Gdzie jest prawdziwe miejsce Słowenii, w UE czy na Bałkanach?
Marta Szpala: Historycznie Słowenia nie jest zaliczana do państw bałkańskich. Po rozpadzie Jugosławii w 1991 roku robiła wszystko, żeby z Bałkanów uciec, chciała się zdystansować wobec wspólnej historii jugosławiańskiej. Słoweńcy zachowują się trochę tak, jakby przypadkowo znaleźli się we wspólnym państwie.
Odcinają się od swoich byłych współkrajan?
W porównaniu z pozostałymi krajami bałkańskimi Słowenia była zawsze najbardziej uprzemysłowionym i „zachodnim" regionem Jugosławii, pod bardzo dużymi wpływami austriackimi, niemieckimi czy włoskimi. Jako jedyna była częścią Austro-Węgier. Słoweńcy mają historię podobną do Czech – naród budowała elita wykształcona w Niemczech, w początkach państwa związana z Kościołem protestanckim. Jeśli chodzi o kulturę i doświadczenia, Słowenia bardziej przypomina Austrię niż pozostałe państwa bałkańskie i zdecydowanie się od nich odróżnia.
W chwili wstępowania do Unii była uważana za gospodarczego lidera Europy Środkowo-Wschodniej.