Sąd Najwyższy o dysponowaniu ziemią rolną nabytą przed zmianą przepisów

Rejenci nadal będą mogli odmawiać sporządzenia umów sprzedaży działek rolnych, na których kupujący chcą wybudować domy jednorodzinne.

Aktualizacja: 10.09.2018 06:30 Publikacja: 09.09.2018 17:58

Sąd Najwyższy o dysponowaniu ziemią rolną nabytą przed zmianą przepisów

Foto: Adobe Stock

W piątek Sąd Najwyższy podjął ważną uchwałę dotyczącą obrotu nieruchomościami rolnymi. Przesądził, że Artur i Magdalena B. mieli prawo nabyć w postępowaniu egzekucyjnym 8 ha ziemi na starych, bardziej liberalnych zasadach, obowiązujących przed 30 kwietnia 2016 r. Nie oznacza to jednak, że mogą teraz podzielić ją na mniejsze działki i swobodnie sprzedawać jako budowlane. Przy każdej tego rodzaju transakcji trzeba bowiem sprawdzać, czy zostały spełnione warunki z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w brzmieniu obowiązującym po 30 kwietnia 2016 r. Dopiero wtedy notariusz może sporządzić akt notarialny. Z pytaniem prawnym w tej sprawie do SN zwrócił się Sąd Okręgowy w Sieradzu. Rozpatrywał on spór na tym tle.

Czytaj także: Obrót gruntami rolnymi: kupno ziemi nie sprawia już trudności

Notariusz odmówił małżeństwu przeniesienia własności niezabudowanej działki rolnej o powierzchni 1000 mkw. Okazało się, że działka powstała na skutek podziału 8-ha nieruchomości. Miało to duże znaczenie. Ograniczenia w obrocie ziemią nie obowiązują dla działek do 3 tys. mkw. Wiele osób korzysta więc z tej furtki w przepisach.

Notariusz dopatrzył się jednak, że te 8 ha zostało nabytych w drodze egzekucji 16 sierpnia 2016 r., czyli po wejściu w życie ograniczeń w obrocie ziemią. Oznacza to, że osoba, która je nabyła, miała obowiązek osobiście wykorzystywać ziemię na cele rolnicze przez dziesięć lat. Tymczasem zanim jeszcze sąd przysądził własność nieruchomości, ta została podzielona na osiem działek, by sprzedać je pod budownictwo jednorodzinne. Zdaniem notariusza podział nieruchomości nie oznacza jeszcze, że straciła ona charakter rolny. Zakaz obrotu nieruchomością nadal obowiązuje, bo nie minęło jeszcze dziesięć lat. Nie wolno więc sprzedać 1 ha.

Sprzedający działkę wniósł zażalenie na odmowę notariusza. Jego zdaniem nieruchomość podzielił zgodnie z prawem. Licytacja, na której ją kupił, odbyła się w styczniu 2016 r., jeszcze przed zmianą przepisów. Studium dopuszcza na tym terenie zabudowę jednorodzinną. Udało się też uzyskać warunki zabudowy dla domu jednorodzinnego.

Sąd Okręgowy w Sieradzu, do którego trafiła sprawa, uznał natomiast, że istnieją poważne wątpliwości prawne co do wykładni art. 2b w zw. z art. 12 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Zapytał więc Sąd Najwyższy, czy do zbycia nieruchomości rolnej kupionej w drodze egzekucji rozpoczętej przed 30 kwietnia 2016 r., ale zakończonej przysądzeniem własności po tej dacie, stosuje się ograniczenie wynikające z tego przepisu. Przepisy przejściowe ustawy są zagmatwane i niejasne. ©?

Sygn. akt III CZP 32/18

W piątek Sąd Najwyższy podjął ważną uchwałę dotyczącą obrotu nieruchomościami rolnymi. Przesądził, że Artur i Magdalena B. mieli prawo nabyć w postępowaniu egzekucyjnym 8 ha ziemi na starych, bardziej liberalnych zasadach, obowiązujących przed 30 kwietnia 2016 r. Nie oznacza to jednak, że mogą teraz podzielić ją na mniejsze działki i swobodnie sprzedawać jako budowlane. Przy każdej tego rodzaju transakcji trzeba bowiem sprawdzać, czy zostały spełnione warunki z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego w brzmieniu obowiązującym po 30 kwietnia 2016 r. Dopiero wtedy notariusz może sporządzić akt notarialny. Z pytaniem prawnym w tej sprawie do SN zwrócił się Sąd Okręgowy w Sieradzu. Rozpatrywał on spór na tym tle.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów