Węgry - Rosja: Szorstka przyjaźń

– To partnerstwo na podstawie wspólnoty interesów przy dużym deficycie wzajemnego zaufania – powiedział o stosunkach węgiersko-rosyjskich oraz samego Viktora Orbána z Władimirem Putinem politolog Andreas Racs z Niemieckiego Towarzystwa Stosunków Zagranicznych.

Rosyjscy eksperci uważają, że obecne spotkanie określi, „jak daleko rosyjski gaz przeniknie do Europy". Jednym z tematów rozmów miał być Turecki Potok – gazociąg dostarczający gaz z Rosji do europejskiej części Turcji. Rosjanie chcieliby, by stamtąd popłynął do państw bałkańskich i Europy Środkowej. Prowadzą już na ten temat rozmowy z władzami Bułgarii i Serbii.

Viktor Orbán zaś chciałby uczynić ze swego kraju ogromny „hub rosyjskiego gazu" (miejsce wyposażone w zbiorniki, z którego surowiec jest rozdzielany do końcowych użytkowników). Przynajmniej równy wielkością takiemu, jak w sąsiedniej Austrii.

Łączy Ukraina

W dniu przyjazdu Władimira Putina do Budapesztu przedstawiciel Węgier nałożył weto na wspólne oświadczenie państw-członków NATO w sprawie Ukrainy. – Dla geopolitycznych interesów Budapeszt nie zamierza poświęcać swych rodaków na Ukrainie – wytłumaczył tę decyzję węgierski minister spraw zagranicznych Peter Szijjarto.

Węgry od kilku lat spierają się z Kijowem z powodu liczącej ponad 150 tys. osób węgierskiej mniejszości na Zakarpaciu (zamieszkującej zwarcie rejon graniczący z Węgrami), oskarżając Ukraińców o ograniczanie ich praw. Powodem stało się przyjęcie na Ukrainie ustawy o nauczaniu w języku ukraińskim, która wywołała protesty w Moskwie – ale też w Budapeszcie.

Jednocześnie działania węgierskie (powołanie rządowego pełnomocnika ds. Zakarpacia czy wręczanie węgierskich paszportów jego mieszkańcom, a prawo ukraińskie zabrania posiadania podwójnego obywatelstwa) wywoływało sprzeciw Kijowa. Od 2017 roku Budapeszt blokuje spotkania Rady Ukraina–NATO.

– Bez wątpienia jest to wygodne dla Rosji, że Węgry wzięły jako zakładnika stosunki NATO z Ukrainą – powiedział „Financial Times" anonimowy europejski dyplomata z Brukseli. Jednocześnie gazeta sugeruje, że Budapeszt zezwalał na tranzyt przez swoje terytorium rosyjskiej broni do Serbii – gdy jej inni sąsiedzi odmówili.

Takie postępowanie wywołuje zaniepokojenie partnerów Budapesztu, zarówno w Unii, jak i w NATO. – Jeśli chodzi o Rosję, to poprzez Węgry może ona wpływać zarówno na politykę Unii, jak i sojuszu – uważa Andreas Racs.

Węgry i Rosja chciałyby w tym roku zwiększyć wzajemne obroty handlowe do 10 mld dolarów – głównie właśnie poprzez zakup rosyjskiego gazu z Tureckiego Potoku. Budapeszt chciałby go otrzymywać już od końca obecnego roku.

Dzieli gaz

Mimo to rosyjskie media uważają, że „wizyta nie wygląda na łatwą", gdyż Budapeszt zaczyna się rozglądać za nierosyjskimi źródłami dostaw gazu.

– Zwiększenie energetycznego bezpieczeństwa Węgier wymaga, byśmy mogli kupować gaz z kilku źródeł. Jeśli spojrzeć na nasz region, to okaże się, że jednym z najbardziej opłacalnych scenariuszy mogą być dostawy z Azerbejdżanu – powiedział minister Szijjarto.