Urzędy i starostwa nie płacą daniny

Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają budowle, budynki oraz grunty, z wyjątkiem tych, które podlegają opodatkowaniu podatkiem rolnym lub leśnym.

Zasady, na jakich nieruchomości podlegają opodatkowaniu, określają przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2CB7C89B3C44EC63D85AD8B04D3F7F45?id=182297]ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.)[/link].

Jej przepisy określają również, jakie nieruchomości opodatkowaniu nie podlegają oraz jakie kategorie podatników zostały z obowiązku uiszczania tej daniny zwolnione. Ponadto ustawa przyznaje radzie gminy możliwość wprowadzania innych zwolnień, ale tylko odnoszących się do przedmiotu opodatkowania.

[srodtytul]Drogi wewnętrzne[/srodtytul]

Jak wynika z treści art. 2 ustawy, poza użytkami rolnymi i lasami – na których nie jest prowadzona działalność gospodarcza – opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają m.in. nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby organów jednostek samorządu terytorialnego, w tym urzędów gmin, starostw powiatowych i urzędów marszałkowskich.

Daniny tej nie uiszcza się również od gruntów zajętych pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3F7B5FB13720FC391F35DFD9BC95DFF8?id=184778] ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 19, poz. 115 ze zm.)[/link].

Podatek ten nie obciąża również zlokalizowanych na takich pasach budowli, chyba że są one związane z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja płatnych autostrad.

Drogami publicznymi w myśl art. 2 ust. 1 są drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne oraz leżące w ich ciągu ulice. Do kategorii dróg publicznych nie są zaliczane natomiast drogi wewnętrzne. Oznacza to, że właściciele tych ostatnich są zobowiązani do płacenia od tych nieruchomości podatku, a także, że podatek od drogi wewnętrznej zapłaci zarówno będący jej właścicielem Kowalski, jak i firma Kowalskiego.

Ponadto podatek będą zobowiązane zapłacić powiaty i województwa będące właścicielami takich dróg. Co więcej, spod tego obowiązku nie zostały wyłączone także gminy, co oznacza, że od gminnej drogi wewnętrznej jednostka ta sama sobie musi podatek zapłacić.

Aby takiej sytuacji uniknąć, gmina może zastosować dwa rozwiązania. Po pierwsze może – uchwałą swojej rady – zwolnić drogi wewnętrzne z opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Możliwość taka wynika z art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którym rada może wprowadzić zwolnienia przedmiotowe od podatku od nieruchomości.

[b]Konsekwencją takiej uchwały będzie jednak to, że z obowiązku uiszczania tej daniny zwolnieni zostaną wszyscy posiadacze dróg wewnętrznych.[/b]

Nie-dopuszczalne jest bowiem podjęcie uchwały zwalniającej z podatku od nieruchomości jedynie takich dróg wewnętrznych, które stanowią własność gminy. Rada może bowiem podejmować swe działania poprzez stanowienie określonych uchwał jedynie w granicach upoważnienia ustawowego, a z treści omawianego przepisu nie wynika kompetencja do wprowadzania zwolnień przedmiotowo-podmiotowych.

Drugim możliwym rozwiązaniem jest podjęcie uchwały zaliczającej należące do gminy drogi wewnętrzne do kategorii dróg gminnych. Podstawą prawną takiej uchwały będą przepisy ustawy o drogach publicznych, w szczególności jej art. 7 ust. 2, zgodnie z którym zaliczanie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu.

Zaliczenie dróg wewnętrznych do kategorii gminnych spowoduje, że będą one wyłączone z opodatkowania podatkiem od nieruchomości na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

[srodtytul]Właściciel, najemca, dzierżawca[/srodtytul]

Zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podatnikiem jest również osoba dzierżawiąca lub najmująca gminną nieruchomość. Powstaje zatem pytanie, kto jest podatnikiem tej daniny od nieruchomości, które pozostają we władaniu gminy?

Należy przyjąć, że jest nim ta jednostka samorządu terytorialnego.

Żaden przepis ustawy nie zwalnia bowiem wszelkich nieruchomości gminnych z tego podatku. Jedyne wyjątki to art. 2 ust. 3 pkt 3 – zgodnie z którym obowiązek podatkowy nie dotyczy nieruchomości zajętych na potrzeby organów jednostki samorządu terytorialnego oraz art. 7 ust. 2 pkt 1 zwalniający z obowiązku uiszczania podatku od nieruchomości publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową. Z powyższego wynika, że od pozostałych gminnych nieruchomości podatek powinien zostać odprowadzony.

Część gmin podejmuje próby wprowadzenia zwolnień w podatku od nieruchomości w stosunku do takich gruntów czy budynków, które stanowią przedmiot jej własności.

Takie działania nie znajdują jednak oparcia w obowiązujących przepisach, w szczególności w art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Jak bowiem stwierdziło [b]kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu, w uchwale z 3 czerwca 2009 r.(9/437/2009)[/b], z zestawienia art. 217 konstytucji z 2 kwietnia 1997 r. z art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika w sposób jednoznaczny, że [b]rada gminy o obowiązku podatkowym w zakresie podatku od nieruchomości nie może decydować w ten sposób, aby przesłanką zwalniającą z tego podatku była przynależność podatnika do kategorii podatników wyodrębnionej ze względu na cechy podmiotowe . [/b]

[ramka][b]Trwały zarząd[/b]