Przyczyną działań Holandii jest zamiar zawetowania przez Polskę i Węgry unijnego budżetu na lata 2021-2027, który ma być ściśle powiązany z przestrzeganiem praworządności w państwach członkowskich UE.
Głównym zarzutem, jaki Holandia ma zamiar przedstawić, jest zagrożenie rządów prawa w Polsce.
"W Polsce istnieje ingerencja polityczna w mianowanie sędziów, Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego wciąż działa i uchyla sędziom immunitety, choć jej działanie powinno całkowicie zamrozić zabezpieczenie unijnego Trybunału Sprawiedliwości z kwietnia 2020 r. Istnieje poważne zagrożenie dla rządów prawa w Polsce" - cytuje Onet fragment projektu uchwały.
Podpisało się pod nim dwóch posłów z koalicji rządzącej oraz poseł Zielonych. Ich zdaniem, skoro zagrożone są rządy prawa w Polsce, to zagrożony jest również "cały fundament i podstawa funkcjonowania Unii Europejskiej", a Warszawa narusza obowiązki wynikające z traktatów unijnych. Autorzy projektu wzywają również inne kraje, które podobnie oceniają sytuację, do przyłączenia się do skargi.
Jeżeli holenderscy posłowie przyjmą projekt uchwały, zobowiąże to rząd do złożenia skargi przeciwko Polsce do TSUE.
Patryk Wachowiec, analityk prawny Forum Obywatelskiego Rozwoju, który dla Onetu komentował zamiary Holandii, uważa, że ta sytuacja stawia rząd Morawieckiego w fatalnym świetle - Polska jako pierwszy kraj w UE ma przed sobą perspektywę takiej skargi, a jednocześnie wdrożoną procedurę z art. 7 Traktatu o UE oraz zalecenie monitoringu w ramach Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy .
- Takim samym monitoringiem objęte są m.in. takie kraje, jak Armenia czy Azerbejdżan, co pokazuje, gdzie się prawnie znaleźliśmy - mówi Wachowiec.
Wiceminister sprawiedliwości Sebastian kaleta z Solidarnej Polski przekonuje, że Polska nie da się Holendrom "ani zakrzyczeć, ani zastraszyć", a jeśli skarga rzeczywiście zostanie złożona - Polska ma wiele argumentów na obronę reformowanego systemu sądownictwa.
