co oficjalnie potwierdziła informacja z MON, kierowanego przez Mariusza Błaszczaka, czyli alter ego samego prezesa); tym także można byłoby wyjaśnić zaciskającą się pętlę wokół szyi Mariusza Kamińskiego; tym wreszcie tłumaczyć należałoby niedawną dymisję Beaty Szydło oraz nadciągającą rozprawę ze Zbigniewem Ziobrą.

Pierwsza trójka

Tak się składa, że pierwsza trójka to wiceprezesi PiS, a ostatni z wymienionych to były pisowski delfin, a obecnie jeden z najmocniejszych ministrów i najbardziej popularnych polityków obozu władzy.

Nie wiemy jednak dokładnie, jakie są przyczyny przejścia rządu do defensywy i oddania pola opozycji. Jedno jednak jest pewne – obóz władzy wpadł w poważne turbulencje i zaczyna przegrywać walkę o sympatię społeczną. Nie jest to oczywiście proces takiej destrukcji, jak swego czasu był doświadczeniem AWS czy SLD, ale kłopoty PiS są już tak widoczne, że zauważyli je nawet wyborcy. Trudno dziś orzec, na ile poważny jest ten korkociąg, w który wpadł obóz władzy i czy uda mu się z niego wyjść, ale z całą pewnością można skonstatować, że nie był on w tak wielkich kłopotach od początku kadencji i że możliwe wydaje się, iż jesteśmy obecnie świadkami początku końca całkowitej dominacji PiS w stosunku do innych graczy na scenie politycznej.

Nie byłoby to tak jasne, gdyby nie fiasko polityki zagranicznej Polski pod rządami Szydło i Morawieckiego. Wojna dyplomatyczna, na której znaleźliśmy się z Izraelem, Niemcami, Francją, Ukrainą i Unią Europejską, na pewno nie sprzyja spójności i sile obozu rządzącego. Jeśli dodać do tego informację sprzed kilku dni, że Stany Zjednoczone zapowiedziały, że do czasu uchwalenia nowelizacji ustawy o IPN zawieszają możliwość kontaktów z najwyższymi politykami w Polsce, obraz całkowitej katastrofy naszej dyplomacji jawi się jako jaskrawy i niepodlegający dyskusji. Zdaje się, iż zaczyna to docierać do opinii publicznej coraz ciężej jest Kaczyńskiemu tłumaczyć to wstawaniem z kolan oraz wzmacniającą się pozycją RP na świecie.

Wszystko się może zdarzyć

To także może być po części wytłumaczeniem powolnego spadku popularności PiS i łapania oddechu przez opozycję. Ale do wyborów parlamentarnych jeszcze ponad półtora roku i wszystko może się stać. W dużej mierze zależy to do tego, czy prezes PiS będzie potrafił wyciągnąć wnioski ze swoich błędów, czy też – swoim zwyczajem – postanowi robić to, co do tej pory, tylko jeszcze mocniej.

Autor jest doktorem politologii na Uniwersytecie Śląskim

Wczorajszy sondaż dla „Rzeczpospolitej" pokazał, że wiele musiało się zmienić, by wszystko pozostało po staremu. Jeśli uwzględnić normalną w tego typu badaniach tolerancję 2–3 procent, to wyniki poparcia dla partii politycznych w marcu 2018 roku prawie dokładnie pokrywałyby się z oficjalnymi wynikami wyborów parlamentarnych z jesieni 2015. Nie oznacza to jednak, że sympatie społeczne przez te prawie 30 miesięcy nie fluktuowały. Przeciwnie, byliśmy świadkami znaczącego wzrostu poparcia dla PiS (i na początku 2016 roku Nowoczesnej) oraz poważnych kłopotów PO. Ale dzisiaj sytuacja zdaje się wracać do stanu z 2015 roku, to zaś oznacza, że w ostatnim czasie musiało nastąpić wyraźne tąpnięcie notowań partii rządzącej i powolna odbudowa opozycji (szczególnie PO i SLD).

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wydarzenia
RZECZo...: powiedzieli nam
Materiał Promocyjny
Co czeka zarządców budynków w regulacjach elektromobilności?
Wydarzenia
Nie mogłem uwierzyć w to, co widzę
Wydarzenia
Polscy eksporterzy podbijają kolejne rynki. Przedsiębiorco, skorzystaj ze wsparcia w ekspansji zagranicznej!
Materiał Promocyjny
Jakie możliwości rozwoju ma Twój biznes za granicą? Poznaj krajowe programy, które wspierają rodzime marki
Wydarzenia
Żurek, bigos, gęś czy kaczka – w lokalach w całym kraju rusza Tydzień Kuchni Polskiej