Dziecko należy przesłuchać tylko raz

Dzieci-ofiary we wszystkich sprawach karnych powinny być przesłuchiwane tylko raz

Publikacja: 26.10.2010 04:47

Uczestnicy konferencji dyskutowali, jak rozmawiać z małym świadkiem. Na zdjęciu Piotr Kluz, wicemini

Uczestnicy konferencji dyskutowali, jak rozmawiać z małym świadkiem. Na zdjęciu Piotr Kluz, wiceminister sprawiedliwości, Włodzimierz Paszyński, wiceprezydent Warszawy, Irena Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich i Monika Sajkowska, dyrektor Fundacji Dzieci Niczyje

Foto: Fotorzepa, Szymon Łaszewski Szymon Łaszewski

– Ważne jest nie tylko miejsce przesłuchania dziecka będącego ofiarą, ale i sposób jego prowadzenia oraz właściwe przygotowanie do niego – przekonywał wczoraj dziennikarzy Piotr Kluz, wiceminister sprawiedliwości. Zabrał on głos w trakcie VII Ogólnopolskiej Konferencji „Pomoc dzieciom – ofiarom przestępstw”.

Ministerstwo Sprawiedliwości nie wyklucza zmian w procedurze karnej, dzięki którym ochrona dzieci w trakcie postępowania przygotowawczego i sądowego będzie większa. Chodzi o szczególne warunki słuchania małych świadków wszystkich kategorii spraw i podniesienie wieku ochrony do lat 16. Za takim rozwiązaniem optuje nie tylko Irena Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich, ale i fundacja Dzieci Niczyje, rzecznik praw dziecka oraz prezydent Warszawy (stworzyli wspólny front ochrony dzieci).

– Mamy coraz więcej specjalnych pokoi – zapewniał minister (w sumie ok. 200, z czego 46 certyfikowanych). Przyznał jednak, że trzeba zadbać o standardy i dopilnować, by przesłuchania małoletnich prowadzili tylko specjalnie przeszkoleni sędziowie, prokuratorzy i biegli psycholodzy. Mało tego, przesłuchanie musi być nagrywane, a kolejność zadawanych pytań nie może być przypadkowa.

Najgorzej bywa dziś ze standardami. W [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4B1389D4F1E466A033AC92CA139642E1?id=75001]kodeksie postępowania karnego[/link] są art. 185a i b, które stanowią, że dzieci będące ofiarami przestępstw seksualnych przesłuchuje się w charakterze świadka tylko raz, a w pozostałych kategoriach spraw taka zasada może, ale nie musi obowiązywać.

Procedura przewidziała jednak od niej wyjątek: „chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania, lub zażąda tego oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego”.

I właśnie tego ostatniego powodu nadużywają sprawcy. W rezultacie dzieci, nawet te, które nie radzą sobie z traumą, na wniosek sprawcy muszą zeznawać jeszcze raz. Problem dostrzegła Irena Lipowicz, która wystąpiła w tej sprawie do Sądu Najwyższego o wydanie uchwały w powiększonym (siedmioosobowym) składzie.

SN kilka razy (w składach trójkowych) odpowiadał już na pytanie: czy samo zgłoszenie przez oskarżonego, który wcześniej nie miał obrońcy, żądania ponownego przesłuchania bez podania powodów takiego wniosku zobowiązuje sąd do przesłuchania dziecka? Szkopuł w tym, że odpowiedzi były sprzeczne. Jeden skład uważał, że sąd nie ma takiego obowiązku, inne – że go ma, a jeśli zdecyduje inaczej, naraża się na zarzut łamania praw człowieka.

– Wystąpiłam do SN o zniesienie rozbieżności w tej sprawie – zapowiedziała rzecznik praw obywatelskich.

Jeśli nawet się to uda, to i tak potrzebna będzie zmiana kodeksu postępowania karnego – ochrona małych świadków musi być szersza.

– Ważne jest nie tylko miejsce przesłuchania dziecka będącego ofiarą, ale i sposób jego prowadzenia oraz właściwe przygotowanie do niego – przekonywał wczoraj dziennikarzy Piotr Kluz, wiceminister sprawiedliwości. Zabrał on głos w trakcie VII Ogólnopolskiej Konferencji „Pomoc dzieciom – ofiarom przestępstw”.

Ministerstwo Sprawiedliwości nie wyklucza zmian w procedurze karnej, dzięki którym ochrona dzieci w trakcie postępowania przygotowawczego i sądowego będzie większa. Chodzi o szczególne warunki słuchania małych świadków wszystkich kategorii spraw i podniesienie wieku ochrony do lat 16. Za takim rozwiązaniem optuje nie tylko Irena Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich, ale i fundacja Dzieci Niczyje, rzecznik praw dziecka oraz prezydent Warszawy (stworzyli wspólny front ochrony dzieci).

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku