Fala młodych radców i adwokatów zmienia sytuację na rynku usług prawnych

Uprawnienia do wykonywania zawodu adwokata i radcy prawnego zdobyło właśnie około 5,5 tys. osób. Tyle zdało bowiem egzaminy zawodowe w marcu tego roku. To rekordowy rocznik.

Prawników będzie systematycznie przybywało – co roku obie aplikacje zaczyna ok. 5 tys. nowych osób. Zdawalność egzaminów zawodowych z kolei kształtuje się średnio na poziomie 75 proc. Eksperci i sami prawnicy są zgodni: już w tej chwili wpływa to na rynek pomocy prawnej.

Trudne początki

Przede wszystkim zmiany odczuwają sami młodzi ludzie, którzy nie mogą się już spodziewać takich warunków pracy, na jakie mogły liczyć osoby zaczynające karierę jeszcze kilka lat temu.

– Sądzę, że nie wszyscy rozpoczną wykonywanie zawodu, nie dla wszystkich znajdzie się miejsce na rynku – mówi Andrzej Zwara, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. – Trudno rozpocząć dziś własną działalność, rynek jest bowiem bardzo trudny. Wielu będzie więc zapewne wykonywało zawód w ramach już istniejących kancelarii. Te na pewno zaoferują warunki nieporównywalne z tymi sprzed pięciu– sześciu lat. Mają bowiem z kogo wybierać – dodaje mec. Zwara.

Również Arkadiusz Bereza, dziekan Okręgowej Izby Radców Prawnych w Lublinie, mówi, że w jego mieście sytuacja młodych prawników nie jest najlepsza. – Wielu z nich wyjeżdżało do Warszawy, ale dziś i ten rynek się nasyca. Obecni na rynku przedsiębiorcy zazwyczaj mają już swoich zaufanych prawników, dlatego młodym bardzo trudno zdobyć pracę czy zlecenia – mówi mec. Bereza. I podkreśla, że gdy ostatnio jeden z urzędów ogłosił przetarg na 1/4 etatu, zgłosiło się aż 30 chętnych. – Ci, którzy zakładają swoje kancelarie, bardzo często pracują po kosztach, aby utrzymać się na rynku – dodaje mec. Bereza.

Wszystko to nie pozostaje bez wpływu na już istniejący rynek prawny. Młodzi muszą bowiem oferować coraz niższe ceny. Przykładowo w Białymstoku pojawiają się już młodzi prawnicy, którzy są w stanie zajmować się obsługą spółki z o.o. za 700 zł miesięcznie. Dotychczas te ceny były nawet czterokrotnie wyższe.

Zmiany nie dotykają jednak w taki sam sposób wszystkich segmentów rynku.

– Najszybciej obejmą te standardowe, najmniej skomplikowane czynności. Od tych zazwyczaj zaczyna karierę większość młodych ludzi – zwraca uwagę prezes Zwara. – W tych dziedzinach trwa najbardziej zacięta walka konkurencyjna i zapewne tu najszybciej będą spadały ceny – podkreśla adwokat.

Eksperci wskazują, że coraz słabszą pozycję mają kancelarie zajmujące się średnim segmentem przedsiębiorców, które oferują tzw. ogólną obsługę. Ci stawiają bowiem coraz częściej na własne biura prawne. Z kolei dość bezpieczną pozycję mają kancelarie, które zajmują się biznesem z najwyższej półki. Młodzi wchodzący na rynek prawnicy nie są zagrożeniem dla dużych firm prawniczych ze znaną marką.

– Trudno mówić o tym, by otwarcie zawodu jakoś wpłynęło na stawki w największych kancelariach – mówi Witold Daniłowicz, prezes Związku Pracodawców Prawniczych. – Nie zmienia się także wynagrodzenia również dla tych młodszych, stawiamy bowiem na najlepszych. Być może jednak w przyszłości, gdy dziś wchodzący na rynek zdobędą odpowiednie doświadczenie, zmiany mogą dotrzeć także do kancelarii o najlepszych markach – mówi mec. Daniłowicz.

I wśród największych jest jednak coraz większa konkurencja, co pokazują chociażby przetargi publiczne na pomoc prawną, w których oferowane są ceny często dużo poniżej kosztów oszacowanych przez zamawiających. Pewien wpływ ma na to sytuacja na globalnym rynku, m.in. zmniejszenie liczby transakcji.