Oskarżony będzie mógł wnieść zażalenie zarówno na zarządzenie prezesa sądu o odmowie wyznaczenia dla niego obrońcy z urzędu, jak i na postanowienie sądu o  cofnięciu takiego obrońcy. Sejm pracuje już nad wprowadzającą te zmiany nowelizacją kodeksu postępowania karnego.

Projekt został przygotowany przez Senat, ponieważ w październiku 2013 r. przepisy, które nie przewidują takiego systemu weryfikacji decyzji sądu, zostały zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny.

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może zażądać, aby wyznaczono mu go z urzędu – jeśli wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

Trybunał podkreślił, że określenie sposobu wykorzystania przez oskarżonego prawa podmiotowego do obrony dotyczy jednej z podstawowych gwarancji wyznaczających jego status w postępowaniu karnym. Nie może być traktowane jako całkowicie uboczne w toczącym się postępowaniu w sprawie. Dlatego też wskazał, że brak sądowej kontroli nad zarządzeniem prezesa odmawiającym obrony z urzędu jest sprzeczny z konstytucją.

etap legislacyjny: pierwsze czytanie w Sejmie