Jeden z portali internetowych ogłosił, że zgodnie z nową ustawą o komornikach sądowych minister sprawiedliwości zyska prawo do wywłaszczenia firmy informatycznej Currenda z praw autorskich do programu, który obsługuje kancelarie komornicze. Są tam szczegółowe dane kilku milionów osób, a spółką teraz zarządza komorniczy samorząd.

Rafał Fronczek: Nowa ustawa utrzymała prawo ministra, które ma od sierpnia 2017 r., do przyznania Skarbowi Państwa uprawnienia wynikającego z autorskich praw majątkowych do programu komputerowego obsługującego komornicze systemy informatyczne, w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań komorników sądowych. Z uzasadnienia tej nowelizacji wynika, że rozwiązanie to ma służyć zachowaniu sprawności działania i ciągłości funkcjonowania systemów informatycznych, gdy osiągnięcie porozumienia z osobą (spółką), której przysługują majątkowe prawa autorskie do danego programu komputerowego, napotyka przeszkody, a ważny interes państwa lub dobro wymiaru sprawiedliwości przesądza o podjęciu określonych działań, np. dokonaniu zmian niezbędnych do prawidłowego działania programu lub systemu. Nic nie wiem o okolicznościach, o których mowa w uzasadnieniu, zatem chyba nic takiego się nie wydarzy w najbliższym czasie.

A jest ryzyko, że zgromadzone dane trafią do ministra, nie mówiąc, że w inne niepowołane ręce?

Dopóki nie dojdzie do wywłaszczenia, a obecnie nie ma do tego podstaw, nie ma takiego ryzyka. Nowa ustawa przewiduje też, że minister sprawiedliwości ma wytworzyć swój własny system teleinformatyczny, w którym będą prowadzone akta i urządzenia ewidencyjne komorników i będzie jego administratorem. Ustawa stanowi jednocześnie, że nie będzie miał swobodnego dostępu do informacji w nim zawartych, w tym do danych osobowych.

Zapytam o VAT. To wprawdzie mniej interesuje Kowalskiego, ale dla komorników jest ważne. VAT macie już nie płacić?

Faktycznie, 31 grudnia 2018 r. Ministerstwo Finansów zamieściło komunikat, że w najbliższym czasie wyda interpretację ogólną przepisów prawa podatkowego w sprawie opodatkowania VAT działalności komorników sądowych od 1 stycznia 2019 r., tj. po wejściu w życie nowych ustaw. Główną jej tezą będzie, że wykonywane – w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2019 r. – przez komorników sądowych czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym nie podlegają opodatkowaniu VAT. To była kwestia fundamentalna dla funkcjonowania systemu egzekucji sądowej, dlatego z ulgą przyjęliśmy ten komunikat i z niecierpliwością czekamy na interpretację.

Nowa ustawa przewiduje niższą stawkę za szybką spłatę długu komornikowi. Czy nie będzie jednak tańsza dla dłużnika zapłata do rąk wierzyciela?

Nie będzie tańsza. Jeżeli dłużnik w terminie miesiąca od dnia doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji wpłaci do rąk komornika lub na jego rachunek bankowy całość lub część egzekwowanego świadczenia, komornik ściągnie od niego opłatę stosunkową w wysokości 3 proc. wartości wyegzekwowanego w ten sposób świadczenia, ale nie mniej niż 150 zł. Zapłata długu do rąk wierzyciela będzie skutkować umorzeniem postępowania na wniosek wierzyciela. Zakładając, że wierzyciel wykaże, że przyczyna umorzenia postępowania egzekucyjnego wiąże się ze spełnieniem świadczenia w terminie miesiąca od doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, ten zostanie obciążony opłatą w wysokości 5 proc. Jeżeli spełnienie świadczenia nastąpiło po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, obciąży go opłata w wysokości 10 proc. wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania nie mniej niż 200 zł.

Czytaj także: Nowe przepisy o komornikach sądowych: prawa autorskie do programu informatycznego Currenda