Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uwzględnił skargę matki, którą urzędnicy chcieli pozbawić świadczenia pielęgnacyjnego na córkę.
Spór zaczął się w kwietniu 2022 r., gdy wójt gminy wydał decyzję nakazującą zwrot nienależnie pobranego świadczenia pielęgnacyjnego z odsetkami. Powodem był...urlop. Urzędnicy dowiedzieli się, że kobieta w październiku 2021 r. wybrała się na wyjazd wypoczynkowy. A skoro tak, to nie sprawowała opieki nad niepełnosprawną kilkuletnią córką z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. To zaś doprowadziło ich do wniosku, że w czasie urlopu matka nie spełniała przesłanek uprawniających ją do świadczenia pielęgnacyjnego, bo przecież nie sprawowała stałej i długotrwałej opieki. W konsekwencji stwierdzili, że świadczenie nie przysługiwało, czyli było nienależne i podlega zwrotowi.
Czytaj więcej
Pobieranie zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia nie uniemożliwia przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.
Kobieta nie zgadzała się, że w spornym okresie nie spełniała przesłanek do otrzymywania świadczenia. Owszem, przyznała, że za zgodą ojca dziecka, który ma pełne prawa rodzicielskie, wyjechała na urlop. W czasie jej nieobecności opiekę nad pociechą sprawował ojciec. A w jej ocenie żaden przepis nie stanowi, że osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne nie może powierzyć czasowej opieki drugiemu z rodziców.
To nie przekonało samorządowego kolegium odwoławczego. Co prawda przyznało, że dopuszczalne jest okresowe zaprzestanie sprawowania opieki, np. związane z koniecznością poratowania własnego zdrowia, przy jednoczesnym doraźnym zapewnieniu podopiecznemu opieki. Jego zdaniem także przejściowy brak opieki, spowodowany np. chęcią odpoczynku przez opiekuna, z zapewnieniem zastępstwa innej osoby, lub związany z jego leczeniem szpitalnym czy koniecznością załatwienia zakupów, spraw urzędowych czy spotkania rodzinne nie powinny skutkować pozbawieniem świadczenia o charakterze opiekuńczym. Jednak zupełnie inaczej SKO oceniło zagraniczny urlop. Stwierdziło bowiem, że wyjazd na planowany dwutygodniowy urlop poza Polskę i całkowite przekazanie opieki innej osobie powoduje jej brak. Dlatego za ten okres świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje.
Na szczęście na takim podejściu suchej nitki nie zostawił poznański WSA. Przypomniał, że prawo do wypoczynku wynika z konstytucji. Nie miał też wątpliwości, że opieka nad osobą niepełnosprawną, zarówno dzieckiem, jak i dorosłym, to wielkie wyzwanie. W pełni więc racjonalne i uzasadnione jest, że opiekun osoby niepełnosprawnej powinien mieć prawo do urlopu rozumianego jako odpoczynek od czynności opiekuńczych. Zatem w czasie, w którym zapewniona jest czasowa opieka nad osobą niepełnosprawną, jej opiekun nie traci świadczenia pielęgnacyjnego. WSA uznał, że przerwa w sprawowaniu przez opiekuna osoby niepełnosprawnej stałej lub długotrwałej opieki, która związana jest z uzasadnionym okresem jego wypoczynku, nie stanowi przesłanki do uznania, iż wypłacone za ten czas świadczenie jest nienależne i podlega zwrotowi. Wyrok nie jest prawomocny.
Sygnatura akt: II SA/Po 761/22
