Skutki niewłaściwego pełnomocnictwa

Sąd Najwyższy w niedawnym wyroku potwierdził, że oświadczenia składane przez takiego pełnomocnika nie wywołują żadnych skutków prawnych.

Sprawa, której dotyczy ten wyrok, ciągnie się od wielu lat. Chodzi o oddanie przez miasto stołeczne Warszawę w użytkowanie wieczyste działki gruntu położonej przy Alejach Jerozolimskich. Domaga się tego Polski Związek Motorowy (PZM), który ma ją w posiadaniu od lat 60. ubiegłego wieku.

[srodtytul]Odmowa z powodu zmiany przepisu [/srodtytul]

Związek zwrócił się do miasta, wskazując jako podstawę swego roszczenia art. 207 ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w brzmieniu obowiązującym do lutego 2000 r. Pozwalał on posiadaczom gruntów będących własnością Skarbu Państwa lub gminy, którzy 5 grudnia 1990 r. nie legitymowali się dokumentami o przekazaniu im tych nieruchomości i nie mieli ich w dniu wejścia w życie tej ustawy (1 stycznia 1998 r.), żądać oddania im tych gruntów w użytkowanie wieczyste.

[wyimek]Mimo zmiany przepisów – prawa słusznie nabyte trzeba chronić[/wyimek]

Miasto uznało roszczenie PZM. Na początku 2000 r. Rada Gminy Centrum podjęła stosowną uchwałę, ale do zawarcia umowy ze związkiem nie doszło. Gmina podała jako powód zmianę art. 207, polegającą na wpisaniu do niego nowego warunku uwłaszczenia: zabudowania nieruchomości na podstawie pozwolenia na budowę z lokalizacją stałą. Ten warunek nie był spełniony; zabudowania znajdujące się na działce, zresztą nadające się tylko do rozbiórki, zostały wzniesione przed objęciem działki przez PZM.

PZM w tym stanie rzeczy wystąpił do sądu przeciwko miastu, domagając się (na podstawie art. 189 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=64D2E3E3F20ED68C2A76F60E8A3229BE?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link]) ustalenia, że prawo do użytkowania wieczystego mu przysługuje. Sąd I instancji oddalił żądanie, bo nie został spełniony ten warunek przewidziany w nowym art. 207. Sąd II instancji przesądził jednak – przez wzgląd na ochronę praw słusznie nabytych pod rządem art. 207 w starym brzmieniu – że użytkowanie wieczyste PZM się należy.

Sąd I instancji ponowne rozpatrujący sprawę nabrał wątpliwości, czy PZM ma interes prawny w ustaleniu swego prawa, skoro przysługuje mu roszczenie o zobowiązanie gminy do zawarcia umowy o oddanie mu działki w użytkowanie wieczyste. PZM zmodyfikował więc swe roszczenie i wystąpił o zobowiązanie do zawarcia takiej umowy.

Sąd jednak uznał, że PZM ma w tym wypadku prawo żądać także ustalenia. Miasto bowiem stawiało jako warunek oddania w użytkowanie wieczyste rozbiórkę zabudowań znajdujących się na działce. PZM nie chciał przystępować do kosztownych prac przed uzyskaniem pewności, że do umowy dojdzie, a tę dawał mu wyrok ustalający prawo do nabycia użytkowania wieczystego gruntu. Dlatego pełnomocniczka PZM przed sądem I instancji wróciła do poprzedniego żądania (o ustalenie) i jednocześnie zrzekła się roszczenia wobec miasta o zobowiązanie do zawarcia umowy oddania działki w użytkowanie wieczyste i cofnęła w tym zakresie powództwo.

[srodtytul]Droga dla związku otwarta [/srodtytul]

Gdy sprawa wskutek apelacji miasta znalazła się ponownie w sądzie II instancji, ten oddalił także pierwotne żądanie PZM (o ustalenie). Roszczenie bowiem o oddanie w użytkowanie wieczyste wobec zrzeczenia się go wygasło. Skoro zaś wygasło, to nie może być nigdy uwzględnione i zrealizowane. Nie można zatem także uwzględnić roszczenia o ustalenie obowiązku zawarcia umowy – argumentował sąd II instancji.