1 października 2017 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin, tzw. ustawa dezubekizacyjna, która doprowadziła do obniżenia emerytur byłym funkcjonariuszom służb mundurowych.
Z obniżeniem emerytury na podstawie powyższej nowelizacji nie zgodziła się kobieta, która zwróciła się do Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i za pośrednictwem r.pr. Agaty Bzdyń złożyła odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie. Jednakże ze względu na pytanie prawne ww. sądu do Trybunału Konstytucyjnego, złożone 24 stycznia 2018 r., wszystkie postępowania zostawały zawieszone do czasu jego rozpoznania. Również w przypadku klientki Fundacji postąpił tak Sąd Okręgowy w Warszawie, na którego postanowienie zostało złożone zażalenie.
Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylając postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie, wskazał m.in., że:
„[w] ramach sądowego stosowania prawa na sądzie spoczywa obowiązek dokonania wykładni w zgodzie z Konstytucją RP (art. 8 ust. 2 Konstytucji), a z reguły kolizyjnej zawartej w art. 91 ust. 2 Konstytucji wynika nakaz wykorzystania takiej możliwości wykładni przepisu ustawowego, która da się pogodzić z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i wyznaczonymi nimi standardami".
Zdaniem fundacji oznacza to, że Sąd Okręgowy w Warszawie powinien dokonać oceny tzw. ustawy dezubekizacyjnej w zgodzie ze standardami wynikającymi z Konstytucji RP oraz ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.
- Pomimo postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie wydanego 23 grudnia 2019 r. Sąd Okręgowy w Warszawie nie rozpoznał merytorycznie sprawy. Jednocześnie 20 kwietnia 2020 r. sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie wydał zarządzenie, w którym ponownie wskazał na skierowane pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego - zauważa HFOPC. Tym razem powodem nierozpatrzenia sprawy jest wyznaczony termin rozprawy przed Trybunałem Konstytucyjnym ws. ustawy dezubekizacyjnej na 19 maja 2020 r. oraz ogłoszony stan epidemii w Polsce. - Akta sprawy mają zostać przedstawione sędziemu ponownie po 30 dniach od wydania zarządzenia - dodaje fundacja.
Sprawa jest prowadzona w ramach Programu Spraw Precedensowych HFPC.
