Reforma procedury karnej: nowe zasady przydzielania obrońcy z urzędu

We wniosku o wyznaczenie obrońcy oskarżony może napisać, czy chce pomocy adwokata czy radcy prawnego.

Publikacja: 29.01.2015 07:15

Reforma procedury karnej: nowe zasady przydzielania obrońcy z urzędu

Foto: Fotorzepa/Marian Zubrzycki

Minister sprawiedliwości proponuje nowe zasady przydzielania oskarżonemu obrońcy z urzędu. Wszystko wiąże się z nową procedurą karną, która wejdzie w życie 1 lipca 2015 r. Konsekwencją przemodelowania postępowania w sprawach karnych jest konieczność zapewnienia szerokiego dostępu do obrony z urzędu. Na obronę z urzędu przewidziano 200 mln zł rocznie.

Projekt rozporządzenia, zgodnie z ustawą, przewiduje, że na etapie postępowania przygotowawczego wyznaczenie obrońcy z urzędu będzie wymagało wykazania braku możliwości pokrycia kosztów obrony. W postępowaniu sądowym będzie następować na wniosek oskarżonego, bez związku z jego sytuacją majątkową.

Wyznaczenie obrońcy z urzędu nie jest jednak równoznaczne z obciążeniem Skarbu Państwa jego kosztami. Jeśli oskarżony przegra proces, zwróci pieniądze za mecenasa.

Zgodnie z projektem w każdym sądzie właściwy dla niego prezes – rejonowy, okręgowy i apelacyjny – ustalą alfabetyczne listy obrońców z urzędu. Wykaz ma być aktualizowany. Znajdą się na nich dane adwokata, jego adres, numer telefonu i telefaksu oraz adres poczty elektronicznej i siedziby kancelarii. W miarę możliwości listy mają być elektroniczne. Przewiduje się, że pierwsze będą gotowe do końca lipca tego roku, a następne do 30 października 2016 r.

Oskarżony będzie mógł napisać we wniosku, kogo chętniej widziałby w roli swojego obrońcy: adwokata czy radcę prawnego. Z tym że prezes może brać pod uwagę jego sugestię, ale nie musi. Liczy się tylko to, czy nie zachodzi sprzeczność interesów.

Wyznaczaniem obrońców zajmą się nie tylko sąd i prezes, ale także referendarz sądowy. Procedura została podzielona na dwie części: etap przedsądowy, czyli postępowanie przygotowawcze, i sądowy, czyli na potrzeby procesu. Podejrzany czy oskarżony występujący o mecenasa z urzędu w pierwszej sytuacji musi wykazać, że sam nie zdoła zapłacić za jego usługi. A jeśli to zrobi, pociągnie to za sobą niedostatek jego najbliższych. Wówczas, gdy obrońca potrzebny jest natychmiast, np. chodzi o zastosowanie tymczasowego aresztowania, decyzja musi zapaść szybko.

Działanie przepisów dotyczących szerokiego prawa do obrony będzie na początku monitorowane tak, by nie było nadużyć. Jeśli okaże się to konieczne, mają być wprowadzane zmiany.

Etap legislacyjny: konsultacje społeczne

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku