Podróż służbowa za zgodą to oddelegowanie

Czytelnik ma umowę na czas nieokreślony i od trzech lat pracuje w Warszawie. Firma nawiązała współpracę z kontrahentem w Berlinie i od stycznia zatrudniony ma pracować właśnie tam i to przez pół roku lub dłużej. Pracodawca uznał, że zatrudniony będzie przebywał w podróży służbowej.

W sprawie wyjazdu strony podpisały porozumienie, w którym pracownik zobowiązał się do pracy w Berlinie, a pracodawca do wypłaty kosztów podróży i diet. Czy to porozumienie nie przesądza, że w tym wypadku zatrudniony nie odbywa podróży służbowej, a jest oddelegowany do Niemiec?

[srodtytul]Sporadycznie, na chwilę i bez pytania[/srodtytul]

Z podróżą służbową mamy do czynienia wtedy, gdy zatrudniony wykonuje pracę:

- na polecenie pracodawcy,

- w terminie i miejscu wyznaczonym przez niego,

- poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy.

Tak stanowi art. 77[sup]5[/sup] k.p. Po przeanalizowaniu tego przepisu widać, że realizacja podróży służbowej nie zależy od woli pracownika. Szef nie musi go pytać o zgodę. Wystarczy, że w sposób niebudzący wątpliwości wyda polecenie wyjazdu.

Poza tym podróż służbowa nie może być czymś notorycznym bądź długo trwającym, a w opisanej sytuacji tak właśnie jest. Wreszcie podróż służbowa nie polega na stałym świadczeniu pracy poza miejscem pracy, czyli tym, co pracownik robi na co dzień, ale na wykonaniu określonego zadania służbowego (polecenia).

[srodtytul]Bez akceptacji nie ma przemieszczenia[/srodtytul]

Z kolei oddelegowanie polega na kierowaniu personelu do pracy w innym kraju przy wykonaniu kontraktu, np. na roboty budowlano-mieszkaniowe, jaki pracodawca podpisał z zagraniczną firmą.

Jest to układ trójstronny, w którym uczestniczą:

- macierzysty pracodawca, tzw. wysyłający,

- pracownik delegowany,

- firma, na rzecz której świadczona jest usługa.

Delegowanie musi poprzedzać zgoda pracownika. Nie wystarczy zatem – tak jak przy podróży służbowej – polecenie szefa w tej sprawie. To dlatego że kluczowym elementem oddelegowania jest zmiana miejsca pracy. Dokonujemy tego przez porozumienie zmieniające lub w wyniku wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy. U czytelnika szef zrobił to pierwsze.

Nie ma znaczenia, że deklarując pracę w Berlinie, strony myślały o podróży służbowej. Pracodawca źle zinterpretował przepisy, ale o wprowadzeniu w błąd nie ma mowy, bo porozumienie sprowadzało się do podjęcia pracy w innym kraju, czego obydwie strony – i podwładny, i przełożony – były świadome.

Gdyby zatrudniony odrzucił propozycję zagranicznego wyjazdu, jego umowa o pracę rozwiązałaby się z upływem okresu wypowiedzenia. Przy zmianie miejsca pracy, co przy oddelegowaniu jest niezbędne, stosujemy przepisy o wypowiedzeniu zmieniającym (art. 42 k.p.).

[srodtytul]Inne uprawnienia i…[/srodtytul]

Zwrot kosztów podróży i diety to świadczenia zarezerwowane dla podróży służbowej. Natomiast przy oddelegowaniu nie trzeba ich wypłacać.

Ale uwaga, mimo że oddelegowany podlega nadal polskim przepisom, to są warunki, które trzeba mu zaoferować na poziomie nie niższym od obowiązujących w kraju przyjmującym. Chodzi m.in. o:

- maksymalny czas pracy,

- minimalne wymiary urlopu wypoczynkowego i okresy odpoczynku,

- minimalne wynagrodzenie za pracę i za godziny nadliczbowe,

- uprawnienia rodzicielskie i młodocianych.

[srodtytul]…odrębne zasady[/srodtytul]

Delegowanie do pracy za granicę wiąże się także z innymi zasadami oskładkowania i opodatkowania. Zasadniczo należności do ZUS odprowadza podmiot państwa, na terytorium którego jest wykonywana praca. Od tej reguły jest jednak wyjątek.

Osoby, które wykonują działalność jako pracownicy najemni w państwie członkowskim w imieniu pracodawcy, który normalnie tam prowadzi swoją działalność, a który deleguje do innego państwa członkowskiego do wykonywania pracy w jego imieniu, podlegają ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, gdy

- przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy i

- osoba ta nie jest wysłana w zastępstwie innej.

Przesądza o tym art. 12 ust. 1 [b]rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r.[/b] w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Jeśli natomiast chodzi o podatki, to też będą one odprowadzane w Polsce, bo