Instytut Pileckiego publikuję listę ratowanych Żydów

Instytut Pileckiego opublikował listę Żydów, którym w czasie wojny starali się pomóc polscy dyplomaci.

Publikacja: 22.03.2021 20:00

Instytut Pileckiego publikuję listę ratowanych Żydów

Foto: fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

Została ona upubliczniona na stronie paszportyzycia.pl. To spis nazwisk, na które zostały wystawione paszporty latynoamerykańskie przez Poselstwo RP w Bernie i organizacje żydowskie w Szwajcarii.

Dzięki kwerendzie udało się zidentyfikować 3253 osoby, na które wystawiono paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru, przygotowane przez tzw. grupę Ładosia. Tworzyli ją polscy dyplomaci, pracownicy Poselstwa RP w Bernie. Na jej czele stał Aleksander Ładoś, chargé d'affaires ad (per) interim. Współpracowali z nim Stefan Ryniewicz, Konstanty Rokicki, Juliusz Kühl oraz dwaj działacze szwajcarskich organizacji żydowskich: Abraham Silberschein i Chaim Eiss.

Instytut Pileckiego prowadzi badania w celu ustalenia losów ratowanych, chce uzupełniać bazę o kolejne biogramy i dokumenty. Informacje o posiadaczach paszportów obejmują m.in. datę urodzenia i miejsce zamieszkania.

Badacze oceniają, że wciąż nieznane są nazwiska od około 5 do 7 tys. posiadaczy paszportów i poświadczeń obywatelstwa wystawionych przez tzw. grupę Ładosia. Dlatego Instytut zwraca się z prośbą o pomoc w ich ustaleniu.

Na stronie internetowej opublikowane zostały też fotografie pochodzące z kolekcji Chaima Eissa, która znajduje się w Archiwum Muzeum Auschwitz-Birkenau, oraz z dokumentacji śledztwa prowadzonego przeciwko honorowemu konsulowi Paragwaju Rudolfowi Hüglemu, przechowywanej w Szwajcarskim Archiwum Federalnym.

Zdjęć tych prawdopodobnie nie wklejono do żadnego paszportu. Instytut Pileckiego poszukuje informacji o 328 sfotografowanych osobach.

Jak podkreślają autorzy strony internetowej, „wiele dokumentów wytworzonych w czasie trwania akcji paszportowej utracono bezpowrotnie, inne pozostają w rękach prywatnych, stanowiąc wciąż tajemnicę dla historyków i badaczy".

Wystawiane przez dyplomatów paszporty i poświadczenia obywatelstwa mogły pomóc przeżyć wojnę Żydom. Posiadaczy paszportów kierowano do obozów internowania, „co ze względu na panujące tam warunki i możliwość wymiany na pojmanych przez aliantów Niemców dawało nadzieję na ratunek".

Dokumenty były wystawiane nielegalnie przez konsulów głównie krajów Ameryki Łacińskiej, m.in. Paragwaju, Hondurasu, Haiti, Peru. Polscy dyplomaci kupowali głównie czyste blankiety paragwajskie od honorowego konsula Rudolfa Hüglego. Następnie wypełniali druki danymi dostarczanymi przez organizacje żydowskie wraz ze zdjęciami, a następnie uzyskiwali poświadczenia notarialne dokumentu wydawanego przez Hüglego. Taki paszport mógł być wystawiony na jedną osobę, całe rodziny lub osoby niespokrewnione. Gotowe dokumenty wysyłano na teren okupowanej Europy. W przypadku Haiti, Hondurasu i Peru proces ten przebiegał inaczej. Paszporty były pozyskiwane za wiedzą polskich dyplomatów przez Abrahama Silberscheina, ale dyplomaci polscy nie fałszowali bezpośrednio druków.

Według różnych szacunków tzw. grupa Ładosia wystawiła około 4–5 tysięcy paszportów, a cała akcja objęła 10 tysięcy osób.

Została ona upubliczniona na stronie paszportyzycia.pl. To spis nazwisk, na które zostały wystawione paszporty latynoamerykańskie przez Poselstwo RP w Bernie i organizacje żydowskie w Szwajcarii.

Dzięki kwerendzie udało się zidentyfikować 3253 osoby, na które wystawiono paszporty oraz poświadczenia obywatelstwa Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru, przygotowane przez tzw. grupę Ładosia. Tworzyli ją polscy dyplomaci, pracownicy Poselstwa RP w Bernie. Na jej czele stał Aleksander Ładoś, chargé d'affaires ad (per) interim. Współpracowali z nim Stefan Ryniewicz, Konstanty Rokicki, Juliusz Kühl oraz dwaj działacze szwajcarskich organizacji żydowskich: Abraham Silberschein i Chaim Eiss.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Historia
Klub Polaczków. Schalke 04 ma 120 lat
Historia
Kiedy Bułgaria wyjaśni, co się stało na pokładzie samolotu w 1978 r.
Historia
Pomogliśmy im odejść z honorem. Powstanie w getcie warszawskim
Historia
Jan Karski: nietypowy polski bohater
Historia
Yasukuni: świątynia sprawców i ofiar
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił