Wprowadzone zmiany wynikają z ustawy z 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (dalej u.z.). Zmodyfikowano nią m.in. ustawy: o finansach publicznych (art. 9 u.z.) oraz o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 8 u.z.). Zmiany w tych ustawach wejdą w życie 1 czerwca 2017 r.
Nowe rozwiązania ułatwiają wykorzystywanie przez jednostki z sektora publicznego możliwości polubownego zakończenia sporów, dotyczących należności cywilnoprawnych. Jak zwrócono uwagę w uzasadnieniu u.z., warunkiem zawarcia ugody są wzajemne ustępstwa obu stron, a ten właśnie wymóg wzajemnych ustępstw – w powiązaniu z przepisami o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów – był dotąd jedną z barier w korzystaniu z mediacji i innych polubownych metod rozwiązywania sporów z udziałem podmiotów publicznych. W nowych przepisach ustawodawca połączył kwestię uprawnienia do zawarcia ugody z zasadami gospodarowania środkami publicznymi. Celem zmian była racjonalizacja działań podmiotów publicznych na wzór podmiotów prywatnych – tak, aby mogły one wybrać sposób zakończenia sporu, z uwzględnieniem także skutków ekonomicznych.
Dopuszczalność zawarcia ugody
W ustawie o finansach publicznych (dalej u.f.p.) – w dziale I (zasady finansów publicznych), rozdziale 5 (zasady gospodarowania środkami publicznymi) dodano art. 54a przewidujący, że jednostka sektora finansów publicznych może zawrzeć ugodę w sprawie spornej należności cywilnoprawnej w razie dokonania oceny, że skutki takiej ugody są dla tej jednostki lub odpowiednio Skarbu Państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego bądź arbitrażowego. Ocena skutków ugody powinna nastąpić, w formie pisemnej, z uwzględnieniem okoliczności sprawy, a w szczególności:
- zasadności spornych żądań,
- możliwości ich zaspokojenia i przewidywanego czasu trwania oraz
