Materiał powstał we współpracy z Google

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) w Polsce – podobnie jak na całym świecie – są podstawą gospodarki. Według najnowszego „Raportu o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce 2025”, przygotowanego przez PARP, firmy łącznie generują niemal trzy czwarte PKB (74,1 proc.).

Jak wskazują eksperci PARP, największy wkład w tę wartość mają MŚP, które wytwarzają prawie co drugą złotówkę (46,6 proc. PKB, dane za 2022 r.). Na podium całego sektora znalazły się mikroprzedsiębiorstwa, które dominują w generowaniu PKB (27,9 proc.). Ich udział w strukturze wszystkich firm wynosi aż 97,2 proc.

Jak czytamy w raporcie, polskie mikroprzedsiębiorstwa charakteryzuje pozytywny trend rozwojowy: w ostatnich latach rośnie ich liczba i przychody, zwiększa się także zatrudnienie. W MŚP pracuje łącznie 6,9 mln osób, z czego ponad 4,3 mln w mikroprzedsiębiorstwach. To te podmioty tworzą aż 42,2 proc. miejsc pracy w sektorze MŚP.

Oszczędności i wzrost efektywności

Autorzy raportu PARP przyjrzeli się także, jak firmy wykorzystują nowe technologie. Prowadzą one do poprawy efektywności pracy i oszczędności czasu. Wspierają także budowanie relacji z klientami, umożliwiając pozyskiwanie informacji zwrotnej o jakości obsługi i preferencjach zakupowych. „Niestety, statystki pokazują, że przedsiębiorstwa, szczególnie małe i średnie, nie w pełni wykorzystują potencjał tego kanału komunikacji, narażając się na ryzyko wykluczenia cyfrowego” – wskazują autorzy raportu.

Jak to zmienić? Jednym ze sposobów jest budowanie wśród przedsiębiorców świadomości o dostępnych narzędziach cyfrowych, także tych umożliwiających efektywne dotarcie do klientów.

Ten obszar znalazł się w centrum uwagi najnowszego raportu „Reklamy cyfrowe w UE i Wielkiej Brytanii”, przygotowanego dla Google przez Centre for Information Policy Leadership i Public First. Analitycy wzięli pod uwagę wpływ spersonalizowanych reklam internetowych na rozwój i konkurencyjność firm, szczególnie z sektora MŚP. Badanie opiera się na odpowiedziach 4287 MŚP z 13 krajów. Przeważająca większość (86 proc.) podkreśla, że reklamy spersonalizowane mają kluczowy wpływ na ich rozwój i przychody, gdyż dzięki nim skuteczniej docierają do klientów i wyróżniają się na rynku.

W badaniu wzięło też udział 485 osób decyzyjnych w polskich firmach. Aż 71 proc. z nich twierdzi, że zwrot z inwestycji (ROI) w reklamę internetową jest wyższy niż w przypadku reklam tradycyjnych, a 60 proc. uważa, że przewyższa ona efektywność reklamy telewizyjnej. Jak podkreślają analitycy, jest to dowód na to, że zmieniające się nawyki konsumentów i rozwój narzędzi marketingowych online wpływają na decyzje biznesowe, czyniąc reklamę online atrakcyjniejszą i skuteczniejszą.

Jednocześnie przedsiębiorcy podkreślają, że taka reklama ma dla nich wymiar nie tylko promocyjny, ale też strategiczny. Ponad 61 proc. wskazało, że dzięki niej udało im się pozyskać nowych klientów, a 32 proc. wykorzystuje ją do ekspansji na nowe rynki. Co więcej, ponad połowa (53 proc.) ankietowanych przyznaje, że reklamy online przyczyniły się do wzrostu ich przychodów. W efekcie wielu przedsiębiorców jest zgodnych co do tego, że ich firmy byłyby mniej rentowne bez inwestycji w reklamę internetową.

Spojrzenie rynku

Na potrzeby tego materiału postanowiliśmy sprawdzić, jak uczestnicy szerokiego rynku oceniają wykorzystywanie dostępnych narzędzi cyfrowych przez MŚP i jak można je w tym wspierać. Z naszej minisondy wśród różnych interesariuszy wynika, że głosy w sprawie oceny świadomość potrzeby cyfryzacji wśród MŚP są zróżnicowane. Z jednej strony ta świadomość jest oceniana jako bardzo wysoka, bo przedsiębiorcy z tej grupy widzą w niej klucz do przyszłej rentowności działalności.

– Jako Google jesteśmy obecni na polskim rynku od ponad 20 lat i na przestrzeni tego czasu obserwujemy ogromny wzrost tej świadomości. Od początku stawialiśmy na edukację przedsiębiorców, ponieważ MŚP to kluczowa grupa generująca polski PKB – mówi Przemek Modrzewski z Google Polska. – Już w 2010 r., gdy dla wielu firm obecność w sieci nie była oczywistością, prowadziliśmy ogólnopolską kampanię „Internetowa rewolucja”. Pomogliśmy wtedy ponad 50 tys. małych firm zaistnieć na mapach Google, co zwiększyło ich widoczność dla klientów, oraz stawialiśmy z nimi pierwsze kroki w promocji online. Dziś potrzeba sięgania po narzędzia cyfrowe nie wynika już z chęci innowacji, ale z fundamentalnej konieczności bycia tam, gdzie są klienci.

Z drugiej są głosy, że choć ta świadomość rośnie, to ciągle jest nierównomierna i niewystarczająca.

– Główne bariery wejścia to czas i miejsce w głowie, które trzeba poświęcić na research, namysł i podjęcie decyzji. Przedsiębiorca, najczęściej pełniący w firmie szereg funkcji równocześnie i – niestety – często grzęznący w mikrozarządzaniu, musi sobie zadać wiele pytań na ten temat. (…) Część właścicieli firm czuje się komfortowo, prowadząc działalność dla utrzymania siebie oraz rodziny, i nie czuje silnej potrzeby dalszego wzrostu. Wobec tego nie szuka dodatkowych, wymagających poświęcenia zasobów, metod na jego wygenerowanie – mówi „Rzeczpospolitej” Jakub Bińkowski, członek zarządu Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

Pełna zgoda panuje natomiast w kwestii tego, że nowe technologie, szczególnie sztuczna inteligencja (AI), stają się kluczowym czynnikiem budowania przewagi konkurencyjnej.

– Wczesne wdrożenie AI przynosi realne korzyści: firmy mogą osiągać nawet o 3,1 pkt proc. wyższy wzrost produktywności pracowników, a szerokie zastosowanie AI może przyspieszyć wzrost produktywności w strefie euro o 1,5 pkt proc. rocznie i zwiększyć PKB UE o ok. 8 pkt proc. w ciągu dekady – przytacza dane IAB Europe Włodzimierz Schmidt, prezes IAB Polska. – Firmy, które wdrażają AI w procesy planowania, zakupu i pomiaru kampanii reklamowych, osiągają lepsze efekty – szybszą optymalizację kampanii, bardziej trafione komunikaty i wyższy zwrot z wydatków na reklamę – dodaje. Jak podkreśla, to wszystko dla MŚP oznacza, że nowe technologie nie służą tylko automatyzacji – stanowią katalizator innowacji i efektywności.

Jak wskazują nasi rozmówcy, poziom ucyfrowienia polskich firm jest ciągle stosunkowo niewielki, więc skuteczna implementacja technologii niejako z automatu daje przewagę konkurencyjną. Technologie i rozwiązania cyfrowe mogą także pomóc firmom z segmentu MŚP odpowiedzieć na kluczowe dla wzrostu wyzwanie, którym jest skalowalność.

– Technologie cyfrowe są przepustką do nowych rynków i większej konkurencyjności, a także motorem skalowania firm, ponieważ pozwalają przejść drogę od mikroprzedsiębiorstwa do średniej firmy w relatywnie krótkim czasie – wskazuje Agnieszka Majewska, rzeczniczka MŚP.

– Technologia pozwala MŚP działać sprawniej i z niewielkim budżetem docierać do klientów na całym świecie. Widzimy to wyraźnie, dlatego koncentrujemy się na wspieraniu firm we wdrażaniu najnowszych rozwiązań. W ramach naszego programu „Umiejętności jutra AI”, prowadzonego we współpracy ze SGH, edukujemy pionierów AI, którzy mają wspierać MŚP w efektywnym wykorzystaniu sztucznej inteligencji do podnoszenia produktywności i budowania globalnej konkurencyjności – tłumaczy Przemek Modrzewski.

Wyzwania i możliwości

Jakie wyzwania i możliwości dla MŚP wiążą się z adaptacją nowych technologii?

– Priorytetowym wyzwaniem od lat pozostaje stworzenie po stronie MŚP świadomości korzyści wynikających z implementowania nowych technologii. Trzy czwarte firm cechuje się niskim poziomem ucyfrowienia – jeśli spojrzymy na to z jednej strony, zobaczymy wielką lukę cyfryzacyjną, jeśli spojrzymy z drugiej strony, zobaczymy wielką przestrzeń do stosunkowo łatwego wzrostu produktywności szerokiej grupy firm – zauważa Jakub Bińkowski.

– Kluczowe wyzwania to integracja rozwiązań cyfrowych w całym procesie biznesowym, zapewnienie przejrzystości i bezpieczeństwa danych oraz zdobycie wiedzy i umiejętności pozwalających efektywnie korzystać z AI i automatyzacji. AI zmienia zachowania konsumentów – rośnie oczekiwanie personalizacji, szybkości obsługi i spójnych doświadczeń, co wymusza na firmach modyfikację strategii i wdrażanie nowych modeli działania. Z kolei największą barierą wydaje się dziś nie dostępność technologii, lecz tempo adaptacji. MŚP potrzebują odwagi w eksperymentowaniu, ale także strategicznego podejścia, aby inwestycje cyfrowe wspierały długoterminowe cele biznesowe – analizuje Włodzimierz Schmidt.

– MŚP zdecydowanie potrzebują innowacji, by być nadal konkurencyjne na rynku. Do tego potrzeba środków, więc wyzwaniem dla państwa jest zrobić wszystko, by ograniczyć obciążenia fiskalne dla firm i zostawić im pole do inwestycji w rozwój – wskazuje z kolei poseł Bartłomiej Pejo, przewodniczący sejmowej Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. A Agnieszka Majewska dodaje do listy wyzwań potrzebę zwiększania odporności biznesu na cyberzagrożenia i przerwy w działaniu.

W jaki sposób MŚP mogą efektywnie wykorzystywać narzędzia cyfrowe?

Jak wynika z naszej minisondy, MŚP mogą bardzo efektywnie wykorzystywać narzędzia cyfrowe, takie jak choćby spersonalizowane reklamy online, o ile będą robić to z rozwagą i transparentnością. Internet jest doskonałym narzędziem, pozwalającym na pogrupowanie konsumentów na podstawie ich preferencji i skuteczne docieranie do wybranej grupy docelowej.

Opublikowany w tym roku przez IAB Europe raport „Optimisation over reform” pokazuje, że konsumenci cenią sobie reklamy dopasowane do ich potrzeb – aż 80 proc. respondentów w Europie uznaje je za użyteczne, wybierając mniej, ale bardziej trafnych przekazów reklamowych zamiast masowej komunikacji. W naszym kraju ponad połowa internautów deklaruje preferencję dla reklam personalizowanych, a Polacy wyróżniają się większą wiedzą o przepisach i chęcią wyrażenia zgód oraz większym zaufaniem do regulacji, w porównaniu ze średnią unijną.

Kluczem do sukcesu jest precyzja i mierzalność. – Platformy takie jak Google Ads pozwalają w ramach każdego budżetu precyzyjnie docierać do użytkowników, którzy aktywnie poszukują konkretnych produktów i usług. Zamiast kierować szeroki i drogi komunikat „do wszystkich”, lokalny producent mebli może wyświetlać reklamy osobom, które właśnie szukają „projektu kuchni” w jego okolicy – tłumaczy Przemek Modrzewski.

Jakie kompetencje przyszłości wydają się obecnie najważniejsze, tak dla społeczeństwa, jak i dla działalności MŚP?

– Mnogość szkoleń i programów, których celem jest podnoszenie świadomości cyfrowej Polek i Polaków, bardzo mnie cieszy. Sukces programu „Kompetencje jutra” od Google potwierdza, że społeczeństwo chętnie rozwija się w tym obszarze, co pozwala mieć nadzieję, że pozytywne zmiany będą jeszcze szybciej zachodzić również w sektorze MŚP – mówi Włodzimierz Schmidt. – Jednak, mimo rosnącej roli technologii, fundamentem sukcesu pozostaje zdolność do efektywnej komunikacji i przekazywania wartości. Kompetencje komunikacyjne stanowią jeden z najważniejszych czynników powodzenia, bo nawet najbardziej zaawansowane narzędzia nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, jeśli komunikaty nie będą angażować i wzbudzać zainteresowania odbiorców – dodaje.

– Szybkie reagowanie firm. Zdecydowanie. W tak dynamicznie zmieniającym się świecie, społeczeństwie i nowych trendach kluczowe jest odpowiednie zauważenie tych zmian i dostosowanie się do nich – mówi poseł Pejo.

– Technologia bez odpowiednich kompetencji nie przynosi pełnych efektów. Potrzebne są umiejętności w zakresie analizy danych, cyberbezpieczeństwa i wykorzystania sztucznej inteligencji – wskazuje Agnieszka Majewska.

– Niezależnie od tego, czy ktoś widzi w AI potencjał rewolucyjny, czy fajerwerk, który nigdy nie zrealizuje pokładanych w nim nadziei, trudno w tym kontekście nie nawiązać do kompetencji wykorzystywania możliwości, które oferują LLM-y będące łatwo dostępnym dla biznesu narzędziem wspierającym efektywność pracy. W być może nieoczywistym sensie taką kompetencją przyszłości jest dzisiaj również zwykła kreatywność – stwierdza Jakub Bińkowski.

– Zdecydowanie najważniejsza staje się dziś umiejętność połączenia naszej ludzkiej kreatywności ze znajomością możliwości, jakie dają nowe rozwiązania, takie jak sztuczna inteligencja – wtóruje Przemek Modrzewski. – Do tego absolutnie krytyczne staje się analityczne myślenie, które pozwala przekuwać dane w strategiczne decyzje. Fundamentem obu tych zdolności jest oczywiście otwartość na nowości i gotowość do ciągłego uczenia się – podsumowuje.

Materiał powstał we współpracy z Google