Prokuratura: nie nadużywamy owoców zatrutego drzewa

Prokuratura zapewnia, że nie nadużywa przepisu legalizującego dowody pozyskane bez podstawy prawnej. Karnistów to jednak nie uspokaja.

Aktualizacja: 19.12.2017 21:09 Publikacja: 19.12.2017 17:54

Prokuratura: nie nadużywamy owoców zatrutego drzewa

Foto: Fotorzepa, Kuba Kamiński

Przepisy legalizujące owoce zatrutego drzewa, czyli dowody np. z niezalegalizowanej kontroli operacyjnej, pojawiły się w procedurze karnej 15 kwietnia 2016 r. Przeciwnicy instytucji twierdzili wówczas, że będą nadużycia. Jak podała „Rz" Prokuratura Krajowa, tak nie jest. To jednak nie uspokaja przeciwników.

Dowód przy okazji

Kiedy w wyniku takiej kontroli zarządzonej wobec podejrzanego o jedno przestępstwo uzyskano dowód popełnienia przez niego innego (ściganego z urzędu lub skarbowego), o tym, czy dowód będzie wykorzystany, decyduje prokurator. Podobnie gdy w trakcie kontroli przy okazji wpadnie osoba, wobec której kontroli nie stosowano.

– Zgodnie z obowiązującą w polskim procesie karnym zasadą swobody dowodzenia w postępowaniu dowodowym dopuszczalne jest przeprowadzenie wszelkich czynności dowodowych, z wyjątkiem tych objętych zakazem ich przeprowadzania – mówi „Rz" prokurator Arkadiusz Jaraszek z PK. I tłumaczy, że art. 168a k.p.k. wprost stanowi, że dowodu nie można uznać za niedopuszczalny wyłącznie na tej podstawie, że uzyskano go z naruszeniem przepisów lub za pomocą czynu zabronionego. Wyłącza się tylko dowody uzyskane przez funkcjonariusza w wyniku zabójstwa, umyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności.

Jak to wygląda w praktyce? Prokurator Mateusz Wolny z prokuratury w Bielsku-Białej mówi, że nie wystarczy, by prokurator chciał skorzystać z takiego dowodu. Musi go bowiem jeszcze wprowadzić do procesu, a to nie takie proste. Czy sam korzystał z takich dowodów? – Jak dotąd nie, ale przyznaję, że gdyby w grę wchodziło np. zabójstwo, poważnie bym to rozważył – mówi.

Mniej nie znaczy niegroźnie

Mniej entuzjastycznie do sprawy podchodzą adwokaci. Dr Łukasz Chojniak uważa, że problem nie leży w tym, iż spraw, w których prokuratura skorzystała z owoców zatrutego drzewa, jest niewiele. – Kłopot z istnieniem tego przepisu jest taki sam jak kilka miesięcy temu – mówi. I dodaje, że nawet jeśli takich spraw było kilka, to i tak regulacja ta nie powinna być w nich użyta. Tym bardziej że – jak twierdzi – wkrótce może się przecież pojawić więcej takich przypadków.

Równie sceptyczny jest adwokat Jacek Kondracki. Dowody zebrane w taki sposób nie mogą być podstawą wyrokowania – uważa. Twierdzi też, że przepis pozwalający na korzystanie z nich powinien zniknąć z procedury karnej. W jego opinii godzi on w elementarne zasady sprawiedliwości i procesu karnego. ©?

Dowód z kontroli operacyjnej

Owoce zatrutego drzewa

Art. 168b kodeksu postępowania karnego: - Owocami zatrutego drzewa nazywamy niedozwolone przez prawo czynności podejmowane przez służby wykrywające przestępstwa.

- Mają one na celu zdobycie dowodów dających podstawę do wszczęcia postępowania karnego.

- Sposobów na nielegalne zdobycie dowodów jest mnóstwo – od założenia podsłuchu po włamanie do domu.

- W USA zasada korzystania z owoców zatrutego drzewa ma kilka wyjątków. Co do zasady dowody zdobyte w taki sposób nie mogą być użyte jako jedyna podstawa do wydania wyroku skazującego. Prokurator musi przedstawić też inne dowody na winę podsądnego, które potwierdzą to, co uzyskano nielegalnymi metodami.

Przepisy legalizujące owoce zatrutego drzewa, czyli dowody np. z niezalegalizowanej kontroli operacyjnej, pojawiły się w procedurze karnej 15 kwietnia 2016 r. Przeciwnicy instytucji twierdzili wówczas, że będą nadużycia. Jak podała „Rz" Prokuratura Krajowa, tak nie jest. To jednak nie uspokaja przeciwników.

Dowód przy okazji

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego