Współpraca i odpowiedzialność

W debacie uczestniczyli samorządowcy i politycy. Prowadzący dyskusję Bogusław Chrabota, redaktor naczelny „Rzeczpospolitej", podkreślił, że pandemia dolała oliwy do sporu o równowagę między administracją samorządową i rządową. – Oznaczała wielki wysiłek także dla podmiotów samorządowych, a odpowiedzią rządu jest Polski Ład, który jednak zdaniem wielu ekspertów uszczupla dochody władz lokalnych – zaznaczył Chrabota.

Prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak podkreślił, że stolica Wielkopolski jest dobrym przykładem sprawnego działania. – Pierwsi zamknęliśmy szkoły. Zaopatrzyliśmy DPS-y w środki ochronne, wprowadziliśmy zakaz odwiedzin – mówił Jacek Jaśkowiak. – Bazowaliśmy na opiniach ekspertów, dlatego m.in. zamknęliśmy szkoły dwa tygodnie wcześniej, niż zdecydował się na to rząd.

Zdaniem prezydenta Poznania „pandemia to sprawdzian solidarności". Miasto musiało poradzić sobie m.in ze zmniejszonymi wpływami z biletów komunikacji. Ale miało rezerwy, które przeznaczyło na walkę z pandemią.

Marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Gustaw Marek Brzezin podkreślał, że pandemia niesie śmierć i drastycznie ogranicza możliwość funkcjonowania państwa.

– Mieliśmy obawy, czy sobie poradzimy – przyznał. – Ale udało się, nie było ani jednego dnia przerwy, zahamowania pracy. U nas w regionie udało się odpowiedzialnie współpracować z wojewodą. Za zarządzanie odpowiada zespół kryzysowy, nie dyskutowaliśmy z tym, bo jest jedno centrum – administracja rządowa.

Podkreślił jednak, że kiedy jego region jako jedyny został zamknięty, w imieniu przedsiębiorców występował o rekompensaty za lockdown. – Pytałem, czym Mazur różni się od górala. To się nie udało, nie było środków dla naszego biznesu – mówił marszałek Brzezin.

Wiceszef MSWiA Paweł Szafernaker zapewnił, że jako współprzewodniczący komisji wspólnej rządu i samorządu stara się prowadzić dialog, mimo że często władze krajowe i lokalne patrzą z różnych perspektyw. – Pandemia pokazała, że w kryzysach trzeba liczyć na jednolite państwo, i obnażyła pomysł decentralizacji kompetencji. Dlatego system, który funkcjonuje, trzeba wzmacniać – przekonywał.

Jego zdaniem nie tylko w relacjach z samorządem, ale i innymi grupami społecznymi brakuje zrozumienia, ale dyskusja podczas kongresu pokazuje, że jest na to pole. – Musimy działać jako władza, wzajemnie się uzupełniając, i nie należy tego modelu burzyć żadną decentralizacją – podkreślał pełnomocnik rządu ds. współpracy z samorządem.

Poseł Krzysztof Gawkowski uważa, że prawie dwa lata pandemii to wspólny wysiłek. – Rząd jest od tego, by rządzić i nadawać kierunek, ale jaki by ten rząd nie był, to nie poradziłby sobie bez wykonawców na wszystkich szczeblach samorządu. To oni przestawili państwo z trybu zwykłego na pandemiczny – stwierdził szef klubu Lewicy. Przypomniał też brak kartek, tłok na SOR-ach i pretensje ludzi, które skupiały się na samorządach, mimo że nie są one odpowiedzialne za system finansowania ochrony zdrowia.

Druga część debaty poświęcona była programowi Polski Ład. – Czy ograniczanie dochodów własnych samorządów z podatków naruszy współpracę, która układała się nie najgorzej w czasie pandemii? – pytał panelistów red. Chrabota.

– Agencja ratingowa Fitch obniżyła ratingi wszystkich dużych miast, to jest ocena faktu, że Polski Ład uderza w finanse samorządów – stwierdził prezydent Jaśkowiak. – W trudnych czasach potrzebujemy stabilizacji finansów, a teraz budżet Poznania może być uszczuplony o 300 mln na 5 mld, i to w sferze wydatków i przychodów bieżących. Rosną koszty energii i paliwa.