Strajku adwokatów raczej nie będzie, bo zabrania tego etos

Na początku sierpnia Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło propozycje stawek za reprezentację z urzędu w sprawach o demoralizację nieletniego (60 zł) i o popełnienie przez niego czynu karalnego (180 zł). Propozycja wywołała sprzeciw samorządu i oburzenie w środowisku. Stawki za czynności adwokackie nie były podnoszone od 2002 r. W żaden sposób nie odpowiadają nakładowi pracy adwokata. Nie ulegały zmianom nawet przy istotnym wzroście inflacji czy płacy minimalnej w tym czasie. Argumenty znane są od lat, ale MS było i jest niechętne zmianom.

Czas radykałów?

Dr Sylwester Redeł, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Łodzi, wskazuje, że prowadzenie takiej sprawy za 60 zł jest niemożliwe z przyczyn ekonomicznych. – List polecony ekonomiczny kosztuje 6,50 zł, a godzina parkowania pod sądem ok. 5 zł. – mówi. – To przelało czarę goryczy i pojawia się pytanie, co może zrobić nasze środowisko – dodaje.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Adwokaci oburzeni propozycją resortu Zbigniewa Ziobry

Przedstawione niedawno propozycje stawek za czynności adwokackie (radcowskie) w sprawach nieletnich wywołały krytykę samorządu i środowiska adwokackiego.

Wśród adwokatów są też opinie, że proponowane rozporządzenia będą nielegalne, bo MS nie zasięgnęło opinii NRA w trybie przewidzianym w art. 29 ust. 2 prawa o adwokaturze, a jedynie przekazało jej projekt w ramach konsultacji. Poza tym rozporządzenia określają dwa razy niższe stawki za reprezentację z urzędu niż za tę z wyboru. Taka konstrukcja obowiązuje od lat, ale została uznana za sprzeczną z ustawą zasadniczą wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 23 kwietnia 2020 r. (SK 66/19). W związku z tymi zastrzeżeniami pojawiły się wezwania do strajku. Miałby on polegać na niewyznaczaniu przez okręgowe izby adwokatów z urzędu w sprawach cywilnych i administracyjnych, a w karnych – nieprzedstawianiu sądom list obrońców z urzędu. Takie propozycje też padają od dawna, ale tym razem determinacja środowiska wydaje się dużo większa. Na posiedzeniu prezydium NRA 9 września zaplanowano dyskusję o systemie nieodpłatnej pomocy prawnej i zapewne zostanie poruszony także ten temat.

Nawet jednak, jeśli NRA nie zdecyduje o strajku ogólnopolskim, protest byłby teoretycznie możliwy na poziomie izbowym. Dlatego zapytaliśmy dziekanów kilku izb, co sądzą o tym pomyśle.

Co sądzą dziekani

– Podstawy ku takiemu strajkowi są, ale ja jestem tradycjonalistą i uważam, że praca adwokata to powołanie, misja – mówi adw. Sławomir Krześ, dziekan ORA we Wrocławiu. – I nawet jeżeli jesteśmy traktowani w sposób uwłaczający naszej godności, to nie możemy sobie pozwolić na to, by strajkować. Ucierpi na tym bowiem nie wymiar sprawiedliwości, nie minister, ale nasi klienci. W pełni rozumiem kolegów i koleżanki, którzy wzywają do takiego strajku, ale ja jestem mu przeciwny – dodaje.

Sprawa jest dość złożona, dlatego że organy samorządu mają obowiązek wyznaczania pełnomocników do spraw z urzędu, jaki nakłada na nie ustawa. I próby strajków włoskich, czy wręcz dalej idącej obstrukcji, są wątpliwe – mówi Bartosz Przeciechowski, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie. – Będziemy zastanawiać się, jak zareagować na tę sytuację. Nie jesteśmy jednak, jako organ wykonujący zadania publiczne, upoważnieni do podejmowania pochopnych kroków – to wymaga głębszego zastanowienia – dodaje.

Z kolei Sylwester Redeł z Łodzi podkreśla, że adwokatura od zawsze pomaga najsłabszym, ale niskie stawki godzą właśnie w ich interesy.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Sędziowie: stawki zaproponowane przez MS uwłaczają adwokatom

Zarząd Stowarzyszenia Sędziów "Themis" skrytykował proponowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości stawki za czynności adwokackie.

– Wielu adwokatów nie jest w stanie pozwolić sobie na prowadzenie spraw, których koszty muszą pokrywać z własnej kieszeni – tłumaczy. – Dlatego coraz więcej kolegów wnosi o skreślenie z listy prowadzących sprawy z urzędu.

Dodaje też, że choć ORA ma obowiązek wyznaczyć adwokata do prowadzenia sprawy w każdym przypadku, gdy sąd wyda takie postanowienie, to nie ma żadnych narzędzi, by zmusić adwokata do pracy de facto bez wynagrodzenia. – Brak realnego dialogu w sprawie wysokości stawek doprowadzi do sytuacji patowej. W etos naszego zawodu nigdy nie był wpisany strajk i odmowa pomocy prawnej. Być może jednak ta sytuacja do tego doprowadzi. Decyzja należy jednak do NRA – dodaje dziekan Redeł.