Pośniak: prawnika i klienta musi łączyć nić porozumienia

Rz: Partnerzy zarządzający wielkimi kancelariami w Polsce są grubo po czterdziestce. Pan w maju obejmie władzę w CMS, w wieku 39 lat. Będzie więcej takich zmian warty?

Andrzej Pośniak, nowo wybrany partner zarządzający kancelarią CMS w Polsce: Będzie. Zmiana pokoleniowa stopniowo następuje, i to zarówno w kancelariach, jak i po stronie klientów.

Gdy spotykacie się w gronie partnerów zarządzających największymi kancelariami, pańscy koledzy dają panu odczuć różnicę wieku?

Oficjalnie przejmę zarządzanie kancelarią od maja, a teraz odbieram nieco życzliwego zainteresowania, które chyba jest związane z nadchodzącą zmianą, a nie z moim wiekiem.

Czytaj także: Adwokaci i radcowie na bakier z etyką

Będzie pan rządził starszymi od siebie?

Swoją rolę widzę bardziej jako wyznaczanie kierunku, w którym chcemy się rozwijać, i czuwanie, abyśmy osiągnęli wyniki, jakie sobie wspólnie wyznaczymy. Zdecydowanie bardziej będzie to „zarządzanie" niż „rządzenie", które nie leży w naszej kulturze organizacyjnej. Ponadto pracuję z ludźmi w różnym wieku – już dzisiaj 73 proc. prawników w naszej kancelarii to millenalsi, urodzeni w latach 80. ubiegłego wieku, a na rynek pracy zaczyna wchodzić pokolenie „Z", urodzone w XXI wieku. Tak zresztą musi być, bo przecież w tym samym wieku jest wielu naszych klientów. Chodzi także o to, by między nami była nić porozumienia.

Czym jest spowodowana zmiana partnera w CMS?

Małgosia Surdek, obejmując trzy lata temu funkcję partnera zarządzającego CMS w Polsce, zapowiedziała, że co do zasady podejmuje się jej na cztery lata, o czym partnerzy mogli przeczytać w jej manifeście wyborczym. Miało to związek z wielością ról i funkcji przez nią pełnionych i chęcią pozostania aktywnym prawnikiem- praktykiem. Małgosia nie tylko zarządza kancelarią, ale również kieruje praktyką sporów sądowych i arbitrażowych w Polsce oraz Europie Środkowo-Wschodniej, a ponadto jest i pozostanie przez najbliższe pięć lat członkiem zarządu centrali CMS w Londynie. Ostatnio pojawiła się jeszcze jedna rola: członka Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego Międzynarodowej Izby Handlowej w Paryżu. To wielkie wyróżnienie, dla prawnika specjalizującego się w arbitrażu Sąd Arbitrażowy ICC jest niemalże Olimpem. Nic więc dziwnego, że Małgosia przyjęła tę nominację. Jest bardzo zaangażowana w wypełnianie nowych obowiązków, sprawia jej to wiele satysfakcji, a dla kancelarii jej nominacja to ogromny zaszczyt. Coś jednak w związku z tym się musiało zmienić – godzenie tych wszystkich ról jeszcze przed „paryską nominacją" było trudne i wyczerpujące, a po nominacji stało się praktycznie niemożliwe. Dlatego ze względu na nowe zobowiązania zawodowe, Małgosia zdecydowała się ustąpić z funkcji partnera zarządzającego o rok wcześniej, co spotkało się z pełnym zrozumieniem centrali w Londynie.

Pan jest doradcą podatkowym. Czy taka zmiana zarządzającego wpłynie na profil kancelarii?

Dla profilu kancelarii nie ma to większego znaczenia, mamy wiele mocnych zespołów i nie ma to związku z osobą zarządzającą. Jesteśmy dużą organizacją: 170 prawników i 100 osób w funkcjach wspierających. Pomaga mi podwójne wykształcenie: prawnicze i ekonomiczne. Zdając na prawo, nie miałem jeszcze pewności, w czym chcę się specjalizować, choć prawo było nęcące. Zajmowałem się nieruchomościami, fuzjami i przejęciami, sprawami spornymi, aż w końcu podatkami, które bardzo przypadły mi do gustu. Doradztwo podatkowe jest bliskie finansom, a ja lubię cyfry. Najlepiej duże. Praktyka podatkowa jest u nas mocna już teraz, ostatnio zespół powiększył się trzykrotnie i chcę, by się dalej rozwijał. Pozostanę szefem praktyki podatkowej w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, w dalszym ciągu zamierzam także współzarządzać praktyką podatkową CMS na świecie. Nadal będę także pracował z klientami i wspierał ich w kwestiach podatkowych.

Zna pan wszystkich ludzi ze swojej kancelarii?

Wszystkich. Jesteśmy w firmie po imieniu, wiem, co słychać u osób, z którymi pracuję najdłużej, i u ich najbliższych, bo ich też znam. Ludzi od podatków w CMS znam praktycznie od kiedy byli jeszcze studentami. A oni znają mnie i moją rodzinę. Także po pracy z wieloma spędzam czas. Jestem tu od 2004 r., od czwartego roku studiów. Zaczynałem jako praktykant. Przez te 15 lat przeszedłem całą drogę, aż do miejsca, w którym jestem. Zostałem komplementariuszem polskiej kancelarii, a od trzech lat jestem też general counselem, tj. prawnikiem wewnętrznym CMS.

W 15 lat osiągnął pan wszystko. Można więcej?

To dopiero początek, osiągnięcia będziemy mogli oceniać po wynikach kancelarii za jakiś czas. Z punktu widzenia ambicji zawodowych i tego, jak przy mnie rozwijają się młodsi prawnicy, kieruję się zasadą, że zawsze można więcej. Pod względem formalnym partner zarządzający to istotnie najwyższy zaszczyt, jaki mógł mnie spotkać. W maju zacznie się nowy rozdział dla mnie, a dla kancelarii – mam nadzieję będzie to kontynuacja. Chciałbym, abyśmy mogli się rozwijać w Polsce w takim tempie, jak rośniemy na rynku brytyjskim. Ten biznes to przede wszystkim ludzie, dlatego zależy mi, żeby przyciągnąć tu najlepszych.

Jaki jest pana cel w życiu?

Dobrze je przeżyć. Ostatecznie nie ma nic ważniejszego. Jestem tu 15 lat i nie zmieniałem kancelarii, mimo że wielu twierdzi, że trzeba to czasem robić dla zdrowia. Kancelaria i moja praca to nie jest wszystko, co mam. Mogę tak powiedzieć, bo mam też szczęśliwą rodzinę i dzieci. Otaczają mnie fantastyczni ludzie. I chcę, by zarówno oni, jak i ja sam mieli przeświadczenie, że wszystko zrobiłem najlepiej, jak się dało. Chciałbym, żeby nasza kancelaria była najlepszym miejscem do pracy.

Czyli zapuszczacie sieci?

Wzrastamy. W ostatnich miesiącach dołączyło do nas czterech partnerów, mamy siedmiu nowych counseli, mamy nowy zespół infrastruktury, wzmacniamy nieruchomości, zespół transakcyjny, ochronę środowiska, spory sądowe i arbitrażowe. Chcemy rosnąć organicznie, by odpowiadać na wzrost gospodarczy oraz rozwój naszych prawników, ale nie zamykamy się na rekrutacje z rynku tam, gdzie jest to uzasadnione biznesowo. Szukamy ludzi, którzy nie grają tylko na siebie. Prawnicy są często dużymi indywidualistami, a my szukamy osób myślących troszkę inaczej. Cenimy tych, którzy umieją grać drużynowo i do naszego „kawałka tortu" dołożą swoją część.

I pokażą, jakich mają klientów?

Współpraca ma więcej zalet niż takie „tajemnice". Owszem, znam to powiedzenie, że partner w kancelarii wart jest tyle, ile jego klienci, których zabierze ze sobą, odchodząc. Ale my stawiamy na inne podejście. Nie chodzi więc o wyścig, tylko umiejętność współpracowania. Ścigamy się z konkurencją i każdy sam ze sobą, aby to, co robimy, robić coraz lepiej. Ostatecznie w pracy spędzamy większość dnia i oprócz wyników ważna jest też atmosfera. Dlatego intensywnie rozwijamy ofertę wsparcia i edukacji oraz działania mentorskie dla naszych prawników.

To takie niezwykłe, że gra się zespołowo?

W kancelariach nie jest to takie oczywiste i powszechne. Nie oceniam, czy to dobrze czy nie, ale nasza polityka jest inna. Jesteśmy kancelarią o wielu silnikach. Ze względu na naszą strategię i model biznesowy taka wersja jest optymalna. I to się najwyraźniej sprawdza, skoro w aspekcie finansowym zwiększamy przychody, a w ludzkim wygrywamy rankingi studenckie ELSA i pracownicze Antala. W ostatnich latach co roku na praktyki aplikuje u nas 350 osób. Przyjmujemy około 60, a 10-12 zostaje z nami na lata.

Jak dziś wygląda rynek usług prawniczych w Polsce?

Rynek jest mocno rozgrzany i bardzo wiele się na nim dzieje. Były spekulacje, podbite względami politycznymi, jak on będzie się rozwijał. Patrząc jednak na liczbę transakcji w Polsce, widzimy, że wysoka aktywność się utrzymuje. Oczywiście bardzo to nas cieszy. Teraz pojawiają się sygnały, że gospodarka niemiecka spowalnia, co zapewne będzie mieć wpływ na sytuację gospodarczą u nas. Osobiście w Polsce spodziewałbym się raczej spowolnienia niż kryzysu.

Z czego pan wnosi?

Planując rozwój naszego biznesu w Polsce, musimy się oprzeć na konkretnych wskaźnikach gospodarczych, pamiętając że nawet jeśli maleje popyt na jeden rodzaj usług prawniczych, pojawia się zapotrzebowanie w innym obszarze. Mając wiele mocnych zespołów, możemy reagować elastycznie na potrzeby klientów, a z obserwacji obecnego tempa zmian legislacyjnych wynika, że pracy dla prawników nie zabraknie.

Widzi pan jakieś nowości i trendy na rynku usług prawniczych w Polsce?

W ostatnim czasie rośnie zainteresowanie cyberbezpieczeństwem, na bardziej zaawansowanych rynkach także sztuczną inteligencją, której wykorzystanie niesie wiele wątpliwości prawnych. Są też kwestie dotyczące w równym stopniu wszystkich krajów Unii Europejskiej – np. RODO czy dyrektywa ATAD, która ma przeciwdziałać nadużyciom podatkowym, co przyniosło wiele nowych obowiązków, np. raportowania państwu schematów podatkowych.

Podziela pan obawy, że może to nadmiernie ingerować w tajemnicę zawodową?

Tak. Uważam, że każdą nową kwestię da się uregulować na różne sposoby. Regulując, trzeba jednak mieć na uwadze, co jest trwałym dobrem. A za takie uważam tajemnicę zawodową i praktykę zawodów zaufania publicznego. O szczegółach można dyskutować, ale tajemnica zawodowa to filar, jeden z wielu, na których opiera się państwo prawa. Gdy filarem próbuje się zachwiać, powoduje to spadek zaufania. To zły kierunek – nawet jeśli cel jest słuszny.

Czy to temat szerszy niż tylko dotyczący Polski?