Praca za granicą - Rzeczpospolita odpowiada

- Czy dyplom i kwalifikacje uzyskane w kraju są uznawane za granicą?

Każdy kraj posiada własne przepisy regulujące uznawanie wykształcenia. Ośrodki NARIC (National Academic Recognition and Information Centre) w danym kraju udzielają szczegółowych informacji o uznawalności wykształcenia do celów akademickich. Adresy ośrodków dostępne są na stronie www.enic-naric.net. Z kolei uznawanie kwalifikacji zawodowych zależy od rodzaju zawodu.

W przypadku zawodów regulowanych (których wykonywanie zależy od spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określanych w odrębnych przepisach państwowych i korporacyjnych) obowiązują odpowiednie dyrektywy UE. Jeśli zawód nie jest regulowany, kwalifikacje uznaje pracodawca. W Polsce informacji w tym zakresie udziela Departament Nadzoru i Organizacji Szkolnictwa Wyższego w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

- Czy pracodawca niemiecki odprowadza do ZUS składki za polskich pracowników sezonowych?

Od lipca 2005 r. pracodawca niemiecki zobowiązany jest do opłacania składek w ZUS za zatrudnione osoby, które podjęły pracę w trakcie płatnego urlopu wypoczynkowego. Od sezonu 2006 r. również od osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą oraz osób ubezpieczonych w KRUS.

Natomiast pozostałe osoby w dalszym ciągu podlegają przepisom ustawodawstwa niemieckiego i ewentualne składki na ubezpieczenie społeczne pracodawca niemiecki powinien odprowadzać za nie do właściwej instytucji ubezpieczeniowej w Niemczech.

- Czy można bez barier podjąć pracę w Szwajcarii?

Rząd szwajcarski zdecydował się na wprowadzenie (od 1 maja 2012 r.) klauzuli ochronnej polegającej na tymczasowym przywróceniu kwot zatrudnienia dla pracowników z ośmiu nowych państw członkowskich UE, w tym Polski. Kwota ta została ustalona na 2180 zezwoleń rocznie (545 na kwartał) i dotyczy zezwoleń pobytowych wydawanych na okres od jednego roku do pięciu lat (typ „B").

Przed upływem roku obowiązywania klauzuli, a więc do maja 2013 r., ma dojść do ponownej oceny wpływu imigracji z ww. państw na szwajcarski rynek pracy, co może skutkować zniesieniem ograniczeń kwotowych bądź przedłużeniem ich obowiązywania – maksymalnie do maja 2014 r.

- Czy można pobierać zagraniczny zasiłek dla bezrobotnych?

Prawo unijne nie gwarantuje każdej osobie, która nie ma pracy, prawa do zasiłku w dowolnym państwie UE/EOG.

Wcześniej konieczne jest bowiem uzyskanie prawa do zasiłku w tym państwie, w którym ostatnio wykonywana była praca, zgodnie z obowiązującymi tam przepisami oraz z uwzględnieniem przepisów unijnych o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Najczęściej wymagany jest odpowiedni okres wcześniejszej pracy, uprzednie opłacanie składek na fundusze, których celem jest łagodzenie skutków bezrobocia, zarejestrowanie się w urzędzie pracy i aktywne szukanie pracy.

- Który sąd rozstrzyga spory pracownicze?

Spory wynikające ze stosunków pracy zawartych z pracodawcą zagranicznym rozstrzygają sądy kraju przyjmującego. Brak jest regulacji prawnych określających zasady rozpatrywania skarg na pracodawców zagranicznych.

Poszkodowany może również za granicą, jeszcze przed powrotem do kraju, powiadomić o naruszeniu swoich praw właściwy dla miejsca pobytu polski konsulat.

- Czy praca za granicą wlicza się do polskiej emerytury?

Aby praca za granicą zaliczana była do emerytury, musi być odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne. Zazwyczaj nie ma problemu w przypadku zatrudnienia długoterminowego za granicą.

Odmiennie natomiast sprawa może się mieć w przypadku zatrudnienia krótkookresowego czy sezonowego. W niektórych państwach firmy nie przestrzegały obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie, co oznacza, że osoby tam zatrudnione nie nabyły prawa do emerytury, takie przypadki zdarzały się np. w Hiszpanii.

Inaczej ma się sprawa z zatrudnieniem sezonowym w Niemczech, gdzie do tej pory osoby zatrudnione do 50 dni roboczych były zwolnione z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie w przypadku, gdy przedstawiły pracodawcy dokument potwierdzający fakt posiadania ubezpieczenia w Polsce.

Dodatkowe informacje na stronie:

http://www.mpips.gov.pl/koordynacja-systemow-zabezpieczenia-spolecznego/unia-europejska/swiadczenia-w-ramach-koordynacji-unijnej-/swiadczenia-emerytalne-i-rentowe/

- Gdzie można uzyskać informacje o kraju, w którym chcielibyśmy rozpocząć pracę?

Praktyczne informacje nt. poszczególnych krajów UE/EOG znajdują się na portalu EURES www.eures.europa.eu i na krajowej stronie internetowej EURES www.eures.praca.gov.pl – w części Poznaj warunki życia i pracy. Informacji takich udzielają również Doradcy EURES. Mają one pomóc osobom szukającym pracy w podjęciu decyzji związanych ze zmianą miejsca zamieszkania i pracy.

Obejmują prawo pracy, umowy o pracę, ustawodawstwo socjalne, edukację, uznawanie kwalifikacji zawodowych, system opieki zdrowotnej, system polityczny i administracyjny, podatki, koszty utrzymania i wiele innych. Dane o rynku pracy dotyczą informacji na temat nadwyżek czy niedoborów zatrudnienia i dostępu do danego rynku pracy w okresie przejściowym.

- Czy Polacy mają dostęp do ofert pracy z innych krajów UE?

Otrzymali taką możliwość od 1 maja 2004 r. Oferty pracy można znaleźć na:

- portalu EURES Komisji Europejskiej www.eures.europa.eu – obecnie na portalu znajduje się około miliona ofert,

- krajowej stronie internetowej www.eures.praca.gov.pl – strona zawiera zagraniczne oferty pracy pracodawców szczególnie zainteresowanych rekrutacją pracowników z Polski,

- stronach internetowych WUP – znajdują się tam zagraniczne oferty pracy, na które w danej chwili trwa nabór kandydatów prowadzony przez dany urząd.

Informacje na temat ofert pracy w krajach UE/EOG można również uzyskać, kontaktując się z asystentem EURES bądź doradcą EURES w WUP.

- Czym się różnią oferty pracy zamieszczone na portalu EURES www.eures.europa.eu od ofert zamieszczonych na krajowej stronie internetowej EURES www.eures.praca.gov.pl oraz na stronach internetowych WUP?