Kasacje w sprawach karnych dla ministra sprawiedliwości - projekt nowelizacji

Nowe uprawnienia ministra sprawiedliwości mogłyby zwiększyć możliwości skorygowania błędnych, a już prawomocnych wyroków

Publikacja: 04.06.2012 08:52

Jeszcze dziś można kwestionować wszystko: wyrok, dowody, stronniczość sądu czy np. zbyt długie przer

Jeszcze dziś można kwestionować wszystko: wyrok, dowody, stronniczość sądu czy np. zbyt długie przerwy między rozprawami. Już 28 marca się to zmieni

Foto: Fotorzepa, Michał Walczak Michał Walczak

W zeszłym roku Sąd Najwyższy rozpatrzył 1609 kasacji, z których 1068 nie odniosło żadnego skutku, a w 462 zmieniono wyrok. Spraw karnych jest jednak ponad milion rocznie – z tymi najdrobniejszymi, w których też mogą się pojawić istotne kwestie prawne.

Wzmocnienie ministra

Nowelę kodeksu postępowania karnego, zgodnie z którą możliwe byłoby zwiększenie liczby wnoszonych kasacji, przygotowało PiS.

– Do ministra sprawiedliwości zwracają się ludzie ze skargami na działanie sądów, na wyroki, a minister nie ma obecnie możliwości wniesienia kasacji, nie ma narzędzi, by skorygować błędny (prawomocny) wyrok – wskazuje Janusz Wojciechowski, europoseł PiS, autor projektu, który w tym tygodniu ma trafić do Sejmu.

Dziś kasację mogą wnieść prokurator generalny, rzecznik praw obywatelskich bądź rzecznik praw dziecka, jeżeli przez orzeczenie doszło do naruszenia praw dziecka (art. 521 k.p.k.). Projekt chce przyznać takie same uprawnienia ministrowi sprawiedliwości.

Druga zmiana polegać miałaby na rozszerzenie zakresu kasacji wnoszonej przez wspomniane urzędy, obecnie ograniczonej w zasadzie do rażących błędów proceduralnych.

„To ograniczenie uzasadnione wobec stron nie ma uzasadnienia do kasacji wnoszonych w nadzwyczajnym trybie przez urzędy, które interweniują w nadzwyczajnych sytuacjach" – napisano w uzasadnieniu.

Zdaniem Zenona Marciniaka, wiceprezesa Naczelnej Rady Adwokackiej, wpadki sądownictwa, które mają uzasadniać projekt, dotyczą wad postępowania apelacyjnego (niższych instancji) i nad jego poprawą można się pochylić, a nie nad zmianami postępowania kasacyjnego.

– Jestem za ułatwieniem wnoszenia kasacji, ale dla wszystkich, dla Kowalskiego też. Nie może być to zaś uprawnienie ministra, gdyż może on kierować się kryteriami politycznymi. Jego rola jest inna niż reagowanie na konkretne sprawy – wskazuje Maciej Bednarkiewicz, były prezes NRA.

– Co rusz spotykam się z rażąco niesprawiedliwymi wyrokami, nie tylko zresztą w sprawach karnych, jeszcze częściej cywilnych, i wyjaśnieniami urzędów: minął termin, nic nie możemy zrobić. Dlatego wskazane byłoby upoważnienie ministra sprawiedliwości do wnoszenia kasacji. Podejrzenia o motywy polityczne są nieuzasadnione, gdyż chodzi tylko o zainicjowanie sprawy, a werdykt i tak należy do Sądu Najwyższego – uważa mec. Lech Obara z Olsztyna.

Sprawy cywilne

Choć projekt dotyczy wyłącznie spraw karnych, taki sam problem jest, jako się rzekło, ze sprawami cywilnymi. Od momentu wprowadzenia kasacji wskazywano na zbyt wysoką poprzeczkę do skorzystania z tego środka (w sprawach majątkowych od 50 tys. zł).

– Pomysł zwiększenia uprawnień ministra sprawiedliwości wydaje się wart przemyślenia – mówi Lidia Staroń, posłanka PO. – Zwłaszcza w sprawach cywilnych dostrzegam czasem brak możliwości zaskarżenia prawomocnego, a niesprawiedliwego wyroku – dodaje.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora m.domagalski@rp.pl

OPINIA

Stanisław Dąbrowski, pierwszy prezes Sądu Najwyższego

Nie widzę prawnych czy modelowych przeszkód, by wyposażyć ministra sprawiedliwości w prawo wnoszenia kasacji. Jest to kwestia jedynie politycznej decyzji i wyważenia, jakie rozwiązanie jest najlepsze. Jest pewien problem z zakresem dopuszczanych kasacji, z dostępnością do Sądu Najwyższego. Być może należałoby jednak rozważyć, oczywiście w rozsądnych granicach, rozszerzenie w ogóle możliwości składania kasacji czy skarg kasacyjnych w sprawach cywilnych. Już teraz jednak organy uprawnione, np. rzecznik praw obywatelskich, mogą je wnosić częściej.

W zeszłym roku Sąd Najwyższy rozpatrzył 1609 kasacji, z których 1068 nie odniosło żadnego skutku, a w 462 zmieniono wyrok. Spraw karnych jest jednak ponad milion rocznie – z tymi najdrobniejszymi, w których też mogą się pojawić istotne kwestie prawne.

Wzmocnienie ministra

Pozostało 92% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów