Radcy prawni krytycznie o dwóch listach obrońców z urzędów

Od 1 lipca tego roku – kiedy wejdzie w życie nowelizacja procedury karnej – rolę obrońców z urzędu w postępowaniach karnych będą mogli pełnić tak jak dotychczas adwokaci, ale także radcy prawni.

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt rozporządzenia w sprawie sposobu zapewnienia oskarżonemu korzystania z pomocy obrońcy z urzędu. Ma ono wejść w życie razem z nowelizowanym kodeksem postępowania karnego.

W rozporządzeniu tym pojawił się zapis o dwóch listach obrońców z podziałem na odrębne zestawienia dla adwokatów i dla radców prawnych.

Takie rozwiązanie nie spodobało się Krajowej Radzie Sądownictwa. W jej opinii lista obrońców powinna być jedna, tworzona alfabetycznie, bez rozróżnienia na przynależność do korporacji.

Takie same zastrzeżenia zgłosiła Krajowa Rada Radców Prawnych. W piśmie do wiceministra sprawiedliwości Wojciecha Węgrzyna, wiceprezes KRRP dr Arkadiusz Bereza poinformował, iż samorząd radcowski krytycznie odnosi się do proponowanego w projekcie rozporządzenia zapisu, rozdzielającego listy obrońców.

Jak zaznacza na wstępie dr Bereza, projekt w tym zakresie odbiega od założeń, i konkretnych rozwiązań, jakie zostały przyjęte w trakcie prac zespołu ds. monitorowania zmian w procedurze karnej w Ministerstwie Sprawiedliwości.

- Trudno znaleźć uzasadnienie dla rozwiązania, które nie tylko komplikuje tryb tworzenia list obrońców, ale także jest sprzeczne z celem tworzenia przedmiotowej regulacji – pisze Bereza.

- Autor projektu zapomniał, że projekt rozporządzenia ma służyć sprawnemu wyznaczaniu obrońców z urzędu, a więc działać w interesie publicznym, wszystkich obywateli oczekujących pomocy prawnej w zakresie i na zasadzie określonych w kodeksie postępowania karnego, a nie służyć uwzględnieniu interesów grup zawodowych, z dodatkowym zaznaczeniem odrębności – w ramach świadczonej na jednolitych zasadach pomocy prawnej – przedstawicieli samorządu adwokackiego – podkreśla wiceprezes KRRP.

W ocenie samorządu radcowskiego, zapis projektu rozporządzenia, zakładający swoiste uprawnienie oskarżonego do żądania (w zakresie składanego wniosku o wyznaczenie obrońcy z urzędu) wyznaczenia mu w tym charakterze adwokata albo radcy prawnego jest wadliwą realizacją upoważnienia ustawowego zawartego w art. 81 par 4 Kodeksu postępowania karnego. Jak bowiem wskazuje przedstawiciel KRRP, delegacja ta nie przewiduje jakiegokolwiek wpływu beneficjenta korzystającego z pomocy prawnej z urzędu na to, czy jako obrońcą wyznaczony zostanie mu radca prawny czy adwokat. – Ratio legis regulacji dotyczy przecież zapewnienia pomocy prawnej z urzędu poprzez wyznaczenie obrońcy, a nie jego wyboru przez oskarżonego – zauważa dr Bereza.

Samorząd radcowski postuluje zrezygnować z par. 8 projektowanego rozporządzenia jako przepisu „merytorycznie nieuzasadnionego oraz rodzącego zbędne wątpliwości, w tym natury konstytucyjnej".

KRRP prezentuje podobne stanowisko jak Krajowa Rada Sądownictwa, iż lista obrońców powinna być wspólna dla radców prawnych i adwokatów, ułożona w porządku alfabetycznym z uwzględnieniem kolejności alfabetycznej wpisu na liście obrońców.