Zablokowane transakcje i fuzje

Krajowe organy ochrony konkurencji zareagowały na rosnącą liczbę strategicznych transakcji w 2016 r. intensyfikując swoje działania dotyczące egzekwowania przepisów prawa ochrony konkurencji w zakresie kontroli koncentracji przedsiębiorców.

Publikacja: 09.03.2017 23:01

Zablokowane transakcje i fuzje

Foto: 123RF

Zgodnie z raportem międzynarodowej kancelarii prawnej Allen & Overy „Global trends in merger control enforcement" podsumowującym globalne trendy dotyczące egzekwowania przepisów prawa ochrony konkurencji w zakresie kontroli koncentracji przedsiębiorców, w odpowiedzi na rosnącą liczbę strategicznych transakcji prowadzących do konsolidacji w poszczególnych sektorach, organy ochrony konkurencji zablokowały w 2016 r. 31 koncentracji o łącznej wartości ponad 69 mld euro. Liczba transakcji, które nie doszły do skutku w 2016 r., wzrosła o 30 proc. w porównaniu z rokiem 2015.

Jak to było

Kancelaria Allen & Overy przeanalizowała dane dotyczące kontroli koncentracji przedsiębiorców z 26 państw. Spośród 31 transakcji, które nie doszły do skutku, krajowe organy ochrony konkurencji oficjalnie nie wydały zgody na dokonanie koncentracji w 8 przypadkach, zaś w pozostałych 23 przypadkach przedsiębiorcy wycofali zgłoszenia zamiaru koncentracji z uwagi na zastrzeżenia krajowego organu ochrony konkurencji dotyczące wpływu koncentracji na konkurencję. W 2015 r. autorzy raportu przeanalizowali dane dotyczące kontroli koncentracji przedsiębiorców z 16 państw, identyfikując 20 transakcji, które nie doszły do skutku. Porównanie danych tylko z tych 16 państw, które były przedmiotem analizy zarówno w roku 2015, jak i 2016, pozwala na stwierdzenie, że liczba transakcji, które nie doszły do skutku, wzrosła o 30 proc.

„Krajowe organy ochrony konkurencji zareagowały na rosnącą liczbę strategicznych transakcji w 2016 r. intensyfikując swoje działania dotyczące egzekwowania przepisów prawa ochrony konkurencji w zakresie kontroli koncentracji przedsiębiorców. Wzrost liczby transakcji, które nie doszły do skutku, podkreśla znaczenie planowania działań z zakresu kontroli koncentracji przedsiębiorców w kontekście ogólnego ryzyka realizacji transakcji." - wskazał Antonio Bavasso, partner w kancelarii Allen & Overy współkierujący Zespołem ds. Prawa Ochrony Konkurencji.

Więcej zgód warunkowych

W 2016 r. miał miejsce istotny wzrost liczby wydanych przez krajowe organy ochrony konkurencji zgód warunkowych na dokonanie koncentracji, które uzależniają realizację koncentracji od spełnienia warunków uzgodnionych z krajowym organem ochrony konkurencji i mających na celu eliminację podniesionych przez ten organ zastrzeżeń dotyczących planowanej koncentracji. Zgody warunkowe w 2016 r. zostały wydane w przypadku 159 transakcji. Porównując dane dotyczące jedynie tych 16 państw, które były również przedmiotem analizy Allen & Overy w roku 2015, można zauważyć, że liczba zgód warunkowych w 2016 r. wzrosła o 14 euro.

Przedstawione dane pokazują również znaczący wzrost liczby zgód warunkowych wydanych przez Komisję Europejską, która w 2016 r. nałożyła warunki w przypadku 25 transakcji (w roku 2015 Komisja wydała 20 zgód warunkowych). W przypadku 19 spośród 25 wspomnianych transakcji Komisja Europejska udzieliła zgody warunkowej na dokonanie koncentracji w I fazie postępowania, a w przypadku pozostałych 6 transakcji po przeprowadzeniu II fazy postępowania. W Stanach Zjednoczonych zarówno w 2016 r., jak i w 2015 r. warunki zostały nałożone w przypadku 25 koncentracji.

Zgody warunkowe są natomiast nadal raczej rzadkie w Chinach. W 2016 r. wydano je tylko w przypadku dwóch transakcji. Jednakże w obu przypadkach krajowy organ ochrony konkurencji nałożył warunki o charakterze strukturalnym, wyraźnie odchodząc tym samym od swojej dotychczasowej praktyki preferowania warunków natury behawioralnej.

Nakaz zbycia majątku

Dane liczbowe pokazują, że najczęściej stosowanym środkiem zaradczym jest nakaz zbycia części przedsiębiorstwa lub określonych składników majątku. Organy ochrony konkurencji są również skłonne zaakceptować warunki o charakterze behawioralnym. Zauważalny wzrost nakładanych środków zaradczych o charakterze behawioralnym nastąpił w I fazie postępowania, tj. z 39 proc. (15 przypadków) w 2015 r. do 46 proc. (22 przypadki) w 2016 r. Biorąc pod uwagę wszystkie państwa uwzględnione w raporcie w 2016 r., warunki behawioralne zostały zastosowane w 29 przypadkach, co stanowi ponad połowę (51 proc. ) warunkowych zgód na dokonanie koncentracji wydanych w I fazie postępowania.

Raport wskazuje również na wzrostową tendencję w stosowaniu środków zaradczych polegających na udzieleniu zgody na dokonanie koncentracji pod warunkiem zbycia przed dokonaniem koncentracji określonej części majątku na rzecz nabywcy uprzednio zatwierdzonego przez organ ochrony konkurencji (up-front buyer) lub wyznaczeniu nabywcy i zawarciu z nim wiążącej umowy już w toku postępowania przed organem ochrony konkurencji (fix-it-first), przy czym trend ten jest widoczny przede wszystkim w działaniach organów ochrony konkurencji w Stanach Zjednoczonych i Zjednoczonym Królestwie, a także w Komisji Europejskiej.

Wyzwanie dla urzędów

- W Europie Środkowo-Wschodniej również widoczny jest trend inicjowania coraz bardziej złożonych i kompleksowych transakcji, często o charakterze strategicznym, które prowadzą do istotnej konsolidacji na rynku. Takie koncentracje stanowią wyzwanie dla organów ochrony konkurencji i mogą wymagać adekwatnej odpowiedzi w postaci warunków, lub wręcz pakietów warunków, dostosowanych do indywidualnych okoliczności konkretnej koncentracji. W tym kontekście warto będzie obserwować, czy organy ochrony konkurencji w naszym regionie poprzestaną na tradycyjnych warunkach strukturalnych, czy też będą czerpać z doświadczeń Komisji Europejskiej, amerykańskiego Departamentu Sprawiedliwości i brytyjskiego Urzędu ds. Konkurencji i Rynków. Dla przedsiębiorców oznaczać to będzie konieczność analizy potencjalnych propozycji warunków na odpowiednio wczesnym etapie planowania transakcji i jej harmonogramu - ocenia Olga Wiśniewska-Łukasiuk, radca prawny w Dziale Ochrony Konkurencji w warszawskim biurze kancelarii Allen & Overy.

Obserwowane branże

Najwięcej interwencji organów ochrony konkurencji ma miejsce w branży transportowej, telekomunikacyjnej oraz farmaceutycznej i ochrony zdrowia.

Organy ochrony konkurencji nałożyły również w 2016 r. rekordowe kary na przedsiębiorców, którzy nie przestrzegali przepisów dotyczących kontroli koncentracji, w łącznej wysokości 105 mln euro. Z tej kwoty 18 mln euro stanowią kary za brak zgłoszenia zamiaru koncentracji, zaś pozostałe 87 mln euro stanowią kary za dokonanie zgłoszonej koncentracji przed uzyskaniem wymaganej zgody na jej dokonanie (tzw. „gun-jumping").

- Rekordowa wysokość kar i globalny trend wzmożonej aktywności organów ochrony konkurencji w zakresie ścigania przejawów gun-jumping stanowią sygnał ostrzegawczy dla przedsiębiorców i podkreślają wagę analiz z zakresu prawa ochrony konkurencji w całym procesie przygotowania i przeprowadzania koncentracji - dodaje Olga Wiśniewska-Łukasiuk.

Zgodnie z raportem międzynarodowej kancelarii prawnej Allen & Overy „Global trends in merger control enforcement" podsumowującym globalne trendy dotyczące egzekwowania przepisów prawa ochrony konkurencji w zakresie kontroli koncentracji przedsiębiorców, w odpowiedzi na rosnącą liczbę strategicznych transakcji prowadzących do konsolidacji w poszczególnych sektorach, organy ochrony konkurencji zablokowały w 2016 r. 31 koncentracji o łącznej wartości ponad 69 mld euro. Liczba transakcji, które nie doszły do skutku w 2016 r., wzrosła o 30 proc. w porównaniu z rokiem 2015.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP